Cảm xúc được coi là yếu tố đầu tiên, quan trọng hàng đầu trong thơ trữ tình. Chính cảm xúc của cái tôi trữ tình mà biểu hiện trong từng tác phẩm là nhân vật trữ tình đã chi phối các yếu tố còn lại và làm nên thế giới nghệ thuật trong bài thơ. Cảm xúc trong thơ lại được mã hóa bằng các biểu tượng, hình ảnh, hệ thống âm thanh nhịp điệu.... Do vậy, phát hiện, cảm nhận và phân tích cảm xúc, sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình là nhiệm vụ quan trọng trong tiếp nhận thơ trữ tình nói chung và trong giờ dạy học tác phẩm thơ trữ tình nói riêng. Hướng dẫn học sinh phát hiện và cảm nhận mạch cảm xúc trữ tình là mở ra cho học sinh con đường đi vào và giải mã thế giới nghệ thuật trong bài thơ. Công việc này đòi hỏi những năng lực đặc biệt của bạn đọc - học sinh.

Đa phần, các giáo viên vì nhiều lý do, vẫn chỉ thiên về cung cấp tri thức văn học mà xem nhẹ nhiệm vụ rèn luyện năng lực văn học và phát triển trí tuệ cho học sinh thông qua bộ môn. Vẫn còn tình trạng dạy học thơ trữ tình không đúng theo đặc trưng loại thể. Dạy học tác phẩm thơ trữ tình, giáo viên thường cảm thụ tác phẩm và phô diễn những cảm thụ đó cho học sinh mà ít chú trọng tổ chức hoạt động cho học sinh để chúng tự khám phá, chiếm lĩnh tác phẩm. Do đó mà học sinh chưa thực sự phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của mình.

Trước những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, chúng tôi quyết định chọn đề tài: “Hướng dẫn học sinh phát hiện, cảm nhận và phân tích mạch cảm xúc trữ tình khi dạy học thơ trữ tình hiện đại Việt Nam ở trường trung học cơ sở”.

Bố cục đề tài.

Chương 1: Thơ trữ tình và cảm xúc trong thơ trữ tình hiện đại Việt Nam.

Chương 2: Biện pháp hướng dẫn học sinh phát hiện, cảm nhận và phân tích mạch cảm xúc trữ tình khi dạy học thơ trữ tình hiện đại Việt Nam trong chương trình Ngữ Văn trung học cơ sở.

Chương 3: Dạy học thực nghiệm.