Lý luận về thẩm định, thẩm tra tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất

của văn bản quy phạm pháp luật

Ban hành văn bản qui phạm pháp luật là một trong những hoạt động quan trọng và thường xuyên của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Luật Ban hành văn bản qui phạm pháp luật năm 2008 đã qui định khá chặt chẽ về trình tự, thủ tục ban hành VBQPPL nhằm bảo đảm cho VBQPPL sau khi được ban hành có chất lượng cao nhất. Một trong những thủ tục bắt buộc của qui trình ban hành VBQPPL là thẩm định, thẩm tra về khía cạnh pháp lý của dự thảo VBQPPL trước khi được chủ thể có thẩm quyền thông qua, trong đó thẩm định, thẩm tra tính hợp Hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo VBQPPL được coi là nội dung quan trọng và trọng tâm của hoạt động này.

Về tính hợp hiến của văn bản quy phạm pháp luật, đây là nhân tố hàng đầu đảm bảo sự thống nhất của toàn bộ hệ thống pháp luật. Tính hợp hiến đòi hỏi tất cả các quy phạm pháp luật thuộc bất kỳ một ngành luật nào trong hệ thống pháp luật đều phải phù hợp với Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất, thứ bậc, hiệu lực pháp lý của văn bản pháp luật, tạo thành một hệ thống thống nhất theo quy định của Hiến pháp. Tính hợp hiến không chỉ được xác định trên cơ sở những quy định cụ thể mà còn trên cơ sở tinh thần, tư tưởng, nguyên tắc của Hiến pháp

Tại điều 146 Hiến pháp 1992 có quy định “ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là luật cơ bản của nhà nước và có hiệu lực