MỞ ĐẦU

ý nghĩa và tính cấp thiết của luận án

Kinh tế Việt Nam đang trên con đường hoà nhập với nền kinh tế thế

giới, nơi mà mọi hoạt động đều vận hành theo những qui ước, điều lệ, những

thông lệ mang tầm vóc toàn cầu chứ không chỉ đơn thuần là địa phương cục

bộ. Gia nhập Tổ chức thương mại toàn cầu – WTO là sự lựa chọn đúng và

thích hợp trong giai đoạn hiện nay cho tất cả các quốc gia khi muốn hoà nhập

với nền kinh tế thế giới. Trước những thách thức của quá trình hội nhập, để có

thể trụ vững khi gia nhập tổ chức này, đã thúc đẩy mọi thành phần kinh tế,

mọi ngành nghề … đều phải tự chuyển mình và phát triển nhanh về mọi mặt,

cho đến khi Việt Nam chính thức được công nhận trở thành thành viên của

WTO thì các doanh nghiệp Việt Nam có thể cạnh tranh được ở mức cơ bản

trước các doanh nghiệp nước ngoài có nhiều ưu thế vượt trội.

Cũng những mọi ngành nghề khác, ngành nông nghiệp Việt Nam nói

chung, ngành trái cây Đồng Bằøng Sông Cửu Long, đang đứng trước thách thức

là vừa phải cùng hoà mình với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, lại vừa phải

đảm bảo sự tăng trưởng về chất lượng nhằm nâng cao tính cạnh tranh trước

những hàng hóa cùng loại của các quốc gia khác trên thế giới. Với sự hiểu

biết ngày càng nhiều về tác dụng tích cực của hàng hóa trái cây, rau củ đối

với sức khỏe con người, nhu cầu tiêu thụ những mặt hàng này ngày càng tăng,

nhất là tại các thị trường phát triển trên thế giới. Trước cơ hội đó, cùng với

năng lực sản xuất rất có tiềm năng của ngành trái cây Việt Nam, “ Đề án

chiến lược xuất khẩu rau quả đến năm 2010” của Bộ thương mại được xây

dựng với mục tiêu đạt giá trị xuất khẩu 1.000 triệu USD vào một số thị trường

có chủ đích đến năm 2010 có thể được xem là một nổ lực của ngành rau quả

Việt Nam nhằm thúc đẩy lượng rau quả xuất khẩu. Tuy nhiên, thực trạng về

ngành rau quả của Việt Nam nói chung, chất lượng của hàng hóa trái cây

- 2 -

Đồng Bằøng Sông Cửu Long vẫn còn đang trong tình trạng còn rất thấp chưa

thể đáp ứng được yêu cầu của người tiêu dùng. Nếu không có sự tích cực

chuyển biến nào kể từ thời điểm Việt Nam gia nhập WTO, thì rất khó để toàn

ngành nông nghiệp Việt Nam đạt được mục tiêu tăng trưởng này.

Theo nhận định của các chuyên gia thì hàng hóa trái cây Việt Nam có

những loại được xem là ngon, tuy nhiên thực tế là sản lượng hàng hóa trái cây

Việt Nam xuất khẩu lại có chiều hướng giảm dần. Vì sao lại có hiện tượng

này? Theo nghiên cứu của tác giả và thông qua một số công trình nghiên cứu

khác về trái cây thì sự giảm sút này là do yếu tố công nghệ lạc hậu, yếu tố

khoa học kỹ thuật kém phát triển, chưa hình thành được những vùng nguyên

liệu rộng lớn, vùng chuyên canh cây ăn trái chiến lược… để có thể đủ sức đáp

ứng yêu cầu xuất khẩu với khối lượng lớn, chất lượng ổn định, mặt hàng đa

dạng…

Cho đến hiện tại, dù đã có nhiều đề tài nghiên cứu, các hội thảo chuyên

đề… nhằm đưa ra các giải pháp nâng cao sản lượng, chất lượng cho hàng hóa

trái cây xuất khẩu, nhưng vẫn chưa có nghiên cứu nào nhìn nhận vấn đề này ở

góc độ dịch vụ. Trong khi ở các nước phát triển, lĩnh vực dịch vụ cung ứng cho

ngành trái cây đóng vai trò hết sức quan trọng để tạo được sức cạnh tranh cho

hàng hóa trái cây trên thị trường. Hàm lượng giá trị của dịch vụ luôn đóng góp

tỉ trọng lớn trong tổng giá trị hàng hóa trái cây xuất khẩu. Đồng thời một

trong những điều kiện khi đàm phán với các nước thành viên để gia nhập tổ

chức WTO, Việt Nam Cam kết sẽ phải mở rộng cửa ngành dịch vụ để thu hút

vốn đầu tư nước ngoài sau ba năm từ khi gia nhập