MS: LVVL-PPDH025

SỐ TRANG: 163

NGÀNH: VẬT LÝ

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN VẬT LÝ

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2009

GIỚI THIỆU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Một thực tế chúng ta cần phải nhận thấy rằng đa số GV ở vùng sâu, vùng

xa thường giảng dạy cho HS những gì có trong SGK nên khi học xong một chương

bất kỳ nào đó thì HS hầu như không thể và không biết áp dụng nó như thế nào cả,

HS chỉ có thể áp dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập theo yêu cầu của

SGK và theo yêu cầu của GV mà thôi, nên những kiến thức các em đã học đôi khi

không giúp ít gì cho cuộc sống thực tiễn, như vậy kiến thức đã học không những

không được phát huy mà đôi lúc làm cho HS cảm thấy mệt mỏi vì các kiến thức đã

học quá xa rời với thực tiễn của cuộc sống, HS cũng biết rằng vật lý học giúp cho

cuộc sống rất nhiều, nhưng các em không biết phải vận dụng nó vào thực tiễn như

thế nào. Như vậy HS cảm thấy không có nhu cầu tìm tòi khám phá thế giới xung

quanh, không say mê yêu thích học tập, nên hiện nay số học sinh chán nản và sợ

học môn vật lý càng ngày càng tăng lên. Nếu như HS học mà vận dụng được

những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống thì các em sẽ thích học hơn và thấy

rằng việc học tập rất có ích cho bản thân.

Bên cạnh phương pháp giảng dạy của GV thì đối với HS ở vùng sâu vùng

xa, đa số HS chỉ học tập và tham khảo sách giáo khoa, kiến thức chưa vượt ra khỏi

chương trình, các kiến thức chỉ thể hiện dưới dạng công thức định luật, chưa dùng

để giải quyết các vấn đề thực tiễn cũng góp phần làm cho HS sợ học môn học này.

Do đó ở điều 28, yêu cầu về nội dụng phương pháp giáo dục phổ thông mục tiêu

giáo dục phổ thông, tại khóa XI kỳ họp thứ 7 từ ngày 5 tháng 5 đến ngày 14 tháng 6

năm 2005 có nêu rõ: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực,

tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học,

môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện

kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,

hứng thú học tập cho học sinh.

Việc đổi mới phương pháp dạy học không những chỉ có ở người giáo viên

mà cả người học cũng phải nỗ lực rất nhiều trong quá trình học tập, vận dụng và

chiếm lĩnh kiến thức. Giáo viên và học sinh phải xóa bỏ những thói quen thầy dạy,

trò thụ động chờ đến giờ lên lớp mới lúc đó học những kiến thức mới, mà không có

sự suy nghĩ tìm tòi để giải quyết một nhiệm vụ trước đó đã đặt ra.

Cách đánh giá kết quả học tập của HS còn mang tính truyền thống bằng cách

kiểm tra miệng để trả bài cũ cùng một số kiểm tra giấy mà không dựa trên những

sáng kiến và khả năng liên hệ thực tiễn của HS.

Chính những cơ sở trên nên chúng tôi chọn đề tài: Tổ chức dạy học chương

“Động lực học chất điểm”- vật lí 10 Ban cơ bản gắn với thực tiễn nhằm tạo

hứng thú học tập cho học sinh và nâng cao hiệu quả của việc dạy học làm đề tài

nghiên cứu.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Xây dựng tiến trình dạy học chương “Động lực học chất điểm” ( Vật lý 10-

Cơ Bản) gắn với thực tiễn nhằm tạo hứng thú cho học sinh đồng thời nâng cao hiệu

quả của việc dạy học.

3. Giả thuyết khoa học

Nếu tổ chức dạy học vật lý gắn với thực tiễn cuộc sống phù hợp về mặt khoa

học, sư phạm, phù hợp với yêu cầu đổi mới PPDH thì sẽ làm cho học sinh có hứng

thú trong học tập môn vật lý đồng thời nâng cao hiệu quả của việc dạy học.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận, vận dụng phương pháp dạy học thích hợp để dạy

học theo hướng gắn với thực tiễn nhằm tạo hứng thú trong học tập và nâng cao hiệu

quả của việc dạy học.

- Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa Vật lý 10 – Chương: “Động lực

học chất điểm” - Ban cơ bản.

- Tìm hiểu thực trạng dạy gắn với thực tiễn cuộc sống của giáo viên và việc

học của học sinh theo hướng tạo hứng thú trong học tập của học sinh.

- Soạn thảo tiến trình dạy học theo hướng gắn với thực tiễn cuộc sống nhằm

tạo hứng thú học tập cho HS trong chương “Động lực học chất điểm” vật lý 10-

Ban cơ bản.

- Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở trường THPT nhằm xác định mức độ

phù hợp, đánh giá tính khả thi và hiệu quả của tiến trình sau đó rút kinh nghiệm để

hoàn thiện.

5. Phương pháp nghiên cứu

 Nghiên cứu lí luận

- Nghiên cứu tư liệu về cơ sở lí luận dạy học nhằm tổ chức cho HS học tập

gắn với thực tiễn cuộc sống.

- Nghiên cứu nội dung, cấu trúc của chương II- Động lực học chất điểm, Lớp

10- Ban cơ bản.

- Nghiên cứu, điều tra thực trạng dạy và học của chương II- Động lực học

chất điểm, Lớp 10- Ban cơ bản ở các trường THPT của Long An. Dựa trên thực

trạng đã biết rồi vận dụng lí luận để xây dựng các tiến trình cụ thể.

 Nghiên cứu thực nghiệm

- Nghiên cứu, khai thác tài liệu liên quan đến việc thiết kế dạy học gắn với

thực tiễn.

- Chọn mẫu và thực nghiệm sư phạm ở trường THPT thuộc tỉnh Long An để

kiểm tra giả thuyết.

 Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng phương pháp thống kê toán học để trình bày kết quả thực nghiệm

sư phạm và kiểm định giả thuyết thống kê về sự khác biệt trong kết quả học tập của

hai nhóm đối chứng và thực nghiệm.

6. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu

 Đối tượng nghiên cứu: Mục tiêu

Mục tiêu giáo dục

Nội dung chương trình và phương pháp dạy vật lý THPT

Việc vận dụng lí luận của dạy học hiện đại vào dạy học để tổ chức hoạt động

học tập cho học sinh ở trường THPT.

 Khách thể nghiên cứu

Lí luận và thực tiễn dạy học ở trường THPT.

7. Giới hạn của đề tài

Nghiên cứu việc tổ chức hoạt động học tập vật lý gắn với thực tiễn nhằm tạo

hứng thú trong học tập cho HS và nâng cao hiệu quả của việc dạy học trong

chương “Động lực học chất điểm” vật lý 10 Ban cơ bản.

8. Cấu trúc luận văn

Luận văn có cấu trúc như sau:

Mở đầu

Nội dung

Chương 1- Cơ sở lý luận của đề tài

Chương 2- Xây dựng tiến trình dạy học chương “Động lực học chất

điểm” vật lý 10 Ban cơ bản gắn với thực tiễn

Chương 3- Thực nghiệm sư phạm

Kết luận

Tài liệu tham khảo

Phụ lục

Trong đó:

Phần mở đầu có 4 trang

Phần nội dung có 125 trang

Phần kết luận có 2 trang

Phần phụ lục có 25 trang

Luận văn có sử dụng 50 tài liệu tham khảo