ĐỀ CƯƠNG

I/ Cơ sở lý luận của luận điểm:

1/ Cơ sở lý luận về kinh tế hàng hóa nhiều thành phần

1.1/Lực lượng sản xuất ( LLSX): Tư liệu sản xuất và người lao động

=> LLSX, trình độ phát triển của LLSX phản ánh tính sáng tạo của lịch sử.

Nhân tố người lao động có vai trò quyết định

1.2/Quan hệ sản xuất: nhấn mạnh vấn đề sở hữu TLSX là quan trọng nhất.

=>Mối quan hệ giữa LLSX và QHSX phải phù hợp.

2/ Cơ sở hình thành thời kì quá độ

2.1/Theo Mác và Ăng ghen: khẳng định rằng cần có 1 thời kì quá độ từ xã hội tư bản chủ nghĩa lên xã hội cộng sản chủ nghĩa.

2.1/Theo Lê nin, cần có thời kì này vì:

• cần để chuyển từ chế độ tư hữu về TLSX sang chế độ công hữu về TLSX

• xây dựng quan hệ sx mới

*Đặc điểm thời kì này: sự tồn tại của những yếu tố của xã hội cũ bên cạnh những nhân tố mới của CNXH.

• tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần, được xác lập trên cơ sở khách quan của sự tồn tại nhiều loại hình sở hữu về TLSX với những hình thức tổ chức kinh tế đa dạng

• kết cấu giai cấp XH cũng đa dạng , phức tạp: giai cấp công nhân, nông dân, những người sản xuất nhỏ, tầng lớp tư sản: họ vừa hợp tác, vừa đấu tranh.

=> Quá độ của Mác là quá độ trực tiếp từ các nước tư bản phát triển( phản ánh quy luật tuần tự của xã hội loài người).

Quá độ của Lê-nin: các nước lạc hậu có khả năng quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩ nhưng phải qua con đường gián tiếp.

II/ Kinh nghiệm các nước ( Liên Xô)

1/Hoàn cảnh lịch sử: Điều kiện lúc đó xây dựng 1 chế độ mới rất khó khăn, kinh tế lạc hậu lại bị tàn phá nặng nề trong Chiến tranh thế giới 1.

1918-1920: chính sách cộng sản thời chiến

1921: Đại hội Đảng Cộng sản Nga, Lê nin đề ra chính sách NEP

2/ Nội dung: +vận dụng tư tưởng về sự tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần, Lê nin phân tích kết cấu nền kinh tế Nga lúc đó gồm 5 thành phần xếp theo trình độ phát triển thấp đến cao: kinh tế nông dân kiểu gia trưởng, kinh tế hàng hóa nhỏ, kinh tế tư bản, kinh tế tư bản nhà nước và kinh tế xã hội chủ nghĩa.

• khôi phục và phát triển sx hàng hóa thông qua trao đổi sản phẩm giữa nông và công ( không thể dựa vào nền nông nghiệp gia trưởng mang tính tự cấp tự túc mà phải dựa vào nền nông nghiệp hàng hóa)

• sử dụng cơ cấu nhiều thành phần trong khôi phục công nghiệp( kinh tế tư nhân được phục hồi, công nghiệp quốc doanh được củng cố)

3/Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam:

• tạo đk cho LLSX phát triển phù hợp với QHSX

• xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.

III/ Thực tiễn Việt Nam

3.1.Nền NN lạc hậu, LLSX 80% là lao động trong nông nghiệp.

LLSX với trình độ thủ công, tính chất cá nhân hóa

3.2.Quan hệ sản xuất: phong kiến, chiếm hữu tư nhân

3.3.Nước ta tiến lên CNXH không kinh qua CNTB

3.4.Nước ta xây dựng CNXH trong điều kiện vừa có hòa bình, vừa có chiến tranh.

IV/ Nội dung, quan điểm của Hồ Chí Minh

4.1. Xuất phát từ thực tiễn 3.1, HCM chủ trương xây dựng kinh tế hợp tác xã

4.2. Xuất phát từ thực tiễn 3.2, Người chủ trương quan hệ sản xuất phải được xây dựng trên sự phát triển của LLSX . Thời kì quá độ ở VN có 3 loại hình sở hữu và tạo dựng những quan hệ sản xuất mới ( HCM nhấn mạnh vấn đề xây dựng).

4.3. Xuất phát từ thực tiễn 3.3, nói nước ta quá độ lên CNXH không qua chế độ TBCN” chỉ có nghĩa là trong lịch sử nước ta sẽ không có 1 giai đoạn nào đó giai cấp tư sản nắm chính quyền và quan hệ sản xuất TBCN giữ địa vị thống trị trong nền kinh tế quốc dân

4.4. Xuất phát từ thực tiễn 3.4, chúng ta phải thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

V/ Giá trị của luận điểm:

_ Trước 1986, ta nhận thức sai ở mối quan hệ giữa LLSX và QHSX. Theo quan điểm đó, Nhà nước Việt Nam cho rằng kinh tế thị trường là nền kinh tế của chủ nghĩa tư bản và hoạt động không tốt. Nền kinh tế mang nặng tính quan liêu, bao cấp.

_ Vì vậy tháng 12 năm 1986, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã họp và thông qua chương trình đổi mới kinh tế. Sau 20 năm đổi mới kể từ Đại hội Đảng VI năm 1986, Việt Nam đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế, đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh, tăng cường cơ sở vật chất và tạo tiền đề cho giai đoạn phát triển mới công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, phấn đấu đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.