1. Tính cấp thiết của đề tài

Tập đoàn lúa Tám ở miền Bắc và nhất là ở Nam Định là nguồn tài

nguyên di truyền quý ở Việt Nam. Mặc dù các giống lúa Tám đã được trồng

từ hàng trăm năm qua trên đồng ruộng, nhưng đang tồn tại một số vấn đề cần

được giải quyết như: giống cũ đã thoái hóa, phải chọn lọc, bồi dưỡng và phục

tráng lại; kỹ thuật canh tác lúa Tám ngày một xa dần so với kỹ thuật truyền

thống, dẫn đến việc suy giảm cả về năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế.

Mặt khác, những kết quả nghiên cứu về lúa Tám ở Việt Nam còn sơ sài,

chưa đáp ứng được yêu cầu của sản xuất. Để góp phần vào việc tổng kết

kinh nghiệm, đánh giá tài nguyên di truyền và hệ thống kiến thức canh tác cổ

truyền lúa Tám; làm cơ sở cho việc chọn lọc, phục tráng giống; điều chỉnh

một số biện pháp canh tác lúa Tám, nhằm duy trì và mở rộng trồng các giống

lúa Tám đặc sản theo hướng bảo tồn in-situ thông qua sử dụng nguồn tài

nguyên trên đồng ruộng của người nông dân, chúng tôi tiến hành nghiên cứu

đề tài: ıNghiên cứu hiện trạng sản xuất và một số biện pháp kỹ thuật nhằm duy trì

và mở rộng sản xuất lúa Tám Thơm ở miền Bắc Việt Namı.

2. Mục đích của đề tài

- Điều tra, nghiên cứu quy trình sản xuất lúa Tám thơm trước đây và

hiện nay đang áp dụng ở Nam Định.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật canh tác đến

năng suất và chất lượng lúa Tám thơm; trên cơ sở đó đề xuất cải tiến một

số khâu kỹ thuật trong quy trình sản xuất nhằm giữ được chất lượng,

hương vị vốn có của lúa Tám thơm.

- Thử nghiệm khả năng mở rộng sản xuất lúa Tám thơm ở một số

vùng có điều kiện tự nhiên tương tự.

3. ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

3.1. ý nghĩa khoa học

- Kết quả điều tra nghiên cứu kinh nghiệm trồng lúa Tám thơm của

nông dân đã tích lũy qua hàng ngàn năm lịch sử sẽ góp phần làm giầu

thêm ngân hàng kiến thức về cây lúa và sản xuất lúa của Việt Nam.

- Kết quả nghiên cứu làm cơ sở khoa học cho việc khôi phục lại kinh

nghiệm truyền thống có giá trị, cải tiến kỹ thuật canh tác nhằm nâng cao

năng suất, chất lượng lúa Tám thơm.

- Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần xây dựng cơ sở khoa học

cho việc bảo tồn thông qua sử dụng tài nguyên di truyền lúa Tám thơm ở

Miền Bắc.

3.2. ý nghĩa thực tiễn

- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần khắc phục tình trạng

xuống cấp về chất lượng và năng suất lúa Tám thơm hiện nay ở Nam

Định.

2

- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất cải tiến quy trình sản xuất

lúa Tám thơm với các nội dung khoa học hợp lý hơn ở một số khâu quan

trọng như: điều chỉnh mức bón đạm hợp lý, xác định thời điểm thu hoạch

thích hợp để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế của sản

xuất lúa Tám thơm.

- Bước đầu đánh giá khả năng phát triển và hiệu quả kinh tế của lúa

Tám thơm tại một số vùng đất 2 vụ lúa/năm ở Thanh Hóa.

4. Những điểm mới của luận án

Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần bổ sung thêm vào ngân hàng kiến

thức về cây lúa Việt Nam. Những điểm mới của luận án chưa có trong các

tài liệu đã công bố là:

- Đánh giá đúng hiện trạng của sản xuất lúa Tám thơm ở Nam Định.

- Đánh giá, định lượng sự suy giảm về hệ số đa dạng của các giống

lúa Tám thơm trong sản xuất.

- Xác định được liều lượng bón đạm hợp lý cho lúa Tám thơm.

- Xác định thời gian thu hoạch thích hợp cho lúa Tám thơm.

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: tư liệu về tập đoàn lúa Tám đang lưu giữ tại

Ngân hàng gen cây trồng Quốc gia, các giống lúa Tám thơm đang sử

dụng trong sản xuất ở Nam Định.

- Phạm vi nghiên cứu: đề tài nghiên cứu thuộc phạm vi trồng trọt kết

hợp với bảo tồn in-situ và phát triển tài nguyên giống cây trồng