1.1 Giới thiệu

Cây có múi (cam, chanh, quýt, bưởi), thuộc họ Rutaceae, là loại cây ăn quả

có giá trị kinh tế cao, đem lại nguồn thu nhập lớn cho nhà vườn với chủng loại

phong phú đa dạng: quýt tiều ở Lai Vung, Đồng Tháp; cam sành ở Tam Bình, Vĩnh

Long; bưởi năm roi ở Bình Minh, Vĩnh Long; bưởi da xanh ở Bến Tre,

Tuy đem lại nguồn kinh tế cao nhưng cây có múi lại nhiễm nhiều bệnh nguy

hiểm và ngành trồng cây có múi vẫn đang đứùng trước những thách thức lớn. Trong

đó bệnh vàng lá Greening là quan trọng nhất và đang được nhiều nước trên thế giới

đầu tư nghiên cứu tìm biện pháp phòng trừ. Bên cạnh đó một số bệnh khác cũng

không kém phần quan trọng, nhất là trong giai đoạn hiện nay. Đó là bệnh Tristeza

do Closterovirus gây ra, bệnh vàng lá thối rễ do nhiều loại nấm và tuyến trùng gây

ra, trong đó phải kể là Fusasrium, phytophthora, Pythium, Sclerotium, Clitocybe,

Bệnh Vàng lá Greening là bệnh có tính hủy diệt cao, bệnh xuất hiện ở khắp

các vùng trồng cây có múi. Trên thế giới có ít nhất hai dòng vi khuẩn Gram âm gây

ra bệnh này, Dòng Châu Á có tên là Candidatus Liberibacter asiaticus, sống trong

mạch libe của cây và được truyền từ cây này sang cây khác qua nhân giống vô tính,

qua rầy chổng cánh Diaphorina citri. Ở Việt Nam bệnh hiện diện từ những thập

niên 60, tuy nhiên bệnh được xác định và tuyên bố vào năm 1994. Tuy có nhiều

nghiên cứu nhưng bệnh này vẫn chưa được phòng trị hữu hiệu.

Đối với bệnh Tristeza, từ trước đến nay chỉ có dòng gân trong được báo cáo

và cho là dòng nhẹ, tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho thấy rằng dòng gây

lõm thân có hiện diện ở Việt Nam trên cây chanh tàu ở Long Tuyền, Tp Cần Thơ.

Dòng gây lõm thân là dòng gây hại rất nặng trên cây có múi trên thế giới, trong đó

phải kể là ở Florida, Mêxico nơi mà cây có múi thong mại được ghép trên gốc cam

chua, bệnh đã tiêu huỷ hàng triệu triệu cây có múi ở những vùng này. Hiện nay, ở

Florida người ta đã sử dụng Coat Protein Gene để chuyển vào trong cây tạo cơ chế

kháng cho cây và đang tiến triển rất tốt.

Đối với bệnh vàng lá thối rễ, nhiều nghiên cứu được thực hiện trên quýt tiều

cho thấy bệnh cũng gây hại nghiêm trong và hiện nay bệnh này hiện diện trên

nhiều loại cây có múi khác nhau và gây thất thoát lớn cho nhà vườn.

Trước tình hình đó với sự đồng ý của Khoa Nông Học và sự hướng dẫn của

thầy Trần Ngọc Tống, Trường Đại Học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh cùng với sự hỗ

trợ của TS. Nguyễn Văn Hoà, Trưởng Phòng bảo vệ thực vật, Viện Nghiên Cưú

Cây Aên Quả Miền Nam chúng tôi tiến hành đề tài: “Điều tra hiện trạng bệnh

Tristeza, bệnh vàng lá Greening và bệnh vàng lá thối rễ trên cây có múi ở Đồng

Bằng Sơng Cửu Long”.

1.2 Mục tiêu và yêu cầu

1.2.1 Mục tiêu

Nắm rõ hiện trạng bệnh Tristeza, bệnh vàng lá Greening và bệnh vàng lá

thối rễ trên cây có múi khác nhau ở các tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp và

Cần Thơ.

1.2.2 Yêu cầu

- Điều tra nắm hiện trạng bệnh Tristeza, bệnh vàng lá Greening và bệnh

vàng lá thối rễ trên cây có múi khác nhau ở các tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long, Đồng

Tháp và Cần Thơ.

- Xác định dòng virus gây bệnh Tristeza hiện có tại các tỉnh kể trên.

- Phân lập và xác định tác nhân gây ra bệnh vàng lá thối rễ ở các địa phương

thuộc phạm vi điều tra