1. Tính câp thiêt ca dê tài

Cà phê là th
nưc uông ca thê gii hien d i. S

n pham cà phê dưc

rât nhiêu nưc s dng hàng ngày, tuy vay ch có rât ít nưc có the trông

trt dưc cây cà phê de cho ra s

n pham hàng hoá.

Là mot trong nhng nưc ch lc xuât khau cà phê trên thê gii, nam

2007 Viet Nam xuât khau 1.197.000 tân cà phê nhân thu vê 1,772 t USD.

Trong tong sô cà phê xuât khau trên dây có kho

ng 97 % là cà phê vôi, cà

phê chè ch chiêm chưa dây 3%. Cây cà phê chè Coffee arabica t lâu di

dã dưc noi tiêng bi s

n pham có hương v! thơm ngon. Cà phê chè chât

lưng cao, dac biet là có kích c# h t ln luôn luôn dưc ưa chuong trên thê

gii. Giá cà phê chè xuât khau thưng cao gâp 1,5 lân tr lên so vi giá cà

phê vôi.

De s

n xuât cà phê d t hieu qu

kinh tê cao và bên vng, Nhà nưc có

ch trương thay doi cơ câu gia giông cà phê chè và cà phê vôi, hưng ti

trong sô 500.000 ha cà phê Viet Nam se có kho

ng 20% dien tích trông cà

phê chè. Ý th
c dơc tâm quan trng ca yêu tô giông, vưn tap doàn cà

phê chè ca Viet Nam dã dưc thiêt lap nham phc v c

i tiên giông cà

phê trưc mat và lâu dài. Hien t i giông cà phê chè dang pho biên trong

s

n xuât là giông Catimor F6. Giông Catimor F6 có nang suât cao và

kháng cao vi benh g sat do nâm Hemileia vastatrix; có hương thơm dac

trưng khi rang, song có nhưc diem vê kích c# h t và hương v! chưa thc

s hâp dan.

T i Tây Nguyên, mot sô giông cà phê chè có trien vng dưc chn t o

như TN1, TN2 và TH1 mi ch dưc dánh giá  mot sô tnh phía Nam. De

xác d!nh dưc các giông ưu tú có nang suât cao chât lưng tôt, kháng benh

g sat; góp phân vào mc tiêu s

n xuât cà phê chè bên vng có hieu qa

kinh tê cao, viec dánh giá các giông cà phê có trien vng t i phía Bac là

mot vân dê rât quan trng và câp thiêt.

Các kiên th
c vê da d ng di truyên cùng vi viec nghiên c
u môi quan

he gia các dac diem nông hc ca các mau giông trong vưn tap doàn có

vai trò vô cùng quan trng dôi vi c

i tiên giông cà phê chè nói riêng và

cây trông nói chung. Các kêt qu

nghiên c
u t vưn tap doàn cà phê chè

rât hu ích trong viec chn các cap bô m) trong lai t o và chn lc trc

tiêp ra giông mi.

Xuât phát t các vân dê trên chúng tôi tiên hành dê tài:

“Nghiên c
u dac diem nông hc chính ca các vat lieu cà phê chè

ph c v chn t

o giông và dánh giá kh nang thích
ng ca mot sô

giông có trien vng t

i phía Bac Viet Nam”

2

2. M c dích nghiên c

u

Dánh giá, phân lap các nhóm mau giông cà phê chè trong vưn tap

doàn, xác d!nh mot sô mau giông có khôi lưng 100 nhân ln, chât lưng

nưc uông tôt, kháng g sat và nang suât cao dê ngh! bô trí vào thí nghiem

so sánh giông trên dien h)p. Xác d!nh dưc 1- 2 giông cà phê chè có trien

vng, thích hp nhât phc v s

n xuât t i Chiêng Sinh - Sơn La, Qu

ng

Tr!, A Lưi, Hoà Bình và Ba Vì. Hoàn thien ky thuat nhân giông vô tính

cà phê chè bang phương pháp ghép nôi ngn.

3. Dôi tư

ng và phm vi nghiên c

u

Dôi tng nghiên cu: 94 mau giông cà phê chè trong vưn tap doàn và

mot sô giông cà phê chè dang trong giai do n kh

o nghiem.

Phm vi nghiên cu: Các nghiên c
u dưc tap trung ch yêu vào các noi

dung: dánh giá, phân lap nguôn gen cà phê chè thông qua do dêm các ch

tiêu nông hc; so sánh kh

o nghiem các giông cà phê chè có trien vng t i

mot sô tnh phía Bac.

4. Ý nghia khoa hc và thc tien ca dê tài

Kêt qu

nghiên c
u ca dê tài là cơ s d lieu vê nguôn tài nguyên di

truyên cà phê chè và là cơ s khoa hc cho các nghiên c
u tiêp theo vê c

i

tiên giông cà phê chè, giúp thúc day nhanh và rút ngan quá trình chn t o

giông cà phê chè  Viet Nam. Kêt qu

nghiên c
u dã xác d!nh dưc giông

và phương pháp nhân vô tính dôi vi giông cà phê chè dang trong giai

do n kh

o nghiem có nang suât cao, c# h t ln, kháng benh g sat và thích

nghi tôt t i mot sô tnh phía Bac, dê ngh! dưa ra s

n xuât cùng vi giông

Catimor.

5. Nhng dóng góp mi ca luan án

C

i tiên giông cà phê chè nang suât cao pham câp h t tôt và kháng benh

g sat là nhu câu câp thiêt hien nay dôi vi chn giông cà phê chè dáp
ng

yêu câu ca s

n xuât.

Kêt qu

nghiên c
u ca luan án vê da d ng nguôn gen trong vưn tap

doàn 94 mau giông cà phê chè, phân lap thành các nhóm và nghiên c
u

môi quan he gia các ch tiêu nông hc chính, chn lc trc tiêp 6 mau

giông t vưn tap doàn cà phê chè t i Ba Vì, bao gôm: KH1, KH28, KH+,

Garnica F5, DL 007 và VN2; là cơ s cho c

i tiên giông cà phê chè dưc

nhanh chóng và hieu qu

.

T i Tây Nguyên, Ba Vì và Ph Quy - Nghe An mot sô giông cà phê chè

có trien vng dã dưc chn t o, tuy nhiên lân dâu tiên các giông này dưc

dưa ra dánh giá  phía Bac. Kêt qu

nghiên c
u ca luan án dã xác d!nh

dưc kh

nang thích
ng ca các giông cà phê t i phía Bac (là cơ s cho

3

viec da d ng hoá bo giông cà phê chè trong s

n xuât): giông TN1 và TN2

thích
ng cao vi 3 vùng Sơn La, A Lưi -Tha Thiên Huê và Cao Phong

- Hoà Bình; TN2 là giông thích
ng cao vi vùng Ao Vua Ba Vì. Giông

TN1, TN2 và VN2 thích
ng cao vi vùng Hưng Hoá - Qu

ng Tr!.

Dây là lân dâu tiên các nghiên c
u vê tap doàn cà phê chè và so sánh

các giông có trien vng dưc t o ra t i phía Nam dưc tiên hành t i phía

Bac Viet Na