Phần 1. MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề

Bệnh tiểu đường hiện đang là một thách thức lớn đối với vấn đề sức khỏe

cộng đồng. Mỗi năm có thêm hàng triệu người mắc bệnh tiểu đường. Theo tổ

chức y tế thế giới (WHO), tỉ lệ mắc bệnh tiểu đường ở Châu Á 10 - 12%, ở các

quốc đảo Thái Bình Dương là 30 - 40%. Đây là căn bệnh có thể gây ra khủng

hoảng y tế thế giới trong thế kỷ 21, và nó có thể giảm tuổi thọ của người dân

trong vòng 200 năm tới. Ước tính tới năm 2025 thế giới có 333 triệu người mắc

bệnh chiếm 6% dân số. Tỉ lệ tăng lên ở các nước phát triển là 40%, còn ở các

nước đang phát triển là 70%. Ở nước ta có khoảng 2 - 2,5 triệu người mắc lệ

mắc bệnh tiểu đường. Trong đó ước đoán có tới 1,3 triệu người ở độ tuổi dưới

30 - đây là điều đáng lo ngại. Theo số liệu điều tra mới nhất tại 4 thành phố lớn

Hà Nội, Huế, Hồ Chí Minh, Hải Phòng, tỉ lệ người mắc bệnh tiểu đường là 7-8%

trong khi đó tỉ lệ mắc bệnh tiểu đường ở lứa tuổi 30 - 64 là 4,2% .

Trước thực trạng trên có nhiều tổ chức và cá nhân tham gia nghiên cứu để

tìm ra thuốc điều trị căn bệnh nguy hiểm này. Đã có nhiều loại thuốc hóa dược

được nghiên cứu thành công, và có hiệu quả điều trị cao, nhưng khi sử dụng lâu

dài lại mang tới nhiều bất lợi với cơ thể, vì vậy việc nghiên cứu các loại thuốc có

nguồn gốc thiên nhiên có hệ số an toàn cao hơn khi điều trị lâu dài là xu hướng

tất yếu. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc

trong lá dâu tằm có hợp chất alkaloit tên gọi là 1 - deoxynojimycin (DNJ) cấu

tạo tương tự như D - Glucoza có khả năng ức chế các ezim trong hệ tiêu hóa như

α - amylaza làm thay đổi sự trao đổi glucoza cũng như tình trạng đường máu

cao. Cho đến nay, lá dâu tằm là nguồn thực vật duy nhất phát hiện có chứa DNJ

- hoạt chất có vai trò quan trọng trong việc hạ đường huyết. Do đó việc nghiên

cứu chế biến các sản phẩm giàu DNJ từ lá dâu để phục vụ cho việc phòng chống

bệnh tiểu đường đang được quan tâm đặc biệt ở các quốc gia Châu Á nơi có diện

tích trồng dâu tằm lớn.

1

Ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu về tác dụng của DNJ trong

lá dâu tằm đối với bệnh tiểu đường. Tuy nhiên các nghiên cứu này mới chỉ dừng

lại ở bước thăm dò mà chưa đưa ra được quy trình có hệ thống để có thể áp dụng

vào sản xuất. Mặt khác có nhiều loại thực phẩm chức năng chuyên biệt có nguồn

gốc từ thực vật như: Diabetna, tiểu đường nam dược, NADIA dùng cho người

bị bệnh tiểu đường. Tuy nhiên các sản phẩm này phần lớn được nhập khẩu nên

giá thành khá cao. Trước những yêu cầu trên chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên

cứu quy trình chế biến trà từ lá dâu tằm”.

1.2. Mục đích yêu cầu

1.2.1. Mục đích

Xác định quy trình chế biến trà từ lá dâu tằm có hàm lượng DNJ cao dùng

trong việc hỗ trợ điều trị và phòng chống bệnh tiểu đường.

1.2.2. Yêu cầu

- Xác định nguyên liệu thích hợp cho chế biến trà

- Xác định được phương pháp tách chiết và thu nhận cao lá dâu phù hợp

với điều kiện thiết bị nước ta.

- Đưa ra được quy trình chế biến trà từ lá dâu có hàm lượng DNJ ca