LỜI GIỚI THIỆU

Con người ! hai tiếng thiêng liêng ấy không biết đã bao lần được vang lên, được khẳng định như một chân lý không bao giờ mất đi. Con người, quyền làm người, quyền tự do của con người luôn là vấn đề nhức nhối của mọi thời đại, mọi quốc gia, vượt mọi không gian và thời gian. Cùng với sự phát triển của xã hội vì thế mà vai trò của con người ngày càng được khẳng định. Trong tương quan với hiện thực cuộc sống con người trở thành một thực thể tồn tại tất yếu, còn trong mối quan hệ với tự nhiên và xã hội con người vừa là chủ thể tác động lại vừa chịu sự chi phối.

Trong văn học, vấn đề con người cũng được đặt ra bởi văn học vừa là bức tranh thu nhỏ của hiện thực cuộc sống, vừa là nơi để tác giả bộc lộ quan điểm của bản thân đối với cuộc sống nói chung và con người nói riêng. Vấn đề đặt ra là mỗi tác giả lại có cách riêng để thể hiện quan điểm của mình. Với Gorki, nhà văn không chỉ kế thừa mà còn phát triển để đưa ra cái nhìn toàn vẹn về con người. Dù là tác phẩm hiện thực hay lãng mạn thì hình ảnh con người hiện lên vẫn hết sức chân thành mà không kém phần sinh động. Với những tác phẩm như Bọn tiểu thị dân, Dưới Đáy, Thù địch…

Gorki đã cung cấp cho ta cái nhìn rõ hơn về con người, cuộc sống xã hội Nga đương đại. Trong đó Dưới Đáy được xem là vở kịch thể hiện rõ nét quan niệm của Gorki xung quanh vấn đề con người. Nhưng cái nhìn của Gorky có là cái nhìn thương hại, phiến diện, con người có thỏa hiệp với cuộc sống không hay đó là cái nhìn toàn diện, sâu sắc. Bằng việc nghiên cứu tác phẩm Dưới Đáy chúng ta sẽ thấy được những nét cách tân mới mẻ trong sáng tác của Gorky, trong quan niệm của Gorky và phần nào hiểu hơn về nhà văn, và cũng là người chiến sĩ cách mạng, người con ưu tú của nhân dân Nga.