Mở đầu

1. Tính cấp thiết của đề tài

Tõ sau Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI với sù thay đổi cơ chế quản lý kinh tế, các thành phần kinh tế hình thành và phát triển mạnh mẽ. Thêm vào đó, với chính sách mở cửa, đã thu hút ngày càng nhiều các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, tạo ra ngày càng nhiều việc làm và sản phẩm thỏa mãn nhu cầu của con người và xã hội. Thực tế đó đã thu hút một nguồn nhân lực lớn tham gia vào lực lượng sản xuất trong các doanh nghiệp (DN). Đồng thời với quá trình đó,việc quản lý nhà nước đối với môi trường lao động(MTLĐ) còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết, đó là mức độ ô nhiễm môi trường ngày càng tăng, tình trạng sức khỏe người lao động có xu hướng giảm. Mặc dù, vÊn đề bảo đảm MTLĐ trong những năm qua đã đạt những thành tựu đáng kể, nhất là sau khi Quốc hội ban hành Bộ luật lao động, Luật BVMT, Nghị định 06/ CP và 175/ CP của Thủ tướng Chính phủ hướng dẫn thi hành Bộ luật lao động, Luật Bảo vệ môi trường(BVMT) và những văn bản hướng dẫn khác nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với MTLĐ nhằm bảo vệ nguồn lực cho quá trình phát triển đất nước. Tuy nhiên, người sử dụng (NSD) và người lao động(NLĐ) có lúc chỉ hiểu đơn thuần vấn đề MTLĐ chỉ có ý nghĩa về chính trị mà chưa đánh giá đúng tầm quan trọng của nã trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị của đất nước và góp phần hoàn thiện nhân cách con người Việt Nam. Môi trường lao động trong sản xuất công nghiệp hàng năm thải ra hàng ngàn tấn bụi, hơi khí độc, hàng chục ngàn tấn rác thải, nước thải gây nên ô nhiễm môi trường sống của con người. Môi trường lao động bị ô nhiễm, công tác quản lý không được quan tâm đúng mức đã tác động tiêu cực đến tình trạng sức khỏe NLĐ, giảm năng suất lao động và tác động đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chungcũng như địa bàn Nam Trung bộ và Tây Nguyên(NTB - TN)nói riêng trên nhiều mặt:

+ Giảm năng suất lao động.

+ Làm suy giảm nguồn lực trong các thành phần kinh tế.

+ Giảm chất lượng môi trường trong cácDN sản xuất cũng như khu vực dân cư xung quanh.

+ Tăng kinh phíchi trả Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội làm giảm GDP của cả nước.

+ Ảnh hưởng nguồn thu nhập của NLĐ, giảm chất lượng cuộc sống.

Vì vậy, cần phải có sự nghiên cứu có hệ thống về vấn đề này.

2. Tình hình nghiên cứu

Trong những năm đổi mới việc nghiên cứu về MTLĐ, quản lý nhà nước đối với MTLĐ đã được các nhà khoa học, các Viện nghiên cứu, các cơ quan quản lý quan tâm. Nhiều đề tài khoa học cấp nhà nước, cấp bộ các bài đăng trên các tạp chí đã tiếp cận và giải quyết vấn đề MTLĐ và quản lý nhà nước đối với MTLĐ ở những gốc độ khác nhau. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào dưới dạng một luận án khoa học.

Để thực hiện đề tài tác giả lựa chọn kế thừa có chọn lọc ý tưởng của các công trình đã công bố cùng với việc trực tiếp nghiên cứu khảo sát để đề xuất những vấn đề khoa học của luận án.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

Mục đích của luận án là góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với MTLĐ ở nước ta; khảo sát phân tích thực trạng và đề xuất mét sè giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý của nhà nước nhằm cải thiện MTLĐ trong quá trình CNH, HĐH trên địa bàn Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Nhiệm vụ của luận án bao gồm:

· Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về MTLĐ, từ quan niệm, vai trò, nhân tố chi phối và tác động của nó tới phát triển kinh tế - xã hội.