MS: LVQLGD063

SỐ TRANG: 141

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NĂM: 2009

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế khách quan, vừa là quá

trình hợp tác để phát triển, vừa là quá trình đấu tranh của các nước đang phát triển

để bảo vệ lợi ích quốc gia. Nhằm đi tắt đón đầu từ một đất nước kém phát triển thì

vai trò của GD và khoa học công nghệ càng có tính quyết định. GD phải đi trước

một bước, nâng cao dân trí, ĐT nhân lực, bồi dưỡng nhân tài nhằm thực hiện thành

công các mục tiêu của chiến lược phát triển KT-XH.

Ở nước ta, quá trình CNH-HĐH được tiến hành trong điều kiện tồn tại nhiều

hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, vận hành theo cơ chế thị trường định

hướng XH chủ nghĩa. Sản xuất hàng hóa phát triển làm cho thị trường lao động mở

rộng, nhu cầu học tập tăng lên, mặt khác cũng làm thay đổi quan niệm về giá trị,

ảnh hưởng đến việc lựa chọn ngành nghề, động cơ học tập, các mối quan hệ trong

nhà trường và ngoài XH.

Tình hình trên đòi hỏi ngành GD-ĐT phải ĐT ra những lớp người lao động

“Có trí tuệ cao, có tay nghề thành thạo, có phẩm chất tốt đẹp, được ĐT, bồi dưỡng

và phát huy bởi một nền GD tiên tiến gắn liền với một nền khoa học công nghệ hiện

đại” [21, tr. 9]. Song song, nguồn nhân lực này phải là một đội ngũ lao động có

năng lực thực sự đáp ứng nhu cầu phát triển KT-XH của cả nước cũng như ở từng

địa phương.

Một trong những giải pháp phát triển GD-ĐT mà Đại hội X đã đề ra là đổi

mới toàn diện GD-ĐT, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao. Để việc thực

hiện mục tiêu đó Ðại hội còn xác định sự cần thiết phải đẩy mạnh công tác HN và

DN cho HSPT nhằm tạo điều kiện cho việc phân luồng sau tốt nghiệp THPT, để HS

vào đời tham gia lao động sản xuất hoặc chọn ngành, nghề học tiếp sau tốt nghiệp.

Trước thế giới nghề nghiệp đa dạng, phong phú, HS rất lúng túng trong việc

lựa chọn ngành nghề phù hợp. Phần lớn các em chọn nghề theo nhu cầu cá nhân, gia

đình, bạn bè hoặc theo thị hiếu… chưa đáp ứng đúng năng lực, sở trường của bản

thân hay nhu cầu phát triển KT-XH của địa phương cũng như của đất nước. Nguyên nhân của tình trạng này là do bản thân các em chưa được trang bị đầy đủ những

kiến thức về thế giới nghề nghiệp, thiếu hiểu biết về tiêu chuẩn hay những yêu cầu

của ngành nghề mình chọn và thường chưa đánh giá đúng năng lực của bản thân.

Điều này cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp QLGD đối với công tác GDHN

trong nhà trường, đặc biệt là những nhà QL trực tiếp chỉ đạo thực hiện công tác

GDHN trong trường phổ thông nói chung, ở các trường THPT của quận Thốt Nốt

nói riêng. Nói cách khác, công tác QLHĐGDHN ở các trường THPT quận Thốt Nốt

chưa thực sự được quan tâm đúng mức và hiệu quả chưa cao.

Những vấn đề nêu trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài “Thực trạng và giải

pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp của hiệu trưởng các trường

THPT quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ hiện nay”.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng QLHĐGDHN của HT các

trường THPT quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ hiện nay, để từ đó đề ra các giải

pháp góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác QLHĐGDHN của HT ở

các trường này.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động QL GDHN của HT các trường THPT tại quận Thốt Nốt, thành

phố Cần Thơ hiện nay.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Thực trạng và giải pháp QLHĐGDHN của HT các trường THPT quận Thốt

Nốt, thành phố Cần Thơ hiện nay.

4. Giả thuyết khoa học

Thực trạng công tác QLHĐGDHN của HT các trường THPT ở quận Thốt

Nốt hiện nay còn yếu kém. Do đó, chất lượng và hiệu quả GDHN cho HS chưa cao,

phần lớn các em chưa định hướng đúng trong việc lựa chọn ngành, nghề phù hợp

với năng lực bản thân. Nếu có những giải pháp đúng đắn và khả thi thì có thể nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác QLHĐGDHN của HT ở các trường THPT

trong quận Thốt Nốt.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Tìm hiểu cơ sở lý luận về công tác QL của HT các trường THPT nói chung,

công tác QLHĐGDHN của HT các trường THPT nói riêng.

5.2. Tìm hiểu thực trạng công tác QLHĐGDHN của HT các trường THPT quận

Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ hiện nay. Phân tích nguyên nhân của thực trạng.

5.3. Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác QLHĐGDHN của HT các

trường THPT quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ.

