Các chất mùi thường gặp trong tự nhiên là tinh dầu và nhựa. Tinh dầu và nhựa thuộc nhóm hợp chất izoprenoit , tức là dẫn xuất của izopren. Chúng có đặc tính chung là không tan trong nước mà tan trong dung môi hửu cơ như rượu .

Tinh dầu và nhựa được tạo thành và thoát ra trong các cơ quan đặc biệt của cây:trong tuyến lông và vẩy đối với tinh dầu và trong ống nhựa đối với nhựa . Tinh dầu và nhựa có hương thơm nhất định quyết định mùi của nhiều cây , của hoa , quả . Chúng được ứng dụng làm các chất tạo mùi quan trọng . Vì vậy việc khai thác chúng là việc làm rất cần thiết.

Việc lựa chọn các phương pháp tách phụ thuộc từng loại tinh dầu, nhựa thơm, giá trị thương mại , khả năng tách, độ bền nhiệt và dạng nguyên liệu ban đầu. Nói chung các phuơng pháp được dùng để tách cần phải thỏa mãn những yêu cầu cơ bản sau:

-Giữ cho sản phẩm có mùi vị tự nhiên ban đầu.

-Đơn giản , thích hợp, thuận tiện và nhanh chóng.

-Tách tương đối triệt để, khai thác được hết tinh dần có trong nguyên liệu với chi phí thấp.

Do vậy khi khai thác hợp chất thơm từ động vật , thực vật người ta thường dùng các phương pháp sau:

-Phương pháp cơ học.

-Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước.

-Phương pháp trích ly bằng dung môi dễ bay hơi.

-Phương pháp trích ly bằng dung môi không bay hơi và các chất hấp thụ rắn.

-Các phương pháp khác như trích ly bằng CO2 lỏng và tách bằng kỉ thuật vi sóng , lên men …

-------------------------------------------

MỤC LỤC

I) GIỚI THIỆU

II) PHƯƠNG PHÁP CƠ HỌC

III) PHƯƠNG PHÁP CHƯNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƯỚC

3.1) NGUYÊN TẮC CHUNG

3.2) CHƯNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƯỚC TRỰC TIẾP

3.3) CHƯNG CẤT CÁCH THỦY

3.4) CHƯNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƯỚC GIÁN TIẾP

3.5) ƯU NHƯỢC ĐIỂM

IV) PHƯƠNG PHÁP TRÍCH LY BẰNG DUNG MÔI DỄ BAY HƠI

V) TRÍCH LY BẰNG DUNG MÔI KHÔNG BAY HƠI VÀ CÁC

CHẤT HẤP PHỤ RẮN

5.1) PHƯƠNG PHÁP TRÍCH LY VỚI DUNG MÔI KHÔNG BAY HƠI

5.2) PHƯƠNG PHÁP HẤP PHỤ BẰNG CHẤT BÉO

5.3) PHƯƠNG PHÁP DÙNG CHẤT HẤP PHỤ RẮN

VI) CÁC PHƯƠNG PHÁP TRÍCH LY KHÁC

6.1) PHƯƠNG PHÁP TRÍCH LY BẰNG CO2

6.2) PHƯƠNG PHÁP VI SÓNG

6.3) PHƯƠNG PHÁP SINH HỌC

----------------------------------------------------

GVHD: ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt - Trường ĐHBK TPHCM