MỤC LỤC

Trang

Danh sách bảng

Danh sách hình

Chương 1 GIỚI THIỆU CHUNG 1-1

1.1 Mục tiêu đề tài 1-1

1.2 Nội dung thực hiện 1-1

1.3 Phương pháp luận nghiên cứu 1-1

1.4 Các địa điểm thực tập 1-2

1.5 Cấu trúc báo cáo 1-2

Chương 2 NGÀNH NUÔI CÁ TRA Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG 2-1

2.1 Lịch sử ngành nuôi cá Tra 2-1

2.2 Tình hình phát triển ngành nuôi cá Tra toàn Đồng bằng sông Cửu Long 2-1

2.3 Tình hình phát triển ngành nuôi cá Tra tại tỉnh An Giang (Case study) 2-3

2.3.1 Giới thiệu về An Giang 2-3

2.3.2 Kết quả khảo sát tại An Giang 2-3

Chương 3 GIỚI THIỆU VỀ PHƯƠNG PHÁP LCA 3-1

3.1 Giới thiệu về LCA 3-1

3.2 Phương pháp luận thực hiện LCA 3-2

Chương 4 TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG NGÀNH NUÔI CÁ TRA 4-1

4.1 Qui trình nuôi cá Tra ở Đồng bằng sông Cửu Long 4-2

4.2 Các tác động môi trường 4-2

4.3 Một số tính toán tác động môi trường bằng phương pháp LCA 4-3

4.3.1 Tính toán lượng nước thải 4-4

4.3.2 Năng lượng sử dụng 4-4

4.3.3 Thống kê mức phát thải do sử dụng điện 4-6

4.3.4 Thống kê mức phát thải do giao thông - vận chuyển 4-7

Chương 5 KẾ HOẠCH CÔNG VIỆC SẮP TỚI 5-1

Chương 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6-1

6.1 Kết Luận 6-1

6.2 Kiến Nghị 6-1

Tài liệu tham khảo R-1

Phụ lục

Nhật ký thực tập

Chất lượng nước và bùn đáy ao nuôi cá tra thâm canh

DANH SÁCH BẢNG

Trang

Bảng 2.1 Thông tin chung ao nuôi 2-4

Bảng 2.2 Tình hình sử dụng năng lượng của ao nuôi 2-4

Bảng 2.3 Quá trình vận chuyển 2-4

Bảng 3.1 Các loại tác động môi trường sử dụng trong LCA 3-3

Bảng 4.1 Số liệu quan trắc môi trường nước một số tỉnh ĐBSCL 4-3

Bảng 4.2 Quá trình bơm bùn 4-5

DANH SÁCH HÌNH

Trang

Hình 2.1 Sản lượng và giá trị xuất khẩu của sản phẩm cá Tra từ năm 1999 – 2007 (Nguồn: Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thuỷ sản 2 (RIA2), 2008). 2-2

Hình 2.2 Tỷ lệ cung cấp sản lượng cá Tra cho thị trường thế giới của các nước Châu Á (Nguồn: FAO FishStat, 2005). 2-3

Hình 3.1 Khung LCA và các bước thực hiện (Theo ISO, 1997). 3-2

Hình 4.1 Quy trình nuôi cá Tra tại các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long. 4-1

Hình 4.2 Cơ cấu ngành điện và lượng điện tương ứng với mỗi thành phần. 4-6

Chương 1

GIỚI THIỆU CHUNG

1.1 MỤC TIÊU ĐỀ TÀI

Nhiều năm qua, nuôi trồng - chế biến - xuất khẩu thủy sản đã trở thành thế mạnh kinh tế đặc biệt ở khu vực ĐBSCL, biến nơi đây thành một vùng trọng điểm về nuôi trồng thủy sản cho tiêu dùng và xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên sự phát triển nuôi trồng thủy sản mạnh mẽ lại kéo theo các tác động môi trường diễn ra ở quy mô ngày càng lớn và hết sức đa dạng. Điều giúp cho mọi người biết về nguy cơ tiềm ẩn của ngành này và đưa ra các biện pháp giải quyết triệt để chính là các kết quả đánh giá tác động môi trường đất, nước, không khí, v.vv Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) có khuynh hướng đưa ra các bằng chứng khách quan về mối liên hệ giữa ngành nuôi trồng cá Tra với các tác động môi trường do nó gây ra. Báo cáo ĐTM còn góp phần vào việc đưa ra phương hướng thiết lập các chính sách có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm. Đã có nhiều ĐTM được thực hiện trước đây với nhiều phương pháp sử dụng (như phân tích hệ thống, sử dụng hệ thống thông tin môi trường địa lý .), kèm theo là các tác động khác nhau và vẫn đang tiếp tục được bổ sung (FAO, 2007).

