PHẦN MỞ ðẦU

1. Lý do chọn ñề tài:

Ngày nay, với sự tiến bộ của con người cùng với sự phát triển vượt bậc của ngành khoa học công nghệ ñã tạo ra hàng loạt các dược phẩm có nguồn gốc nhân tạo với tính năng chữa bệnh rất công hiệu và mang lại kết quả rất nhanh chóng. Nhưng ñằng sau ñó còn có những hạn chế, tác dụng phụ…gây ảnh hưởng ñến sức khỏe con người. Do vậy khuynh hướng quay về với thiên nhiên sử dụng những loài thực vật vừa có giá trị dinh dưỡng và dược tính chữa bệnh ñang ngày càng ñược quan tâm. Trong ñó trái mướp ñắng (hay còn gọi là trái khổ qua) ñược xem là một loại thực vật hội ñủ các nhu cầu thiết yếu của con người hơn hẳn các loại thực vật khác trong tự nhiên.

Trong cuộc sống hàng ngày, trái mướp ñắng ñược con người sử dụng như một loại thực phẩm thông dụng gần như không thể thiếu trong mỗi gia ñình. Trong y học dược tính ñược của mướp ñắng ứng dụng ñiều trị các loại bệnh như: tiểu ñường, viêm phổi, sốt cao…Theo các nghiên cứu gần ñây thì thành phần trong trái mướp ñắng còn có tính diệt khuẩn cao và có cả hiệu lực chống ung thư. Vào năm 1990, Liên Hiệp Quốc ñã chọn mướp ñắng là một trong sáu cây thuốc trị bệnh tiêu biểu trên thế giới.

Nước ta ở vùng nhiệt ñới, thực vật phát triển quanh năm nên việc nghiên cứu trái mướp ñắng có nhiều triển vọng nhưng còn nhiều hạn chế về trình ñộ khoa học và phương pháp nghiên cứu về mặt hóa học. Với mong muốn tìm hiểu một số hoạt chất có trong trái mướp ñắng nhằm nâng cao hiệu quả nghiên cứu về tầm quan

trọng của mướp ñắng trong công nghệ hóa học và dược phẩm ñã thúc ñẩy người nghiên cứu chọn nghiên cứu ñề tài “Xác ñịnh thành phần trái mướp ñắng (momordica charantina Linn) thuộc họ bầu bí bằng phương pháp sắc kí lớp mỏng”.

2. Mục ñích nghiên cứu:

ðề tài nghiên cứu này nhằm xác ñịnh các thành phần sẵn có trong quả mướp

ñắng bằng phương pháp sắc kí lớp mỏng:

+ Thành phần dinh dưỡng.

+ Thành phần hóa học.

3. ðối tượng nghiên cứu:

ðề tài có ñối tượng nghiên cứu như sau:

+ Nguyên liệu: Trái mướp ñắng tươi (xanh).

+ Phương pháp sắc kí lớp mỏng.

4. Phạm vi nghiên cứu:

- Do nội dung kiến thức khá rộng, cũng như khả năng nghiên cứu của bản thân nên ñề tài cần xoáy sâu vào xác ñịnh thành phần của quả mướp ñắng bằng phương pháp sắc kí lớp mỏng.

- ðề tài thực hiện nghiên cứu quả mướp ñắng ở một số ñịa bàn và tiến hành phân tích thực nghiệm tại phòng thí nghiệm.

5. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

- Phương pháp quan sát.

- Phương pháp thực nghiệm:

+ Dùng phương pháp sắc kí cột ñể ly trích dịch chiết.

+ Dùng phương pháp sắc kí lớp mỏng ñể xác ñịnh thành phần

MỤC LỤC

Trang phụ bìa ......................................................................................................

i Lời cam ñoan......................................................................................................

ii Lời cảm ơn ........................................................................................................

iii Mục lục .............................................................................................................. 1

Danh mục các từ viết tắt ..................................................................................... 3

PHẦN MỞ ðẦU ................................................................................................ 4

PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................... 6

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Giới thiệu chung về cây mướp ñắng ......................................................... 6

1.1.1. Mô tả cây mướp ñắng .............................................................................. 6

1.1.2. Phân bố - Sinh thái ................................................................................... 7

1.1.3. Tính chất và công dụng chữa bệnh của các bộ phận của cây mướp

ñắng trong dân gian ............................................................................................ 8

1.2. Các nghiên cứu hóa học về trái mướp ñắng ........................................... 10

1.2.1. Các nghiên cứu trong nước .................................................................... 10

1.2.2. Các nghiên cứu trên thế giới ................................................................... 10

1.3. Cơ sở lý thuyết của các phương pháp phân tích .................................... 11

1.3.1. Phương pháp sắc kí................................................................................. 11

1.3.1.1. Phương pháp phân tích bằng sắc kí cột ................................................ 13

1.3.1.2. Phương pháp phân tích bằng sắc kí lớp mỏng (TLC)............................ 16

1.3.1.3. Phương pháp phân tích bằng sắc kí khí (GC) ....................................... 18

1.3.1.4. Phương pháp phân tích bằng sắc ký khí – khối phổ (GC/MS) .............. 19

1.3.2. Phương pháp phân tích bằng phổ hồng ngoại (IR)................................... 20

1.3.3. Phương pháp phân tích bằng cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) ................. 21

CHƯƠNG 2: KĨ THUẬT THỰC NGHIỆM

2.1. Dụng cụ và hóa chất .............................................................................. 23

2.1.1. Dụng cụ ................................................................................................. 23

2.1.2. Hóa chất ................................................................................................. 23

2.2. Phương pháp thực nghiệm ...................................................................... 23

2.2.1. Thu mẫu và xử lí mẫu ............................................................................. 23

2.2.2. Xác ñịnh ñộ ẩm nguyên liệu ................................................................... 24

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ - BIỆN LUẬN

3.1. ðịnh tính thành phần trái mướp ñắng tươi ........................................... 25

3.1.1. ðiều chế cao EtOAc từ trái mướp ñắng tươi ......................................... 25

3.1.2. Khảo sát sự hiện diện các thành phần hợp chất hữu cơ trong trái

mướp ñắng tươi ................................................................................................ 26

3.1.2.1. Khảo sát sự hiện diện của Sterol .......................................................... 26

3.1.2.2. Khảo sát sự hiện diện của Tanin........................................................... 28

3.1.2.3. Khảo sát sự hiện diện của Flavonoid ................................................... 29

3.1.2.4. Khảo sát sự hiện diện của Glycosid...................................................... 30

3.2. ðịnh tính thành phần bột trái mướp ñắng khô ...................................... 31

3.2.1. Khảo sát sự hiện diện các thành phần hợp chất hữu cơ trong bột trái

mướp ñắng khô................................................................................................. 31

3.2.1.1. Khảo sát sự hiện của Sterol .................................................................. 31

3.2.1.2. Khảo sát sự hiện của Tanin .................................................................. 31

3.2.1.3. Khảo sát sự hiện của Flavonoid ........................................................... 32

3.2.1.4. Khảo sát sự hiện của Glycosid ............................................................. 32

3.2.2. ðiều chế cao EtOAc từ bột trái mướp ñắng khô ...................................... 33

PHẦN KẾT LUẬN – ðỀ XUẤT ..................................................................... 38

1. Kết luận ........................................................................................................ 38

2. ðề xuất ......................................................................................................... 38

Tài liệu tham khảo ............................................................................................ 39