MS: LVQLGD085

SỐ TRANG: 87

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2010

MỞ ĐẦU

1- Lí do chọn đề tài

Đứng trước tình hình đất nước có nền kinh tế phát triển nhanh với sự đòi hỏi cấp

thiết của nền công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cần nguồn nhân lực có trình độ chuyên

môn cao, có khả năng vận dụng các kiến thức cũng như các kỹ năng lao động nghề nghiệp một

cách hiệu quả và sáng tạo, có kỹ năng thực hành cao. Sự phát triển nhanh của khoa học và công

nghệ, nhất là công nghệ thông tin ngày càng đòi hỏi người lao động phải cập nhật kiến thức

chính vì vậy người lao động phải có khả năng tự học để học tập suốt đời.

Để người lao động có thể học và tự học suốt đời thì họ phải được hình thành phương

pháp học ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Hình thành phương pháp học cho người học

liên quan đến nhiều bình diện của hoạt động dạy học như nội dung chương trình, bản thân

người học như kiến thức, động cơ và hứng thú học, nhất là phương pháp học. Ở người dạy cũng

cần có trình độ chuyên môn cao, nghiệp vụ sư phạm, có đạo đức tốt, môi trường học tập và

nhất là phương pháp dạy học (PPDH). Song phương pháp dạy học là bình diện dễ thay đổi và

nó nằm trong khả năng của thầy và trò. Do đó, đổi mới phương pháp là mấu chốt để hình thành

phương pháp học tập, nhằm đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với người lao

động trong tương lai.

Định hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được xác định trong nghị quyết Trung

ương 4 khóa VII (1-1993). Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII (12-1996), được thể chế hóa

trong Luật giáo dục (2005). Điều 28.2, đã ghi “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy

tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học,

môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận

dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học

sinh”.

Thực tế nhiều năm qua giáo dục Việt Nam đã đổi mới phương pháp dạy học trên diện

rộng, tuy nhiên phong trào và hình thức còn mang tính bộc phát, chưa hệ thống, chưa đi vào

chiều sâu, thiếu tính ổn định nên hiệu quả chưa cao. Nguyên nhân của thực trạng này có thể là

do nội dung chương trình chưa tinh giản, cơ sở vật chất chưa đồng bộ, đời sống giáo viên còn

nhiều khó khăn, tâm lí của giáo viên ngại đổi mới phương pháp, do trình độ và hiểu biết về

phương pháp dạy học mới ở giáo viên còn hạn chế, và do công tác quản lí việc đổi mới phương pháp còn chưa mang tính khoa học, thiếu tính hệ thống, chưa phù hợp nên chưa thực sự động

viên, khuyến khích GV đổi mới PPDH một cách thường xuyên và hiệu quả.

Nghiên cứu về đổi mới PPDH có rất nhiều công trình nghiên cứu cả về lí luận và thực

tiễn. Song nghiên cứu về quản lí việc đổi mới PPDH ở THCS chỉ có những đề tài nghiên cứu ở

mức độ hẹp như những ý kiến nhỏ lẻ, cũng có một số sách tham khảo về đổi mới PPDH và một

số bài báo nói lên thực trạng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay nhưng chưa đưa ra giải

pháp cụ thể, vì thế cũng chưa đủ sức gióng lên hồi chuông để đổi mới phương pháp và quản lý

việc đổi mới PPDH đạt hiệu quả, nhằm nâng cao chất lượng dạy học hiện nay. Đã đến lúc cần

tìm hiểu thực trạng và tìm ra biện pháp thích hợp cho việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy

học và quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở THCS nhằm nâng đáp ứng

nguồn nhân lực cao cho xã hội, đó cũng là lý do tôi chọn đề tài.

Từ những lí do đã trình bày ở trên tôi chọn đề tài “Thực trạng và biện pháp quản lý việc

đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh” để nghiên cứu.

2- Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở khảo sát thực trạng đổi mới phương pháp dạy học và các biện pháp quản lý

việc thực hiện đổi mới dạy học ở trường trung học cơ sở Quận 1,TP Hồ Chí Minh, đề xuất một

số biện pháp quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS góp phần

nâng cao chất lượng đổi mới PPDH nói riêng và nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS.

3- Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động dạy học ở trường THCS.

3.2. Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng và biện pháp quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS.

4- Giả thuyết nghiên cứu

4.1. Việc đổi mới phương pháp dạy học ở bậc trung học cơ sở Quận 1 tại thành phố Hồ

Chí Minh đã thực hiện nhưng chưa thường xuyên, chưa mang tính hệ thống, nên kém hiệu quả.

4.2. Nguyên nhân của thực trạng trên có thể từ nhiều phía, trong đó, phải nói đến các

biện pháp quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường chưa hệ thống, chưa

thường xuyên và chưa phù hợp với thực tiễn dạy học ở trường trung học cơ sở Q.1.

4.3. Cần thiết đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp dạy học mang tính

hệ thống, thiết thực, toàn diện để góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS tại TP

Hồ Chí Minh.

5- Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài.

5.2. Khảo sát thực trạng đổi mới phương pháp dạy học và quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở THCS tại Quận 1, TP Hồ Chí Minh.

5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở THCS

6- Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Đề tài chỉ nghiên cứu việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy và quản lý việc đổi mới phương pháp dạy ở một số trường THCS Quận 1, TP Hồ Chí Minh.

7- Phương pháp nghiên cứu

7.1 Phương pháp luận

- Quan điểm hệ thống- cấu trúc

Dạy học là một hệ thống gồm nhiều thành tố có quan hệ ràng buộc lẫn nhau. Phương

pháp dạy học là một trong các thành tố thuộc cấu trúc hoạt động dạy học nên khi nghiên cứu

việc đổi mới PPDH phải đặt nó trong mối quan hệ chi phối, ảnh hưởng của các yếu tố khác như

người dạy, người học, nội dung và môi trường.

- Quan điểm thực tiễn

Đổi mới PPDH và quản lí việc đổi mới PPDH phải dựa trên đặc điểm của thời đại – bùng

nổ thông tin, yêu cầu của đất nước – trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và

thực tiễn giáo dục của VN cả những thành công và tồn tại, đặt trong điều kiện dạy học ở phổ

thông và THCS tại Quận 1- TP.HCM nói riêng.

- Quan điểm lịch sử

Nghiên cứu về đổi mới PPDH trong nhà trường và quản lí việc đổi mới PPDH trong

trường THCS cần đặt nó trong mối quan hệ với sự thay đổi của đất nước, sự thay đổi của giáo

dục nước nhà và việc đổi mới PPDH trong nhà trường VN trong giai đoạn hiện nay.

7.2. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý luận

Phân tích, so sánh, trừu tượng hóa, hệ thống hóa, tổng hợp hóa, khái quát hóa các tài liệu

liên quan đến đề tài.

- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

▪ Phương pháp điều tra bằng phiếu thăm dò Phiếu thăm dò gồm câu hỏi đóng và câu hỏi mở với thang đo 4 khoảng, thăm dò trên hai

đối tượng là cán bộ quản lý cấp trường và giáo viên THCS về nội dung thực trạng đổi mới

phương pháp dạy học, các biện pháp quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và

nguyên nhân của các vấn đề trên.

▪ Phương pháp quan sát

Chúng tôi tiến hành dự giờ để quan sát việc đổi mới PPDH trong bài dạy ở trên lớp GV.

▪ Phương pháp phỏng vấn

Để tìm hiểu sâu về quản lí việc đổi mới PPDH, chúng tôi phỏng vấn cán bộ quản lý và

giáo viên tại một số trường khảo sát.

▪ Phương pháp xin ý kiến chuyên gia

Trao đổi, lấy ý kiến chuyên gia là cán bộ quản lí trường THCS, chuyên gia về PPDH để

tìm hiểu về việc đổi mới PPDH và quản lí việc đổi mới PPDH trong nhà trường sao cho hiệu

quả.

7.3. Phương pháp toán thống kê

Sử dụng phần mềm SPSS for window để xử lý số liệu nhằm định lượng kết quả nghiên cứu