Tổng kết và theo dõi mô hình trồng sen tại xã Định Thành, huyện Thoại

Sơn tỉnh An Giang trong mùa lũ 2004. Đề tài tốt nghiệp đại học, niên khoá 2001-

2005, do sinh viên Nguyễn Quốc Huy thực hiện tại xã Định Thành huyện Thoại

Sơn tỉnh An Giang mùa lũ 2004.

Đề tài được thực hiện bằng cách theo dõi, ghi chép cách làm của 3 hộ

nông dân tiêu biểu đang trồng sen trong mùa lũ năm 2004 và phỏng vấn trực tiếp

30 nông hộ bằng phiếu điều tra soạn sẵn; bao gồm các nhóm hộ khá/giàu, nhóm

trung bình và nhóm nghèo.

Kết quả cho thấy độ tuổi trung bình các hộ trồng sen từ 49 đến 53 tuổi và

phần lớn học cấp I. Diện tích đất canh tác nông nghiệp bình quân trên hộ là 1,75

ha và diện tích đất trồng cây sen mùa lũ bình quân trên hộ là 0,86 ha.

Trồng cây sen trong mùa lũ cho thu nhập khoảng 16 triệu/ha, tổng chi

phí đầu tư khoảng 7,3 triệu/ha và lợi nhuận thu được từ 8,6 đến 10,2 triệu/ha.

Nhóm trung bình trồng sen cho lợi nhuận cao nhất (8,9-10,3 triệu/ha) so với

nhóm hộ Khá/giàu và nhóm hộ nghèo, do đầu tư vật tư ít hơn (3,4 so với 4,8

triệu/ha) nên giảm được chi phí đầu tư (6,8 triệu/ha so với nhóm khá/giàu và

nghèo; tương ứng 7,5 và 7,7 triệu/ha).

Nông dân trồng sen trong mùa lũ là tận dụng nguồn nước lũ về hàng

năm, tạo thu nhập trong mùa lũ và giải quyết lao động nông nhàn. Khi so sánh

mức độ trồng sen trong mùa lũ ở các nhóm nông hộ cho thấy lý do được quan

tâm nhiều nhất là tạo thu nhập trong mùa lũ ở nhóm hộ nghèo, tận dụng nước

mùa lũ (nhóm hộ khá/giàu) và nhóm hộ trung bình là kết hợp cây thuỷ sinh cho

hiệu quả kinh tế hơn. Tuy nhiên, những khó khăn chính của nông dân trồng cây

sen hiện nay là giá cả không ổn định, các bệnh thối cây hiện tại chưa có thuốc

đặc trị và đất nhiều bùn gây ngộ độc hữu cơ khi trục lại đất cũng gây trở ngại

cho nông dân trồng sen. Người nông dân trồng cây sen mong muốn có thêm

thông tin về thị trường để khai thác thêm các sản phẩm khác từ cây sen như:

gương sen, ngó sen, hoa sen, Cây sen cũng là một loại cây thuỷ sinh đem lại

cảnh quan sinh thái rất đẹp cho vùng, vì vậy có thể tạo hiệu quả kinh tế bằng

cách phát triển du lịch sinh thái. Đây cũng có thể là một giải pháp mà người

trồng sen mong muốn khi cần có quy hoạch vùng trồng cho thích hợp. Bên cạnh

đó, người trồng sen cũng rất cần có những biện pháp bảo vệ cây sen đối với sự

phá hại của dịch hại và cần có những công nghệ sau thu hoạch để đảm bảo cho

sản phẩm từ cây sen trở nên đa dạng hơn và tránh thất thoát.

MỤC LỤC

Nội dung Trang

CẢM TẠ i

TÓM LƯỢC ii

MỤC LỤC iv

DANH SÁCH BẢNG vi

DANH SÁCH HÌNH vii

Chương 1: GIỚI THIỆU 1

Chương 2: LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 3

2.1. Nguồn gốc cây sen 3

2.2. Đặc tính thực vật của cây sen 3

2.3. Phân bố và sinh thái 5

2.4. Giá trị của cây sen 5

2.4.1. Thành phần hoá học trong cây sen 5

2.4.2. Công dụng của các bộ phận của cây sen trong y học 6

2.4.3. Sự hữu dụng các bộ phận của cây sen trong đời sống 8

2.5. Hiệu quả kinh tế của cây sen 8

2.6. Thị trường cây sen 10

Chương 3: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 11

3.1.Theo dõi cách làm của nông hộ 11

3.2.Phỏng vấn nông hộ bằng biểu mẫu soạn sẵn 12

3.2.1. Cách lựa chọn và phỏng vấn nông hộ 12

3.2.2. Số liệu thu thập bao gồm 12

3.2.2.1. Thông tin định tính 12

3.2.2.2. Thông tin định lượng 13

3.2.2.3. Kỹ thuật canh tác cây trồng thuỷ sinh 13

3.2.2.4. Phân tích số liệu 13

Chương 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 14

4.1. Đặc điểm của vùng nghiên cứu 14

4.1.1. Sản xuất nông nghiệp 14

4.1.2. Tình hình diện tích trồng sen qua các năm 15

4.2. Đặc điểm nông hộ trồng cây sen 16

4.3. Đặc điểm của đất canh tác cây sen 18

4.4. Sản xuất cây sen 20

4.4.1. Kinh nghiệm trồng cây sen 20

4.4.2. Kỹ thuật trồng cây sen 21

4.4.2.1. Chọn đất để trồng 21

4.4.2.2. Làm đất trước khi trồng 21

4.4.2.3. Chọn giống trồng 22

4.4.2.4. Mật độ trồng và cách trồng 23

4.4.2.5. Bón phân 23

4.4.2.6. Chăm sóc 24

4.4.2.7. Phòng trừ dịch hại 24

4.4.2.8. Thu hoạch 25

4.4.3. Chi phí đầu tư cho cây sen 26

4.4.3.1. Đầu tư công lao động 26

4.4.3.2. Năng suất và thị trường tiêu thụ cây sen 26

4.4.3.3. Hiệu quả kinh tế cây sen 28

4.5. Trồng cây sen trong mùa lũ 31

4.6. Những trở ngại và hướng khắc phục cho cây sen 34

4.7. Nhận định của nông dân về mô hình trồng sen 34

4.71. Những nhận định của nông dân về trồng cây sen trong

mùa lũ 34

4.7.2. Những đề nghị của nông hộ đối với mô hình trồng cây

sen 35

Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 38

5.1. Kết luận 38

5.2. Kiến nghị 40

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 42

PHỤ CHƯƠNG pc-