1. Đặt vấn đề

Bắc Ninh là tỉnh nông nghiệp nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của

đồng bằng sông Hồng, liền kề thủ đô Hà Nội. Có diện tích tự nhiên trên

80.000ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm khoảng 67% diện tích bình quân

đầu người thấp . Dân số trên 1 triệu người với mật độ gần 1.200 người/1km2.

Có vị trí địa lý thuận lợi gần các thành phố và khu công nghiệp lớn của cả

nước, ở điểm nút của các trục giao thông Hà Nội - Lạng Sơn, Quảng Ninh -

Sân bay quốc tế Nội Bài, tạo cho tỉnh có nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế -

xã hội.

Khi mới tái lập 1997, Bắc Ninh có điểm xuất phát kinh tế thấp. Quy mô

sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, tình trạng thuần nông, độc canh còn phổ

biến, vùng sản xuất hàng hóa tập trung còn ít, vai trò của khoa học công nghệ

tác động vào sản xuất còn hạn chế. Hệ thống nông nghiệp cơ bản là tự cung tự

cấp, giá trị sản xuất thấp, thị trường tiêu thụ bó hẹp, tính cạnh tranh chưa cao.

Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thuỷ sản tăng thấp, bình quân hàng năm

6,19%. Giá trị trồng trọt trên 1ha đất canh tác mới đạt 34,5 triệu đồng.

Trình độ canh tác của nông dân còn có nhiều hạn chế: chủ yếu quan tâm

đến số lượng, chưa quan tâm nhiều đến chất lượng, các biện pháp kỹ thuật tác

động đến cây trồng chưa hợp lý nên gây ảnh hưởng tới hiệu quả sản xuất, đặc

biệt là ngành trồng trọt. Để góp phần cải thiện các tồn tại trên, cần phải áp

dụng phương thức canh tác mới phù hợp với điều kiện đất đai và trình độ, tập

quán canh tác của nhân dân, nhằm khai thác tốt tiềm năng về đất đai, vừa bảo

vệ môi trường, tiến tới xây dựng nền nông nghiệp bền vững. Do vậy đề tài đã

tiến hành: “Nghiên cứu đề xuất một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao

hiệu quả của hệ thống trồng trọt tại Bắc Ninh”.

2. Mục tiêu của đề tài

Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hÖ thèng trång trät cña tØnh B¾c Ninh, nh»m

t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh vμ ®iÓm yÕu ®Ó tõ ®ã ph¸t huy c¸c thÕ m¹nh, ®ång thêi

kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i lμm c¬ së cho viÖc x©y dùng hÖ thèng trång trät tiÕn bé.

Khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng ®Êt ®ai, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ – x· héi, h−íng

tíi x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vμ t¨ng

thu nhËp cho n«ng d©n.

2

3. Yêu cầu của đề tài

- Đánh giá hiện trạng hệ thống trồng trọt rút ra những ưu nhược điểm để

kế thừa và nghiên cứu khắc phục.

- Nghiên cứu, áp dụng một số biện pháp kỹ thuật nhằm khắc phục những

tồn tại của hệ thống trồng trọt cũ trên 3 loại đất chính.

- Xây dựng mô hình canh tác mới để làm cơ sở áp dụng trên diện rộng.

- Đề xuất định hướng phát triển hệ thống trồng trọt tại Bắc Ninh đến năm

2015.

4. Giới hạn đề tài

Phân tích tình hình sản xuất của một số cây trồng chính trên một số loại

đất gồm: đất phù sa không được bồi; đất phù sa glây; đất phù sa có tầng

loang lổ; đất phù sa úng nước; đất bạc mầu. Trong đó việc nghiên cứu, áp

dụng các biện pháp kỹ thuật tiến bộ cho các cây trồng chính và xây dựng mô

hình được tập trung nghiên cứu ở một số loại đất chính là: đất phù sa không

được bồi; đất phù sa glây; đất bạc mầu.

5. Những đóng góp mới của đề tài

- Chọn được dòng lúa N46 (chất lượng khá) phù hợp điều kiện tự nhiên,

kinh tế - xã hội của tỉnh. Nghiên cứu đã khẳng định giống nếp BM9603 ( có

năng suất và chất lượng cao, kháng được bệnh bạc lá) để thay thế giống nếp

cái Hoa trắng (là giống địa phương bị bệnh nhiều).

- Khẳng định biện pháp cấy mới (hàng rộng hàng hẹp, theo hướng đông

tây) cho năng suất cao hơn phương pháp cấy cũ (phương pháp truyền thống)

từ 14%- 15%.

- Trên đất hai vụ lúa, trồng đậu tương đông bằng phương pháp gieo vãi,

hoặc bỏ vào gốc rạ cho năng suất và hiệu quả cao hơn phương pháp truyền

thống.

- Trên đất bạc mầu, trồng lạc giống L14 ở mật độ 40 cây/m2, mỗi gốc

hai hạt cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao nhất