Từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, Đảng ta đó khẳng định: "Toàn bộ hệ thống chớnh trị ở nước ta trong giai đoạn đổi mới là nhằm xõy dựng và hoàn thiện nền dõn chủ XHCN, đảm bảo quyền lực của nhõn dõn". Bên cạnh những thành quả to lớn, toàn diện trờn cỏc lĩnh vực chớnh trị, xó hội trong hơn 20 năm tiến hành đổi mới đó được khẳng định, cụng cuộc đổi mới cũng cũn nhiều hạn chế. Những thành cụng và tồn tại của đổi mới đều cú nguyên nhân từ việc xây dựng và kiện toàn hệ thống chính trị dưới sự lónh đạo của Đảng.

Xõy dựng hệ thống chớnh trị trước hết và quan trọng nhất, quyết định nhất là đổi mới sự lónh đạo của Đảng, nõng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, khắc phục những sai lầm, khuyết điểm, tỡnh trạng quan liêu, tham nhũng, buụng lỏng chức năng lónh đạo kiểm tra đối với cỏc tổ chức đảng, là vấn đề cấp bỏch hiện nay.

Tăng cường công tác kiểm tra tổ chức đảng khi cú dấu hiệu vi phạm trong nội bộ Đảng là một trong những phương thức củng cố, xõy dựng chỉnh đốn Đảng, nhằm quản lý, giỏo dục, rốn luyện đảng viờn, phỏt hiện ngăn ngừa khuyết điểm, vi phạm và kịp thời xử lý tổ chức đảng vi phạm Cương lĩnh chớnh trị, Điều lệ Đảng nhằn giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, đồng thời giỳp cỏc tổ chức đảng thấy rừ vai trũ, trỏch nhiệm trong việc lónh đạo, giỏo dục và kiểm tra đảng viờn.

Cương lĩnh chớnh trị, Điều lệ Đảng, cỏc nghị quyết, chỉ thị và cỏc nguyờn tắc của Đảng là những vấn đề cơ bản, hết sức quan trọng, cú ý nghĩa quyết định trong việc thực hiện đường lối chớnh trị của Đảng. Tuy nhiờn, nú chỉ trở thành hiện thực khi được cỏc tổ chức đảng chấp hành nghiờm chỉnh. Điều 32 của Điều lệ Đảng qui định cỏc tổ chức đảng và cỏc UBKT cú nhiệm vụ chấp hành và "Kiểm tra tổ chức đảng khi cú dấu hiệu vi phạm trong việc chấp hành Cương lĩnh chớnh trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, cỏc nguyờn tắc tổ chức Đảng" (gọi tắt là kiểm tra tổ chức đảng khi cú dấu hiệu vi phạm…). Đõy là vấn đề mới, được triển khai thực hiện từ Đại hội VIII (6-1996).