Các chất vô cơ mặc dầu chỉ chiếm một lượng tương đối nhỏ (2-6% chất khô) nhưng vai trò sinh lý của chúng rất phong phú.

Trước hết, các chất vô cơ có vai trò quan trọng trong các quá trình định hình ; trong việc hình thành và kiến tạo nên các tô chức cơ thể . Chẳng hạn Mg và Ca là hai hợp phần chính có ý nghĩa rất to lớn trong việc tạo nên xương. Flo có vai trò quan trọng trong việc hình thành nên ngà răng và răng.

Chất vô cơ có ảnh hưởng to lớn đến cấu hình không gian và hoạt tính sinh học của protein , axit, hoocmon và đặt biệt là enzym. Chẳng hạn như Zn có vai trò quan trọng trong việc hình thành dạng hoạt động của hoocmon insulin ; Cu tham gia vào cấu trúc của enzym polyphenolxidaza, ascocbioxydaza… Người ta đã biết 17 nguyên tố có nguyên tử số từ 11 đến 56 của bảng hệ thống tuần hoàn Mendeleev là thành phần cấu trúc hoặc tác nhân hoạt hóa của hơn 200 enzym.

Tuy vậy, vai trò cực kỳ quan trọng của các chất vô cơ là duy trì cân bằng axit kiềm ở trong mô và tế bào , trong các dịch gian bào, tạo nên áp suất thẩm thấu cần thiết để thực hiện các quá trình chuyển hóa.

Chẳng hạn, nhờ có các muối vô cơ đặc biệt là các ion Na, K, Cl…mà tạo nên được áp suất thẩm thấu cần thiết (áp suất thẩm thấu ở người là 7,7-8,1 atm , ở động vật có vú là 7,5-9,0 atm) để chi phối chiều hướng và tốc độ trao đổi nước cũng như các quá trình khác. Do đó,khi bị thiếu các chất vô cơ sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến áp suất thẩm thấu của các mô. Đó là trường hợp khi bị nôn nhiều, bị tiêu chảy hoặc lúc làm việc ở nơi nóng làm mồ hôi bị thải nhiều.

Hoặc nhờ các muối vô cơ mà tạo nên được trị số pH tương đối bất biến cho từng mô: pH của máu xê dịch từ 7,3-7,42; của mồ hôi 7,2-7,5 ; của nước mắt và dịch não khoảng 7,2-7,6…Các hệ đệm bicacbonat NaHCO3 và axitcacbonic H2CO3,photphat mononatri NaH2PO4 và photphat dinatri Na2HPO4…đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì các giá trị pH.

---------------------------------------

MỤC LỤC

Phần 1 : Vai trò và ý nghĩa của các chất vô cơ

Phần 2 : Chức năng của chất khoáng

Phần 3 : Các nguyên tố đa lượng

1 - Canxi

2 - Photpho

3 - Natri

4 - Lưu huỳnh

5 - Clo

6 - Magie

7 - Kali

Phần 4 : Sự chuyển hóa của các loại khoáng

Tài liệu tham khảo

---------------------------------------------------

GVHD: ThS Tôn Nữ Minh Nguyệt - Trường ĐHBK TPHCM