MS: LVVL-PPDH004

SỐ TRANG: 88

NGÀNH: VẬT LÝ

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN VẬT LÝ

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2008

GIỚI THIỆU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Từ khi xuất hiện đến nay, Internet là một hệ thống truyền thông đã và

đang làm thay đổi cách sống, học tập, làm việc và vui chơi của cư dân trên

trái đất. Internet giống như một thư viện khổng lồ cho phép chúng ta tìm thấy

thông tin về hầu hết mọi chủ đề. Ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng

Internet để tìm tư liệu phục vụ giảng dạy và học tập là con đường, biện pháp

giúp nâng cao hiệu quả dạy học mà nhiều quốc gia trên thế giới đều quan tâm

thực hiện.

Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về

lĩnh vực này như: Chỉ thị số 58-CT/TW ngày 17/10/2000 của Bộ Chính trị về

việc đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ công

nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước; Quyết định số 81/2001/QĐ-TTg của

Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình hành động triển khai

Chỉ thị số 58-CT/TW; Chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT ngày 30/7/2001 của

Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng

công nghệ thông tin trong ngành giáo dục; Quyết định số 33/2002/QĐ/TT

ngày 8/2/2002 của thủ tướng chính phủ phê duyệt kế hoạch phát triển Internet

ở Việt Nam giai đoạn 2001-2005, Quyết định ghi rõ đến 2005, khoảng 50%

số trường PTTH sẽ được kết nối mạng internet; Nghị định 64/2007/NĐ-CP

ngày 10/4/2007 về Ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước.

Để đáp ứng yêu cầu trên, nghành giáo dục chủ trương đổi mới mạnh mẽ

phương pháp giảng dạy, đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, phát huy

tính sáng tạo của người học từng bước áp dụng các phương pháp và phương

tiện dạy học tiên tiến, đảm bảo thời gian tự học và tự nghiên cứu của học sinh,

sinh viên, phát triển phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp

trong toàn dân. Môn vật lý nghiên cứu sự vận động của vật chất. Một số hiện tượng có

thể được quan sát bằng mắt thường nhưng cũng có nhiều hiện tượng vật lý vi

mô, vĩ mô thậm chí có những mô hình vật lý trừu tượng không thể mô tả để

học sinh hình dung một cách tường minh. Cho nên việc vận dụng ưu điểm của

hình ảnh, phim và phần mềm mô phỏng vào các bài giảng vật lý để học sinh

dễ hiểu hơn là rất cần thiết .

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet, giáo viên có thể tìm

thấy nhiều tài liệu phục vụ cho việc giảng dạy trên kho dữ liệu khổng lồ này.

Tuy nhiên thực trạng sử dụng công nghệ thông tin nói chung và Internet

nói riêng của giáo viên vật lý ở các trường trung học phổ thông hiện nay ra

sao?

Những khó khăn nào mà giáo viên vật lý phải đối mặt khi sử dụng

Internet cho việc dạy học ?

Những nguyên nhân khách quan và chủ quan nào có thể ảnh hưởng đến

chất lượng sử dụng Internet?

Biện pháp khả dĩ nào có thể giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc sử

dụng Internet?

Do bởi mong muốn có thể trả lời những câu hỏi trên, tôi đã thực hiện đề

tài: “Một số biện pháp nâng cao khả năng sử dụng Internet trong dạy học

vật lý ở trường trung học phổ thông”.

2. Mục đích nghiên cứu

- Tìm hiểu nhu cầu sử dụng Internet trong giảng dạy của giáo viên vật lý ở

trường trung học phổ thông.

- Tìm hiểu những khó khăn mà giáo viên gặp phải khi tiếp xúc với Internet

để tìm tư liệu giảng dạy và học tập. - Tìm giải pháp khắc phục khó khăn của giáo viên khi tìm tư liệu trên

Internet. Tạo nhịp cầu đưa giáo viên chưa tự tin với khả năng áp dụng CNTT

vào dạy học đến với Internet vô tận.

- Tìm giải pháp để giáo viên và học sinh có thể liên kết với nhau trong một

cộng đồng yêu thích vật lý, chia sẻ kinh nghiệm và tài nguyên.

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

- Giáo viên vật lý trường trung học phổ thông

- Internet

- Công cụ tìm kiếm trên Internet

- Ứng dụng Internet trong việc dạy học vật lý ở THPT

- Hệ thống các website về vật lý ứng dụng đa phương tiện (multimedia)

- Các ý tưởng xây dựng website vật lý cộng đồng có tính tương tác cao

với người dùng.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận phương pháp dạy học vật lý nhằm phát huy

tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh.

