Người Việt Nam dù đi đâu nhưng tâm hồn vẫn hướng về cội nguồn “Cây đa, giếng nước, sân đình’’ là nơi người ta được cởi tấm lòng, vì lẽ đình làng là công trình kiến trúc cổ truyền mang những đặc điểm của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc trong sáng độc đáo, tính dân tộc phong phú đậm đà sắc thái dân gian ít chịu ảnh hưởng của ngoại lai hơn tất các loại hình nghệ thuật ở Việt Nam được xây dựng trong x• hội phong kiến xưa.

Hầu như ở mỗi làng quê Việt Nam đều có một ngôi đình, nhất là vùng đồng bằng Bắc bộ, nó là sản phẩm chung của cộng đồng, do tất cả các thành viên góp công tạo dựng nên. Bởi vậy đình làng là mối quan tâm, là niềm tự hào của mọi người trong làng. Vì thế, ngôi đình làng càng to càng đẹp bao nhiêu càng chứng tỏ làng đó giầu có và phúc đức.Do đó, dù nghèo đói, dù phải ở nhà tranh vách đất, nhưng mọi người dân đều cố gắng góp tiền của, công sức, để cùng nhau xây dựng cho được một ngôi đình khang trang đẹp đẽ, ngôi đình trở thành bộ mặt cho cả làng, nó gắn chặt với đời sống tinh thần của cả cộng đồng. Cũng vì vậy, ngôi đình trở thành bộ phận dường như không thể thiếu trong cấu trúc tổng thể của bất cứ một làng quê lâu đời nào ở Việt Nam.

Đình làng là nơi sinh hoạt, hội họp, vui chơi của cả cộng đồng làng…Những sinh hoạt của tình làng nghĩa xóm, tạo nên mối giao cảm gắn bó chung giữa những thành viên trong một cộng đồng. Đặc biệt, Đình cũng là một công trình, nơi biểu đạt tư tưởng tình cảm, những rung động của người thợ, những nghệ sĩ dân gian thể hiện cuộc sỗng muôn vẻ của làng quê thông qua nghệ thuật chạm khắc.

Mặc dù đình xuất hiện từ sớm trong lịch sử nhưng chạm khắc dân gian ở trong các ngôi đình chỉ thực sự rực rỡ trong giai đoạn cuối thế kỷ XVI đến đầu thế kỷ XVIII với không chỉ hành loạt tác phẩm đắc sắc và phong phú về đề tài mà còn thể hiện về ngôn ngữ, phong cách nghệ thuật độc đáo và hấp dẫn. ở đó người nghệ sĩ dân gian đ• gửi gắm những tâm tư tình cảm của mình, ngoài những mảng hoa văn như một sự kế tiếp truyền thống trước đó, những đề tài như loài vật, thảo mộc…đặc biệt là hình tượng con người với những sinh hoạt đời thường đ• thực sự trở thành những tác phẩm chạm khắc có giá trị, đóng góp to lớn vào kho tàng nghệ thuật truyền thống đặc sắc của dân tộ. Nó là sự kết tinh, thăng hoa của người nghệ sĩ dân gian trong khả năng biểu cảm thẩm mỹ một cách có ý thức trong cách xây dựng những đề tài sinh động của cuộc sống. Dù trau chuốt trong nét chạm hay sự mộc mặc khoẻ khoắn …tất cả chỉ nhằm nắm bắt hiện thực một cách sống động nhất, gần gũi nhất và nói lên nhiều nhất cái ý, cái tình của mình được thể hiện trong các bức chạm khắc.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Đình làng trong đời sống của người Việt

Chương 2: Tính hồn nhiên trong nghệ thuật chạm khắc đình làng