MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt

Danh mục hình, bảng biểu

Mở đầu 1

Chương 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BẢO HIỂM TIỀN GỬI 5

1. 1. Bảo hiểm tiền gửi 5

1.1.1. Khái nệm về Bảo hiểm tiền gửi 5

1.1.2. Đặc điểm của Bảo hiểm tiền gửi 6

1.1.3. Chức năng của Bảo hiểm tiền gửi 7

1.1.4. Vai trò của Bảo hiểm tiền gửi 8

1.2. Kinh nghiệm BHTG ở một số nước trên thế giới 17

1.2.1. Bảo hiểm tiền Mỹ 17

1.2.2. Bảo hiểm tiền gửi Nhật Bản 19

1.2.3. Bảo hiểm tiền gửi Đài Loan 23

Chương 2 : THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO HIỂM TIỀN GỬI Ở ĐBSCL 25

2.1. Sự cần thiết khách quan hình thành BHTG Việt Nam 25

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển 25

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của BHTG Việt Nam 26

2.2. Những thành tựu của BHTG Việt Nam (từ năm 1999 – 2008)

29

2.2.1. Đối với hệ thống NHTM và tổ chức phi ngân hàng 29

2.2.2. Đối với hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở 32

2.3. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế 33

2.3.1. Những hạn chế 34

2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế 47

2.4. Thực trạng hoạt động của BHTG Việt Nam ở khu vực ĐBSCL

49

2.4.1. Quá trình thành lập 49

2.4.2. Những thành tựu của Chi nhánh khu vực ĐBSCL 50

2.4.3. Những tồn tại trong hoạt động của Chi nhánh 53

2.4.4. Nguyên nhân của những tồn tại 55

Chương 3 : NHỮNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BHTG VIỆT NAM Ở ĐBSCL 57

3.1. Những định hướng chủ yếu về phát triển BHTG ở ĐBSCL 57

3.1.1. Chiến lược phát triển của BHTGVN giai đoạn 2006 – 2015 57

3.1.2. Chiến lược phát triển của BHTGVN Khu vực ĐBSCL 58

3.2. Dự báo về phát triển BHTG ở ĐBSCL 59

3.2.1. Yêu cầu phát triển kinh tế và lành mạnh hóa hoạt động ngân hàng. 59

3.2.2. Đối với quản lý rủi ro 60

3.3. Các giải pháp phát triển Bảo hiểm tiền gửi ở ĐBSCL 61

3.3.1. Hoàn thiện qui trình cho vay hỗ trợ tài chính đối với các QTDND tạo chỗ dựa vững chắc cho tín dụng ở nông thôn 61

3.3.2. Xây dựng quỹ hỗ trợ tiền gửi ngân hàng, từ nguồn vốn của NHTM nhằm hỗ trợ rủi ro tiền gửi 66

3.3.3. Đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ BHTG ở ĐBSCL 66

3.3.4. Các biện pháp phòng ngừa rủi ro tiền gửi 67

3.3.5. Tái cơ cấu bộ máy quản lý của hệ thống BHTG ở ĐBSCL 68

3.3.6. Xây dựng mô hình BHTGVN trong điều kiện hội nhập 68

3.4. Các giải pháp hỗ trợ 75

3.4.1. Của Chính phủ 75

3.4.2. Của ngân hàng Nhà nước Việt Nam 76

3.4.3. Môi trường pháp lý 78

3.4.4. Đào tạo nguồn nhân lực 79

Kết luận 81

Danh mục tài liệu tham khảo

Các phụ lục, mô hình

MỞ ĐẦU

1.1. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu

Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động trong lĩnh vực tiền tệ luôn chứa đựng những yếu tố rủi ro tiềm ẩn, trong những nền kinh tế đang phát triển mà đặc biệt là Việt Nam. Trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ, việc mất khả năng thanh toán dẫn đến phá sản, tạo ra những phản ứng dây chuyền trong hệ thống các tổ chức tín dụng làm suy yếu hệ thống tài chính quốc gia, do việc công chúng rút tiền gửi tiết kiệm hàng loạt tại các Ngân hàng thương mại, là nguồn gốc dẫn đến khủng hoảng nền tài chính quốc gia. Trong khi đó người gửi tiền chưa được pháp luật bảo vệ quyền lợi một cách chính đáng, sự tổn thất của công chúng không những làm cho chính sách tiền tệ quốc gia suy yếu mà còn làm bất ổn về chính trị.

Lĩnh vực tín dụng tiền tệ là lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm, nó đòi hỏi những yêu cầu về tính an toàn và phòng ngừa rủi ro là rất lớn, vì vậy việc ra đời tổ chức Bảo hiểm tiền gửi là hết sức cần thiết trong nền kinh tế phát triển.

Nhiều quốc gia trên thế giới, đã thiết lập những cơ chế khác nhau nhằm bảo vệ người gửi tiền và duy trì sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Để kiến tạo niềm tin cho công chúng và sự ổn định của hệ thống ngân hàng, Chính phủ của nhiều nước đã chọn là hình thức bảo hiểm tiền gửi nhằm góp phần thực thi chính sách tiền tệ quốc gia mà điều chủ yếu là bảo vệ người gửi tiền.