6. Phương pháp nghiên cứu

6.1. Cơ sở phương pháp luận

6.1.1. Quan điểm hệ thống cấu trúc

Mỗi trường THPT trong quận Thốt Nốt có những nét hoạt động đặc

trưng riêng về GDHN tùy thuộc vào hoạt động của bộ môn và ứng với điều kiện cụ

thể của từng trường. Vì vậy, việc đánh giá công tác QLHĐGDHN của quận phải

được xem xét trong mối quan hệ các nhiệm vụ GD chung của các trường THPT

trong quận. Ngoài ra, cũng phải xem xét mối tương quan trong công tác

QLHĐGDHN giữa các trường THPT trong quận, đồng thời cũng xem xét trong mối

tương quan với các hoạt động GD khác trong nhà trường để tìm ra những giải pháp

nhằm đẩy mạnh công tác QLHĐGDHN ở các trường này.

6.1.2. Quan điểm lịch sử và thực tiễn

Nghiên cứu và đánh giá thực trạng QLHĐGDHN của HT các trường

THPT trong quận trong những điều kiện cụ thể của từng trường, trong tình hình

phát triển KT-XH hiện tại của quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ, để đưa ra những

giải pháp QL đảm bảo tính khoa học, phù hợp với thực tiễn GDHN của địa phương,

góp phần đẩy mạnh nhiệm vụ GDHN của cả nước, đồng thời đảm bảo việc thực

hiện mục tiêu GD THPT.

6.1.3. Quan điểm toàn diện

Các giải pháp đưa ra được xét trên cơ sở tổng hợp từ nhiều khía cạnh

của vấn đề và mang tính toàn diện, trong mối tương quan phụ thuộc lẫn nhau giữa

GD với tình hình kinh tế, văn hóa và XH hiện tại của vùng, để nâng cao hiệu quả

công tác QLHĐGDHN của các trường THPT trong quận Thốt Nốt, thành phố Cần

Thơ.

6.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể

6.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các văn kiện, văn bản, các Nghị

quyết, các tài liệu, sách, báo, thông tin trên mạng, tham khảo các vấn đề có liên

quan để làm cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài.

6.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Phương pháp quan sát: Quan sát công tác QL của HT, các

HĐGDHN của người GV, việc HN của cha mẹ đối với con, việc định hướng và lựa

chọn các ngành nghề của HS THPT cũng như hiệu quả GDHN của 3 trường THPT

trong quận Thốt Nốt.

- Phương pháp điều tra: Xây dựng 4 phiếu trưng cầu ý kiến với: phiếu

số 1 thăm dò ý kiến ngẩu nhiên 100 HS của khối 12/mỗi trường; phiếu số 2 thăm dò

ý kiến của 100 cha mẹ của những HS này/mỗi trường ; phiếu số 3 thăm dò ý kiến

đối với toàn thể GV của 3 trường (190 GV); phiếu số 4 thăm dò ý kiến của tất cả 49

CBQL (3 HT, 6 Phó HT và các tổ trưởng chuyên môn và các bộ phận khác) ở 3

trường THPT trong quận Thốt Nốt. Việc xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến chủ yếu

dựa trên cơ sở lý luận, mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.

- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn CBQL (HT, Phó HT) của 3

trường THPT trong quận Thốt Nốt về những vấn đề nghiên cứu của đề tài.

- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Tác giả đã xin ý kiến của các

chuyên gia: Thạc sĩ Trần Đình Lý – Giám đốc Trung tâm quan hệ doanh nghiệp và

QL sinh viên trường ĐH Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh; Giảng viên tư vấn HN

Nguyễn Đăng Lập của khoa tâm lý học trường ĐH Văn Hiến thành phố Hồ Chí Minh; Giám đốc Trung tâm kỹ thuật tổng hợp – HN thành phố Cần Thơ; Giám đốc

Trung tâm GD thường xuyên quận Thốt Nốt… nhằm đúc kết thêm cơ sở khoa học

và những kinh nghiệm thực tiễn về công tác QLHĐGDHN cho HSPT, đồng thời

mang lại ý nghĩa khoa học cho các giải pháp tăng cường công tác QLHĐGDHN của

đề tài.

6.2.3. Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng các phép toán thống kê để xử lý số liệu thu thập được từ các

điều tra bằng bảng hỏi.

7. Giới hạn nghiên cứu

Do điều kiện nghiên cứu còn hạn chế nên đề tài được nghiên cứu chủ yếu về

thực trạng công tác QLHĐGDHN cho HS ở 3 trường THPT thuộc quận Thốt Nốt,

thành phố Cần Thơ hiện nay, trên cơ sở đó chỉ đề xuất một số giải pháp chung nhất

để tăng cường một bước công tác QLHĐGDHN của HT ở 3 trường này.

Đối với hai đối tượng HS và CMHS thì đề tài chỉ nghiên cứu ngẩu nhiên ở

100 HS khối 12 và 100 vị cha mẹ của những HS này ứng với mỗi trường THPT

trong quận Thốt Nốt.