MS: LVQLGD065

SỐ TRANG: 121

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NĂM:2009

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết Đại hội Đảng lần IX khẳng định mục tiêu tổng quát chiến lược

phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001- 2010 là “đưa nước ta thoát khỏi tình trạng

kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của nhân dân,

tạo nền tảng đến năm 2010 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo

hướng hiện đại hóa ”. Để đạt được mục tiêu đó thì vai trò của giáo dục và khoa học

công nghệ là quyết định và nhu cầu phát triển giáo dục là rất bức thiết. Mới đây,

phó thủ tướng, bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Nguyễn Thiện Nhân cũng đã

triển khai các giải pháp mang tính đột phá giai đoạn 2007 – 2010, trong đó nhấn

mạnh đến việc chăm lo đầu tư phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo

dục, nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục và đào tạo, phân cấp và quản lý theo tiêu

chí chất lượng. Như vậy công tác quản lý đóng một vai trò không nhỏ trong việc

thực hiện mục tiêu chiến lược là phát triển giáo dục ở nước ta.

Quản lý là một công tác không thể thiếu trong bất kỳ lĩnh vực nào vì chính

nó quyết định sự thành công và việc đạt được mục tiêu của một tổ chức. Quản lý là

một chu trình bao gồm các bước căn bản là: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm

tra đánh giá và điều chỉnh. Kiểm tra là một mắt xích trong chu trình đó. Quản lý mà

buông lỏng kiểm tra sẽ ảnh hưởng tiêu cực cho hoạt động chung của toàn đơn vị,

đồng thời cũng thể hiện sự yếu kém về năng lực của nhà quản lý. Trong quản lý

giáo dục, việc quản lý hoạt động dạy của thầy và học của trò là một trong những nội

dung thiết yếu. Thông qua kiểm tra hoạt động sư phạm sẽ giúp hiệu trưởng có được

những thông tin quan trọng về năng lực sư phạm, trình độ chuyên môn, tư cách đạo

đức của giáo viên cùng chất lượng học tập, tình hình học sinh của đơn vị mà mình

đang quản lý, từ đó người hiệu trưởng sẽ có kế hoạch điều chỉnh kịp thời và hợp lý

nhằm đưa đơn vị mình đi vào hoạt động một cách ổn định và phát triển hơn.

Trong giai đoạn hiện nay của đất nước, ngành giáo dục đang thực hiện việc

đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy - học theo hướng tích cực “lấy

người học làm trung tâm” và đổi mới sách giáo khoa - giáo trình. Đồng thời các nhà quản lý giáo dục đang tập trung nâng cao năng lực quản lý mà trong đó chú trọng

đến công tác kiểm tra hoạt động dạy học nhằm nắm được thực trạng chất lượng học

sinh hiện nay trong nhà trường, tìm nguyên nhân để khắc phục “căn bệnh thành

tích”, xóa bỏ hiện tượng ngồi nhầm lớp của học sinh. Đồng thời qua đó các nhà

quản lý cũng đánh giá được năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên để có biện

pháp nâng cao tay nghề, chuẩn hóa cho đội ngũ này và từng bước đưa đơn vị mình

đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Hiện nay, công tác kiểm tra hoạt động dạy học ở các cấp học của Cần Thơ

nói chung và quận Ninh Kiều nói riêng, đang được các cấp lãnh đạo quan tâm chỉ

đạo thực hiện theo tinh thần đổi mới. Việc đổi mới cơ chế và phương thức quản lý

giáo dục theo hướng phân cấp hợp lý là nhằm phát huy được tiềm năng, sức sáng

tạo, tính chủ động và tự chịu trách nhiệm của các trường. Thông qua công tác kiểm

tra đánh giá bằng các biện pháp quản lý chặt chẽ sẽ nâng cao được chất lượng giáo

dục, đạt được các mục tiêu mà ngành đã đề ra. Trong các báo cáo tổng kết hàng

năm về công tác thanh - kiểm tra, Phòng GD&ĐT quận Ninh Kiều đã chỉ ra những

hạn chế như vẫn có nơi chưa thực sự thấy rõ tầm quan trọng của công tác kiểm tra

nội bộ trường học nên còn buông lơi việc kiểm tra, hoặc kiểm tra đánh giá chung

chung, chiếu lệ... Có những nơi còn chạy theo thành tích đã làm thay đổi kết quả,

che đậy những yếu kém, tô hồng thành tích. Điều đó đã cho thấy chất lượng thực

chất của việc dạy và học ở một số trường chưa được khả quan. Bên cạnh đó hoạt

động này vẫn chưa được thống nhất đồng đều theo một tiêu chí chung cho tất cả các

trường nên chưa có sự “đều tay” khi đánh giá chất lượng giáo dục ở mỗi trường.

