MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ VỀ QUYỀN ĐƯỢC SỐNG TRONG MÔI TRƯỜNG TRONG LÀNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

1. Khái quát chung về quyền được sống trong môi trường trong lành

Chức năng của môi trường tự nhiên trên trái đất là tạo cân bằng sinh thái nhằm duy trì sự sống và hoạt động bình thường của con người cũng như sinh vật. Còn tính hữu ích của chúng thể hiện ở chỗ, môi trường cho ta không khí để thở, đất để xây dựng nhà cửa, trồng cây, chăn nuôi; cung cấp các loại tài nguyên khoáng sản phục vụ cho sản xuất và cuộc sống hiện đại của con người. Bên cạnh đó môi trường còn là nơi chứa đựng, đồng hoá các chất thải . của con người và sinh vật. Với chức năng và tính hữu ích như vậy ngay từ ban đầu môi trường tự nhiên là điều kiện và cơ sở bảo đảm sự sinh tồn, phát triển của con người và các sinh vật trên trái đất. Hơn nữa, con người sống hòa hợp với tự nhiên có mối quan hệ biện chứng thống nhất và không thể tách rời, con người không thể tồn tại nếu thiếu các điều kiện cần và đủ của giới tự nhiên và ngược lại giới tự nhiên sẽ khó được cải tạo nếu không có con người. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội loài người, đặt biệt từ thập kỷ 70 của thế kỷ XX đến nay sự phát triển như vũ bão của công nghiệp dẫn đến nhiều loại tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cạn kiệt, nạn ô nhiễm, suy thoái môi trường xảy ra gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống của con người và sự phát triển lâu bền của nhiều quốc gia phát triển cũng như đang phát triển. Do vậy vấn đề sống trong môi trường trong lành đã thực sự được đặt ra cấp bách ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Việt Nam khi đang tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Theo nghĩa rộng thì “môi trường là toàn bộ nói chung những điều kiện tự nhiên và xã hội trong đó con người hay một sinh vật tồn tại, trong mối quan hệ với con người hay sinh vật ấy” . Dưới góc độ pháp lý, môi trường tự nhiên được hiểu bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại phát triển của con người và sinh vật (khoản 1, Điều 3, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2005).

Còn theo chúng tôi, môi trường trong lành là môi trường trong sạch, thuần khiết, hệ sinh thái cân bằng, không có ô nhiễm, suy thoái môi trường, trong môi trường đó con người sống bình thường, sống khỏe mạnh, thoải mái, trường thọ, sống hữu ích và hài hòa với thiên nhiên