Đề tài “ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG KHU VỰC NUÔI CÁ TRA Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG BẰNG PHƯƠNG PHÁP LCA” được thực hiện nhằm đánh giá tác động môi trường của ngành nuôi cá Tra theo phương pháp mới, không chỉ gói gọn trong giới hạn ao nuôi của các hộ dân mà còn mở rộng đến quy trình sản xuất các nguyên vật liệu cung cấp cho quá trình nuôi cá như sản xuất thức ăn, con giống, hóa chất, thuốc . Mục tiêu mong đợi của đề tài này là sự đánh giá sâu và rộng hơn các tác động của ngành nuôi cá Tra đến môi trường sống theo các tiêu chí của Đánh giá vòng đời sản phẩm.

1.2 NỘI DUNG THỰC HIỆN

Các nội dung thực hiện trong giai đoạn thực tập này chính là khối lượng công việc như đã được đề cập trong nhiệm vụ thực tập tốt nghiệp. Nội dung thực hiện bao gồm:

1. Viết đề cương nghiên cứu;

2. Thu thập các số liệu, thông tin về qui trình nuôi cá Tra, các tác động môi trường, phương pháp LCA;

3. Khảo sát thực tế các vấn đề liên quan đến việc nuôi cá Tra, tác động môi trường và phương pháp LCA;

4. Viết báo cáo thực tập tốt nghiệp.

1.3 PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU

ã Bước 1: Xác định khu vực nghiên cứu

ã Bước 2: Khảo sát trực tiếp 4 trại nuôi cá Tra tại xã Mỹ Hòa Hưng, Thành phố Long Xuyên, Tỉnh An Giang với tổng cộng 23 ao nuôi và 8 đăng quầng. Việc khảo sát được thực hiện bằng các phương pháp:

­ Phỏng vấn trực tiếp hộ nuôi

­ Phiếu khảo sát

­ Lấy mẫu nước phân tích

­ Quan sát, ghi nhận thông tin

Nội dung nghiên cứu bao gồm: các khía cạnh về đặc điểm ao nuôi, kỹ thuật nuôi, tình hình sử dụng năng lượng và vận chuyển trong quá trình nuôi cá thương phẩm.

Trong quá trình nuôi trồng, chế biến sản phẩm thủy sản cũng như các quá trình sản xuất các thành phần liên quan phục vụ cho ngành thủy sản, người ta phải sử dụng rất nhiều năng lượng như điện, dầu, gas Còn giao thông, vận chuyển lại là “chiếc xương sống” nối liền các hoạt động sản xuất với nhau. Nói chung, vai trò của giao thông và năng lượng là rất quan trọng trong ngành thủy sản. Thế nên trong giai đoạn thực tập này, các thông tin về tình hình sử dụng năng lượng và giao thông trong quá trình nuôi cá Tra sẽ được ưu tiên thu thập và xử lý số liệu trước.

ã Bước 3: Tổng hợp và xử lý số liệu điều tra.

ã Bước 4: Trình bày kết quả điều tra và đánh giá kết quả thu được.

1.4 CÁC ĐỊA ĐIỂM THỰC TẬP

Xin xem trong Nhật ký thực tập được đính kèm trong báo cáo.

1.5 CẤU TRÚC BÁO CÁO

Bài báo cáo gồm 6 chương:

ã Chương 1: Giới Thiệu Chung

ã Chương 2: Ngành Nuôi Trồng Cá Tra ở Đồng Bằng Sông Cửu Long

ã Chương 3: Giới Thiệu Về Phương Pháp LCA

ã Chương 4: Tác Động Môi Trường Ngành Nuôi Cá Tra

ã Chương 5: Kế Hoạch Công Việc Sắp Tới

ã Chương 6: Kết Luận Và Kiến Ngh