Chính vì vậy cần có nhận thức đúng đắn về vị trí và tầm quan trọng của việc kiểm

tra đánh giá hoạt động dạy học, có những giải pháp khắc phục các nhược điểm

nhằm làm cho công tác này được thuận lợi, có tác dụng thiết thực và đạt hiệu quả

hơn.

Việc kiểm tra hoạt động dạy học là một vấn đề được nhiều người quan tâm vì

đây là một trong những công tác chính trong hoạt động của nhà trường. Đã có nhiều đề tài nghiên cứu về công tác này ở các cấp học, các địa phương, nhưng đối với

quận Ninh Kiều thì vấn đề này còn hoàn toàn mới mẻ.

Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Thực trạng kiểm tra hoạt động

dạy học trên lớp của hiệu trưởng trường THCS quận Ninh Kiều, thành phố Cần

Thơ” với hy vọng đóng góp cho việc đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục

của địa phương.

2. Mục đích nghiên cứu

Xác định thực trạng việc kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp của hiệu trưởng

trường THCS quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ và đề xuất một số giải pháp nâng

cao hiệu quả công tác quản lý của hiệu trưởng.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Công tác quản lý của hiệu trưởng trường trung học cơ sở quận Ninh Kiều, TP

Cần Thơ.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Công tác kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp của hiệu trưởng trường trung

học cơ sở quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ.

4. Giả thuyết khoa học

Theo nhìn nhận của tác giả, việc kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp của

hiệu trưởng trường trung học cơ sở quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ nhìn chung

đang có sự chuyển biến tích cực. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế như việc

lập kế hoạch kiểm tra còn chung chung, chưa cụ thể và kiểm tra còn nặng tính hình

thức, thiếu hiệu quả. Nguyên nhân của các hạn chế này có thể là do các nhà quản lý

trường học còn quản lý theo “kinh nghiệm”, chưa nhận thức đúng rằng kiểm tra là

một chức năng chính của quản lý chứ không phải là biện pháp hỗ trợ cho quản lý.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Phân tích cơ sở lý luận về công tác kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp

của hiệu trưởng các trường trung học cơ sở . 5.2. Khảo sát thực trạng việc kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp của hiệu

trưởng trường trung học cơ sở quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ, từ đó làm rõ

nguyên nhân của thực trạng này.

5.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra hoạt động

dạy học ở các trường THCS quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ.

6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp luận

- Dựa trên quan điểm lịch sử để tìm hiểu sự phát triển và quy luật của vấn đề.

- Dựa trên quan điểm hệ thống cấu trúc để làm rõ cơ sở lý luận của đề tài.

- Dựa trên quan điểm thực tiễn để làm rõ thực trạng mà đề tài đề cập đến.

6.2. Phương pháp nghiên cứu

6.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết (phân tích và tổng hợp lý thuyết):

tham khảo các tài liệu, văn bản của Nhà Nước, của ngành; các quy chế, điều lệ có

liên quan làm cơ sở lý luận cho đề tài.

6.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

- Quan sát sư phạm: dự giờ, dự họp tổ chuyên môn, đánh giá thi đua,...

- Điều tra giáo dục: trưng cầu ý kiến, điều tra bằng phiếu (bảng hỏi dành cho

hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên, học sinh).

- Phỏng vấn, trò chuyện để khảo sát nguyên nhân, tham khảo giải pháp.

6.2.3. Phương pháp thống kê: xử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu kết

quả điều tra.

7. Giới hạn của đề tài

Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu công tác kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp

của hiệu trưởng ở 6/10 trường THCS, cụ thể là các trường: Đoàn Thị Điểm, Lương

Thế Vinh, Tân An, Trần Ngọc Quế, Thới Bình, và An Hòa 1; không nghiên cứu các

hoạt động khác ở những trường này.