Ở Việt Nam trong những thập niên 80 việc đổ vỡ hàng loạt các Hợp tác xã tín dụng, là hệ quả của một chính sách quản lý trong lĩnh vực tiền tệ yếu kém đã dẫn đến khủng hoảng tài chính mà kết quả là người gửi tiền không được bảo vệ khi gửi tiền vào các HTX tín dụng, nó tác động nghiêm trọng đến đời sống của công chúng, khi mà người gửi tiền vào các TCTD bị mất khả năng chi trả dẫn đến phá sản làm cho họ phải trắng tay, dẫn đến hoảng loạn rút tiền hàng loạt. Sự mất lòng tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng quốc gia, mà hệ quả là sự bất ổn về chính trị. Nhận thức tầm quan trọng đó vào năm 1999 tổ chức Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam ra đời, là một tổ chức bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người gửi tiền đây là một chính sách quan trọng của Chính phủ trong việc đều hành chính sách tiền tệ quốc gia.

Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam từ khi ra đời đến nay đã được 9 năm, có vài ý kiến cho rằng hoạt động của BHTG Việt Nam hiện nay thuần túy là thu phí mà ít chú ý đến chức năng hỗ trợ cho các TCTD. Qua nghiên cứu về chức năng nhiệm vụ và những thành quả mà BHTG Việt Nam đã đạt được ở Việt Nam mà đặc biệt là tại khu vực ĐBSCL, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã thể hiện được vai trò tích cực của mình là bảo vệ lợi ích người gửi tiền. Tuy nhiên nhằm phát huy vai trò của BHTG Việt Nam đối với đặc thù của khu vực cần phải có những giải pháp phù hợp đó chính là lý do mà tôi chọn đề tài “Các giải pháp phát triển Bảo hiểm tiền gửi ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long”

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu những giải pháp của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam một định chế tài chính của Chính phủ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận đối với hoạt động ngân hàng ở Việt Nam nói chung và tại khu vực ĐBSCL nói riêng có một ý nghĩa to lớn, nó khẳng định sự cần thiết đối với hoạt động ngân hàng trong việc bảo vệ người gửi tiền thông qua hoạt động của mình, từng bước khẳng định vai trò của tổ chức BHTG đối với hoạt động kinh doanh tiền tệ. Chính sách BHTG ngoài việc bảo vệ những người gửi tiền cũng có tác động nhất định đến người nghèo một cách trực tiếp lẫn gián tiếp bằng cách cung cấp cho người nghèo những lợi ích thông qua việc phân phối lại từ khu vực tài chính.

Qua việc phân tích thực trạng hoạt động của BHTG Việt Nam, chỉ ra những tồn tại, vướng mắc về cơ chế, chính sách cũng như những nguyên nhân chủ quan, khách quan, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn hiện và nâng cao chất lượng hoạt động BHTG Việt Nam tại Chi nhánh BHTG Việt Nam khu vực ĐBSCL.

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của BHTG Việt Nam.

- Nghiên cứu về mối quan hệ của BHTG Việt Nam đối với các TCTD

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Hoạt động của BHTG ở Việt Nam

- Hoạt động của BHTG tại Chi nhánh khu vực ĐBSCL .

1.4. Giới hạn vùng nghiên cứu

- Các tỉnh thành khu vực ĐBSCL và tham khảo KV Tp.Hồ Chí Minh.

- Hoạt động của BHTG ở Việt Nam và khu vực ĐBSCL.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

- Sử dụng phương pháp phân tích

- Phương pháp phân tích đánh giá

- Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp kết hợp với điều tra chọn mẫu.

1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

- Cho thấy mối quan hệ cần thiết giữa tổ chức BHTG Việt Nam và các định chế tài chính trung gian, nguyên nhân và kết quả trong hoạt động ngân hàng với tổ chức BHTG Việt Nam.

- Cho chúng ta một cách nhìn bao quát về thực trạng hoạt động của BHTG Việt Nam tại Chi nhánh BHTG Việt Nam khu vực ĐBSCL, cũng như những vướng mắc về cơ chế, chính sách trong hoạt động của BHTG Việt Nam trong thời gian qua, đồng thời đề xuất một số giải pháp phát triển BHTG Việt Nam tại Chi nhánh ĐBSCL, những đề xuất nhằm hoàn thiện về cơ chế, chính sách cho hoạt động của BHTG Việt Nam theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế trong tiến trình Việt Nam hội nhập.

1.7. Cấu trúc đề tài:

Luận văn gồm có 3 chương, bố cục như sau:

• Chương 1: Cơ sở lý luận về Bảo hiểm tiền gửi .

• Chương 2: Thực trạng hoạt động Bảo hiểm tiền gửi ở Đồng bằng sông Cửu long.

• Chương 3: Những giải pháp phát triển BHTG Việt Nam ở Đồng bằng sông Cửu long.