1. Tính cấp thiết của đề tài Loài mọt bột đỏ Tribolium castaneum Herbst (Coleoptera: Tenebrionidae) là một trong những dịch hại chính trên các sản phẩm nông nghiệp bảo quản trong kho, tần suất xuất hiện của mọt bột đỏ cao nhất chiếm 40,40% khi điều tra kho ở Indonesia (Haines C.P., 1997) và tổn thất về trọng lượng do loài này gây ra là khá lớn 29,5% và 39,2% trong 4,5 tháng bảo quản (Adesuyi, 1980) (CABI, 1999).

Khả năng hình thành các quần thể khác nhau ở nhóm côn trùng hại kho nói chung, mọt bột đỏ nói riêng đã có một số biểu hiện cho thấy quần thể loài mọt này ở một số địa phương khác nhau có những dấu hiệu, đặc điểm không hoàn toàn đồng nhất về mặt hình thái, sinh học.

Vấn đề được đặt ra là liệu giữa các quần thể này có sự khác biệt nào đó về đặc điểm hình thái, sinh học và sinh thái học. Những hiểu biết này rất cần thiết khi phân tích nguy cơ dịch hại đối với loài mọt bột đỏ trong bối cảnh mới, Việt Nam là thành viên chính thức của Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Bên cạnh đó, phải tìm kiếm thêm khả năng phòng chống loài mọt này bằng biện pháp sinh học

Xuất phát từ các vấn đề khoa học và thực tiễn nêu trên, chúng tôi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm hình thái, sinh học và sinh thái học của loài mọt bột đỏ Tribolium castaneum Herbst ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và khả năng phòng chống chúng bằng biện pháp sinh học”.

2. Mục đích và yêu cầu của đề tài

2.1. Mục đích

Trên cơ sở hiểu biết hệ thống và cập nhật về đặc điểm hình thái, sinh học, sinh thái học của loài mọt bột đỏ Tribolium castaneum Herbst ở

2

miền Bắc nước ta, góp phần đề xuất biện pháp quản lý đối tượng dịch hại này một cách hiệu quả và an toàn, phục vụ cho công tác kiểm dịch thực vật ở Việt Nam.

2.2. Yêu cầu

- Xác định vị trí của loài mọt bột đỏ (Tribolium castaneum Herbst) trong thành phần dịch hại kho ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam

- Tìm hiểu đặc điểm hình thái, sinh học và sinh thái học của loài mọt bột đỏ Tribolium castaneum Herbst ở một số tỉnh thuộc 3 vùng sinh thái nông nghiệp của miền Bắc Việt Nam.

- Tìm hiểu khả năng phòng chống loài mọt bột đỏ (Tribolium castaneum Herbst) bằng biện pháp sinh học theo định hướng an toàn lương thực, phục vụ công tác quản lý dịch hại trong kiểm dịch thực vật ở Việt Nam