Người Hmông trong kết cấu tộc người trên thế giới

Dân tộc Hmông cư trú trên một địa bàn rộng ở châu Á, trên lãnh thổ 5 nước: Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Thái Lan và Myanma.

Ở Trung Quốc, người Hmông có dân số đông nhất, khoảng 7.398.000 người, chủ yếu ở tỉnh Quý Châu, gồm 4 nhóm: Hmông trắng, Hmông xanh, Hmông đen, Hmông hoa.

Ở Lào, người Hmông có 315.000 người, chủ yếu từ Trung Quốc và Việt Nam di cư sang, gồm người Hmông trắng, Hmông xanh.

Ở Thái Lan, có 152,có 152.000 người, gồm Hmông trắng, Hmông xanh, chủ yếu di cư từ Trung Quốc, Lào sang.

Tại Myanma có khoảng 25.000 người, di cư từ Trung Quốc và Lào tới.

Ở Việt Nam, người Hmông là dân tộc thiểu số có số dân đông, sinh sống chủ yếu ở vùng núi phía Bắc. Theo điều tra dân số năm 1999, ở nước ta có 787,604 người HMông, chiếm 1% dân số cả nước. Trong những năm gần đây, có sự di chuyển của người Hmông vào các tỉnh phía Nam, chủ yếu vào các tỉnh Tây Nguyên, bên cạnh xu hướng từ Đông sang Tây (Lào) vẫn tiếp tục.

Ngoài ra, hiện nay ở các nước phương Tây như Mỹ, Pháp, Úc... cũng có cộng đồng người Hmông sinh sống, song chủ yếu là ở Mỹ (250.000 đến 300.000 người), di cư từ Lào sang sau năm 1975. Ở Pháp có khoảng 11.400 người, ở Úc có khoảng 2.000 người, Canađa có 600 người ...

Về lịch sử, theo các nhà nghiên cứu, dân tộc Hmông là dân tộc thiểu số sống ở Trung Quốc (người Trung Quốc gọi là Miêu). Trong lịch sử, từ thế kỷ thứ IV, ở Trung Quốc đã hình thành Vương quốc HMông. Trong nhiều thế kỷ, họ phải liên tục đấu tranh chống lại sức ép của người Hán. Đến thế kỷ X, Vương quốc Hmông tan rã.

Tuy nhiên, người Hmông không chịu sự đồng hóa của người Hán. Do sự chèn ép của người Hán, người Hmông di cư xuống phía Nam. Như vậy, người Hmông sống ở các nước trên thế giới hiện nay đều có nguồn gốc từ Trung Quốc. Những mâu thuẫn giữa người Hán và người Hmông ở Trung Quốc trong lịch sử dẫn tới sự di cư của người Hmông rất nặng nề, cho đến nay vẫn tồn tại dưới dạng này, dạng khác ...