- Tìm hiểu thực trạng của việc sử dụng Internet vào dạy học ở trường

phổ thông bằng phỏng vấn trực tiếp, bằng phiếu điều tra bởi hệ thống các câu

hỏi trên giấy và trên Internet.

- Tìm hiểu những khó khăn của giáo viên vật lý khi ứng dụng Internet

vào dạy học.

- Đưa ra các biện pháp khắc phục những khó khăn chủ quan cho giáo

viên vật lý dạy ở trường trung học phổ thông.

- Nghiên cứu cách tìm kiếm tư liệu dạy học (hình ảnh, phim, phần mềm

mô phỏng, thí nghiệm ảo,…) trên Internet để sử dụng chúng vào bài giảng

điện tử. Đúc kết thành tài liệu hướng dẫn giáo viên và học sinh. - Nghiên cứu việc xây dựng một phương thức giao tiếp cho cộng đồng

giáo viên và học sinh yêu thích môn vật lý thông qua trực tuyến (online)

nhằm hổ trợ cho việc tìm kiếm, chia sẻ tư liệu cũng như kinh nghiệm, giải

pháp.

- Tìm hiểu và đưa ý tưởng xây dựng một website cộng đồng nhằm hỗ trợ

cho việc tìm kiếm tư liệu dễ dàng và hiệu quả.

- Đưa ra các kết luận của đề tài.

5. Giả thuyết khoa học

- Cộng đồng giáo viên dạy vật lý ở các trường THPT có nhu cầu cao về

sử dụng Internet để tìm tư liệu cho dạy học nhưng trong đa số lại chưa biết sử

dụng Internet hiệu quả và gặp nhiều khó khăn khi ứng dụng công nghệ thông

tin vào dạy học.

- Trở ngại lớn nhất mà giáo viên gặp phải chính là tự bản thân họ: trình

độ ngoại ngữ và kiến thức phổ cập tin học còn hạn chế, chưa biết sử dụng

công cụ tìm kiếm sao cho hiệu quả, tâm lý ngại sử dụng công nghệ thông tin.

- Số lượng các trang web tiếng Việt ứng dụng đa phương tiện về vật lý

không nhiều. Thiếu môi trường tương tác cộng đồng dạy học vật lý.

6. Phương pháp nghiên cứu

6.1. Nghiên cứu lý thuyết

- Văn kiện của Đảng, các nghị định thông tư chỉ thị của BGD & ĐT về

phương pháp đổi mới giáo dục.

- Tài liệu giáo dục học, tâm lý học, lý luận dạy học và phương pháp

dạy học vật lý.

- Nghiên cứu các tài liệu viết về ứng dụng công nghệ thông tin trong

dạy học vật lý. - Nghiên cứu tài liệu các phần mềm hỗ trợ thiết kế website để đưa ra ý

tưởng xây dựng một trang web vật lý phục vụ cộng đồng giáo viên và học

sinh.

- Nghiên cứu chương trình, nội dung sách giáo khoa, sách giáo viên và

các tài liệu tham khảo có liên quan đến nội dung cần nghiên cứu.

6.2. Phương pháp điều tra

- Tìm hiểu việc dạy và học thông qua dự giờ, trao đổi với giáo viên và

học sinh ở các trường THPT để nắm bắt thực trạng của việc sử dụng công

nghệ thông tin trong dạy học.

- Xây dựng các mẫu phiếu điều tra để tìm ra giải pháp nhằm nâng cao

khả năng sử dụng Internet phục vụ giảng dạy và học tập của giáo viên vật lý ở

các trường trung học phổ thông.

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

- Tìm ra nguyên nhân sâu xa của những khó khăn chủ quan dẫn đến

việc hạn chế ứng dụng Internet trong việc dạy và học môn vật lý.

- Hệ thống hóa các từ khóa và tổ hợp cũng như các quy tắc cơ bản

trong việc tìm kiếm tư liệu vật lý qua công cụ tìm kiếm trên Internet (Search

Engine).

- Đưa ra ý tưởng xây dựng website có tính tương tác hai chiều nhằm

phục vụ cộng đồng giáo viên và học sinh yêu vật lý với phương châm cộng

đồng phục vụ cộng đồng. 8. Cấu trúc luận văn

Mở đầu

Chương 1: Cơ sở lý luận

Chương 2: Tìm hiểu việc sử dụng Internet để tìm tư liệu cho bài giảng

điện tử trong dạy học vật lý ở trường trung học phổ thông.

Chương 3: Một số biện pháp nhằm khắc phục những khó khăn mà giáo

viên và học sinh gặp phải khi khai thác Internet.

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC