1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Cây Đước (Rhizhophora apiculata Bl) là loài cây gỗ chủ yếu trong

rừng ngập mặn. Đây là loài cây có nhiều giá trị trong việc cung cấp sản

phẩm gỗ, củi, và bảo vệ bờ biển, cung cấp nơi cư trú cho nhiều loài sinh

vật biển. Các nước trên thế giới và ở Việt Nam đang quan tâm trồng, bảo

vệ và sử dụng bền vững rừng Đước ở vùng ven biển.

Tỉa thưa có vai trò quan trọng trong kinh doanh rừng Đước.Tỉa thưa là

biện pháp chọn lọc loại bỏ những cây xấu, nuôi dưỡng những cây sinh

trưởng tốt, nâng cao năng suất rừng, cải thiện tình trạng sâu bệnh hại rừng,

làm tăng hiệu quả của các hoạt động lâm ngư kết hợp. Tỉa thưa cung cấp

sản phẩm gỗ, củi, nâng cao thu nhập cho người trồng rừng, góp phần quan

trọng vào quá trình phát triển bền vững ở vùng ven biển.

Những kết quả nghiên cứu trước đây và những quy định hiện hành về

phân loại và tỉa thưa rừng Đước còn nhiều khiếm khuyết. Chẳng hạn như

chưa quan tâm đầy đủ đến yếu tố cấp đất, về sự phân hóa và đào thải tự

nhiên trong quần thụ, về mật độ tối ưu của quần thụ và các phương thức

tỉa thưa nên đã hạn chế hiệu quả kinh doanh rừng Đước, làm cho các nhà

đầu tư chưa quan tâm đến các dự án trồng rừng Đước ở vùng ven biển. Do

đó, việc nghiên cứu đầy đủ những yếu tố làm cơ sở khoa học cho tỉa thưa

rừng Đước trồng ở vùng ven biển Nam bộ là rất cần thiết.

1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Đề tài nghiên cứu làm sáng tỏ các quy luật sinh trưởng của cây cá thể

và những đặc điểm phân hóa, đào thải tự nhiên của rừng Đước làm cơ sở

để đề xuất các chỉ tiêu kỹ thuật cho tỉa thưa rừng Đước trồng ở vùng ven

biển Nam bộ.

Các kết quả nghiên cứu của đề tài giúp các nhà quản lý đưa ra những

quy phạm kỹ thuật tỉa thưa, nuôi dưỡng và kinh doanh rừng Đước một

cách khoa học, giúp người trồng rừng điều chỉnh hoạt động nuôi dưỡng

2

rừng nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao, giúp nhà đầu tư dự đoán trữ lượng và

hiệu quả kinh tế của kinh doanh rừng Đước.

1.3. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI

(1) Rừng Đước trồng ở vùng ven biển Nam bộ thuộc ba cấp đất. Ranh

giới của các cấp đất được xác định bằng các phương trình sinh trưởng

chiều cao bình quân của tầng cây trội (H0). Tại tuổi cơ sở 20 năm, chiều

cao bình quân của tầng cây trội (H0) ở cấp đất I là 17,5 mét, cấp đất II là

14,5mét, cấp đất III là 11,5 mét.

(2) Lượng tăng trưởng hàng năm của cây Đước, mức độ phân hóa và

đào thải tự nhiên của rừng Đước giảm dần từ cấp đất I đến cấp đất III.

Tuổi cây có lượng tăng trưởng hàng năm đạt giá trị cực đại ở cấp đất I đến

sớm hơn so với cấp đất II và cấp đất III. Chu kỳ kinh doanh của rừng

Đước trồng là 25 năm.

(3) Các quy luật sinh trưởng của cây Đước và quá trình phân hóa, đào

thải tự nhiên của rừng Đước là những yếu tố cơ sở để xác định các chỉ tiêu

kỹ thuật tỉa thưa rừng Đước trồng trên các cấp đất. Cấp đất I, tỉa thưa ba

lần, vào lúc 8 tuổi, 14 tuổi và 20 tuổi, số cây nuôi dưỡng sau mỗi lần tỉa

thưa là 3030 cây/ha, 2346 cây/ha và 2087 cây/ha. Cấp đất II, tỉa thưa hai

lần vào lúc 9 tuổi và 17 tuổi, số cây nuôi dưỡng là 3172 cây/ha sau lần tỉa

thưa thứ nhất và 2312 cây/ha sau lần tỉa thưa thứ hai. Cấp đất III, tỉa thưa

hai lần vào lúc 10 tuổi và 20 tuổi, số cây nuôi dưỡng sau lần tỉa thứ nhất là

3462 cây/ha và 2572 cây/ha sau lần tỉa thứ hai