Cũng như bất cứ một hiện tượng tự nhiên hay xã hội nào, các hiện tượng văn hoá cũng chịu sự tác động của hai nhân tố cơ bản, đó là thời gian và không gian. Thời gian cho ta thấy một hiện tượng hay một tổ hợp các hiện tượng văn hoá nảy sinh, tồn tại và biến đổi như thế nào dưới sự tác động của môi trường tự nhiên, lịch sử và xã hội, nó trả lời câu hỏi bao giờ (When)? Còn không gian thì lại cho ta thấy một hiện tượng hay một tổ hợp hiện tượng văn hoá ra đời và tồn tại trong một không gian địa lý nhất định, nó trả lời câu hỏi ở đâu (Where)?. Nếu chúng ta đưa một hiện tượng văn hoá nào đó lên giữa hai trục đồ thị, trong đó trục tung biểu hiện nhân tố không gian, còn trục hoành biểu hiện nhân tố thời gian, thì chúng ta hoàn toàn xác định vị trí và thời gian của hiện tượng văn hoá đó.

Chúng ta hãy lấy một thí dụ cụ thể, chẳng hạn như hiện tượng múa rối nước của người Việt. Với những hiểu biết hiện nay, múa rối nước của người Việt ở Bắc Bộ ra đời chậm nhất cũng vào khoảng thế kỷ XI, nhờ vào tấm bia Chùa Đọi Sơn (Hà Nam) đã ghi nhận hiện tượng múa rối nước này. Còn nơi múa rối nước xuất hiện đầu tiên thì như mọi người đều biết là tại các làng chiêm trũng ở Bắc Bộ, gần đây mới phổ biến rộng ra nhiều địa phương trong toàn quốc.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Nghiên cứu văn hoá vùng, khuynh hướng và các vấn đề đặt ra

Chương 2: Nghiên cứu các sắc thái văn hoá địa phương ở Việt Nam - từ những ý niệm đến các khái niệm

Chương 3: Phác thảo về phân vùng văn hoá ở nước ta

Chương 4: Vùng văn hoá đồng bằng Bắc Bộ

Chương 5: Tiểu vùng văn hoá Xứ Lạng

Chương 6: Vùng văn hoá Tây Bắc và miền núi bắc Trung Bộ

Chương 7: Tiểu vùng văn hoá Xứ Thanh

Chương 8: Tiểu vùng văn hoá Xứ Nghệ

Chương 9: Tiểu vùng văn hoá Xứ Huế

Chương 10: Tiểu vùng văn hoá Xứ Quảng

Phần thứ nhất:

Các lý thuyết và khuynh hướng nghiên cứu

Phần thứ hai:

Phác thảo phân vùng và một số vùng

Phần thứ ba:

Đặc trưng vùng trong một số hiện tượng văn hoá