TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Chấn thương thanh-khí quản là một cấp cứu quan trọng trong lâm sàng Tai Mũi Họng, có thể gây nên tình trạng khó thở, nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân. Nếu không được phát hiện và xử lý đúng đắn kịp thời thì có thể tử vong hoặc để lại các di chứng ảnh hưởng tới đời sống của bệnh nhân như sẹo hẹp.

Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá kết quả ứng dụng điều trị chấn thương thanh

khí quản bằng nội soi tại khoa tai mũi họng bệnh viện Chợ Rẫy.

Đối tượng nghiên cứu: Qua Khảo sát 36 trường hợp chấn thương thanh-khí quản ứng dụng điều trị chấn thương thanh khí quản bằng nội soi tại khoa Tai Mũi Họng từ 5/2007 đến 9/2008.

Thiết kế nghiên cứu: thực nghiệm lâm sàng tiền cứu.

Kết quả: 36 trường hợp chấn thương thanh khí quản, 1 nữ, 35 nam. Nguyên nhân chủ yếu do tai nạn giao thông. Tổn thương thanh quản là hay gặp nhất. Cách đặt bóng nong qua nội soi đơn giản, nhanh chóng. Kết quả ban đầu khảquan, Tỉ lệ rút ống thở được là 88,9%. Rút canule sớm nếu phẫu thuật nội soikiểm tra tốt.

Kết luận: Phương pháp chỉnh hình thanh khí quản qua nội soi quang học là một phương pháp ít xâm lấn, không gây tổn thương thêm cho thanh khí quản như phương pháp mổ hở, làm tổn thương mô và mạch máu nuôi thanh khí quản vốn đã thưa thớt. Nên cần chẩn đoán sớm và sử trí kịp thời để tránh sẹo hẹp, sớm trả bệnh nhân về với cuộc sống sinh hoạt bình thường.

ABSTRACT

OUTCOME ASSESSEMENT OF ENDOSCOPIC SURGERY IN THE MANAGEMENT OF LARYNGEAL AND TRACHEAL TRAUMA

Tran Phan Chung Thuy * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of

No 1 - 2009: 139 – 144

Background: Laryngeal and tracheal trauma is one of the important emergencies in otolaryngology. It can cause dyspnea which can threaten patient’s life. It can lead to death or tracheal stenosis if not being discovered and treated as soon as possible.

Objectives: outcome assessement of endoscopic surgery in the management of laryngeal and tracheal trauma. Patients: 36 laryngo-tracheal trauma cases have been treated by endoscopic surgery at the ENT department of Cho Ray

Hospital the 5/2007 to 9/2008. Design: prospective clinical trial study. Research method: Using the optique rigide to evaluate, and insert the balloon to dilatation and maintaine the frature of larygeal and tracheal trauma.

Results: Most of them are male, at labour age. The trauma usually result from accident de circulation. Hoarseness, dyspnea, subcutaneus emphysema are mostly seen. X-ray, endoscopy, and especially CT scan help to diagnose the trauma location exactly. Early treatment is better than late treatment. Success percentage was 88,9%.

Conclusion: The methode endoscopic surgery in the management of lar yngeal and tracheal trauma is non invasive, not difficult. arly diagnostic and treatment is the best way to prevent laryngo-tracheal stenosis in order to return the patient to normal life.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Ở các nước phát triển, tai nạn giao thông chiếm tỷ lệ rất cao(Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.). Ở nước ta, cùng với sự gia tăng của tai nạn giao thông, thì chấn thương thanh khí quản cũng ngày càng

tăng. Chấn thương thanh-khí quản là một cấp cứu quan trọng trong lâm sàng Tai Mũi Họng, có thể gây nên tình trạng khó thở, nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân(Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.). Nếu không được

phát hiện và xử lý đúng đắn kịp thời thì có thể tử vong hoặc để lại các di chứng ảnh hưởng tới đời sống của bệnh nhân như sẹo hẹp. Bệnh viện Chợ rẫy là tuyến cuối nên đã nhận được nhiều bệnh nhân đa thương trong đó rất nhiều chấn thương thanh khí quản. Trung bình một năm có trên 40 trường hợp chấn thương thanh khí quản. Phương pháp điều trị cổ điển là phẫu thuật hở có hay không đặt ống nong(Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.). Sự phát triển của nội soi mềm và cứng đã tạo điều kiện cho các phương pháp điều trị it xâm lấn, it gây tổn thương, nhẹ nhàng cho bệnh nhân. Ứng dụng nội soi trong điều trị chấn thương thanh khí quản được thực hiện tại khoa tai mũi họng bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 5/2007 bước đầu thu được kết quả khả quan.

ĐỐI TUỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Mục tiêu nghiên cứu

- Ứng dụng sử dụng nội soi quang học trong chẩn đoán và điều trị chấn thương thanh-khí quản.

- Đánh giá việc sử dụng bóng nội khí quản số 5 làm ống nong trong điều trịchấn thương thanh khí quản.

- Rút ra một số kinh nghiệm trong điều trị chấn thương thanh khí quản.

Đối tượng nghiên cứu

- Tiêu chuẩn lựa chọn

Bao gồm 36 bệnh nhân được chẩn đoán chấn thương thanh-khí quản, điều trịchấn thương thanh-khí quản bằng nội soi quang học vào bệnh viện Chợ Rẫy từ5/2007 đến 9/2008.

Tất cả bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật đều được xếp loại 3 và 4 theo phaân loaïi toån thöông của Schaefer. Có tổn thương khung sụn thanh hoặc khí quản hoặc cả thanh khí quản được xác định trên CT scan hay nội soi.

Tiêu chuẩn loại trừ

Tất cả những bệnh nhân chấn thương thanh-khí quản độ 1,2 theo phân loại của Schaefer và điều trị bằng nội khoa. Tất cả những trường hợp chấn thương thanh khí quản có mất chất nhiều.

Phương pháp nghiên cứu

Thiết kế nghiên cứu

Thực nghiệm lâm sàng tiền cứu, tiền cứu, mô tả.

Phương tiện nghiên cứu

Bộ nội soi treo thanh quản, Camera, nguồn sáng, màn hình.

Ống nội soi quang học thanh khí quản 0º, 25º.

Ống nội khí quản số 5 có bóng, Ống Nelaton.

Các dụng cụ khác: Kelly, kìm gắp dài của thanh khí quản, chỉ nylon 1.0, kìm kẹp kim, ống hút thanh khí quản, que bông thanh khí quản, ống chích.

Gồm những bệnh nhân vào khoa tai mũi họng với chẩn đoán chấn thươngthanh khí quản và được điều trị chỉnh hình thanh khí quản qua nội soi từ05/2007 đến 09/2008.

Tất cả các bệnh nhân vào viện được thu thập các thông tin: Tiếp nhận bệnh nhân, cấp cứu khai thác hoàn cảnh, nguyên nhân xảy ra chấn thương, thăm khám chẩn đoán hoàn tất bệnh án và điều trị, đánh giá tình trạng bệnh nhân khi ra viện, bệnh nhân tái khám rút ống mở khí quản, nội soi kiểm tra, đo chức năng hô hấp.

Thu thập và xử lý số liệu:

Thu thập số liệu tất cả bệnh nhân vào viện như tiêu chuẩn chọn lựa.