MỤC LỤC

I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG. 2

II.NHỮNG KIÊNG CỮ VÀ NGHI LỄ LIÊN QUAN ĐẾN NGÔI NHÀ. 2

1/ Kiêng cữ và nghi lễ trong khi dựng nhà. 2

2/ Kiêng cữ và nghi lễ liên quan đến các ma được thờ cúng trong nhà. 4

a) Ma nhà. 4

b) Ma cửa. 5

c) Ma cột chính. 5

d) Ma buồng. 6

e) Ma bếp 6

3/ Một vài kiêng cữ và nghi lễ trong đời sống liên quan đến ngôi nhà. 7

a) Trong sinh đẻ. 7

b) Trong đám cưới. 7

c) Trong tang ma. 8

III. KẾT LUẬN. 9

I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG.

Người Hmông ở Việt Nam hiện nay đều có nguồn gốc từ phương Bắc. Theo cuộc tổng điều tra dân số ở Việt Nam năm 1999 thì người Hmông có tổng số 787604 người. Người Hmông có mặt ở tất cả các vùng trong cả nước, đông nhất là ở khu vực Đông Bắc có 445782 người, tiếp đến là khu vực Tây Bắc có 289000 người, Bắc Trung Bộ có 39373 người, Tây Nguyên có 12392 người....

Người Hmông được chia hành các nhóm: Hmông Trắng, Hmông Đen, Hmông Đỏ, Hmông Xanh, Hmông Hoa, Hmông Lai, Hmông Nước. (Theo: Người Hmông ở Việt Nam, trang 8-9, NXB Thông Tấn).

Ngôi nhà, hiểu theo nghĩa chung không chỉ là công trình kiến trúc để ở mà còn mang các giá trị văn hoá và chức năng xã hội, như tính thẩm mỹ, sự trao truyền tri thức, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ, các mối quan hệ trong gia đình cũng như giữa gia đình và cộng đồng ..., qua đó góp phần hình thành và bồi dưỡng tâm lý, nhân cách con người. Về vấn đề ngôi nhà của người Hmông đã có nhiều người nghiên cứu. Bài này chỉ đề cập đến vấn đề kiêng cữ và nghi lễ liên quan đến ngôi nhà của người Hmông ở hai xã Hang Kia và Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình. (Tài liệu tham khảo : Tạp chí Dân tộc học – số 2-2002, trang 39 - 47).

Người Hmông ở Hang Kia thuộc nhóm Hmông Hoa, và người Hmông ở Pà Cò thuộc nhóm Hmông Đen đang sống trong hai loại hình nhà khác nhau, đó là nhà truyền thống và nhà kiểu mới. Tuy nhiên, chủ nhân của những ngôi nhà này vẫn coi trọng và thực hành nghiêm ngặt các kiêng cữ và nghi lễ liên quan đến ngôi nhà của mình.