Tiếp xúc và giao lưu văn hóa Đông - Tây là một vấn đề học thuật lớn thu hút nhiều học giả thuộc nhiều nghành, nhiều lĩnh vực quan tâm nghiên cứu.

Trong trường hợp Việt Nam, sự tiếp xúc và giao lưu văn hóa giữa Đông và Tây – với tư cách là hai thực thể văn hóa khu biệt, đã diễn ra từ rất sớm trong lịch sử. Nhưng phải đến giữa thiên nhiên kỷ thứ hai, với hàng loạt sự kiện gây biến đổi, dịch chuyển mạnh mẽ nền khoa học và thế giới quan của Tây Âu, thế giới Phương Tây và Phương Đông mới thực sự có cơ hội tiếp xúc nhau một cách gần gũi và trực tiếp hơn.

Tiếp xúc, giao lưu văn hóa Đông – Tây ở Việt Nam lại càng không thể bỏ qua một kênh tiếp xúc quan trọng vào bậc nhất: đó là Thiên Chúa Giáo. Chưa có tôn giáo ngoại lai nào vào Việt Nam lại vất vả và gian truân đến thế. Đằng sau mỗi một tôn giáo là sự hiện hữu cả một nền văn minh làm nền tảng (background) hỗ trợ nó.

Chuyên đề Tiếp xúc văn hóa Đông – Tây ở Việt Nam thời cận đại do Th.S Trần Viết Nghĩa giảng dạy đã gợi mở cho học viên nhiều ý tưởng khoa học mới, rộng mở và rất thú vị. Người viết bài tiểu luận này lựa chọn đề tài: Tiếp xúc văn hóa Đông Tây ở Việt Nam thời cận đại, một vài nhận xét qua trường hợp của Đạo Thiên Chúa vào Việt Nam, với mong muốn có một số nhận thức bước đầu về vấn đề trên.