Chương I

lí luận chung về hoạt động

hướng dẫn du lịch trong kinh doanh lữ hành

1. Khái quát chung về hoạt động hướng dẫn du lịch và vai trò của hướng dẫn viên

Hiện tượng du lịch đã xuất hiện từ rất lâu và được phát triển nhanh chóng.ở thời cổ đại, hiện tượng du lịch dễ nhận biết là du lịch tôn giáo hành hương đến các thánh địa, chùa chiền, đến các nhà thờ Kitô giáo... Đến thời trung đại xuất hiện thêm hình thức du lịch công vụ, du lịch thăm quan với các cuộc công du của các hầu tước, bá tước của các kỵ sỹ đi từ lãnh địa này sang lãnh địa khác, của các thương nhân đi tìm con đường tơ lụa, hồ tiêu.. bước sang thời cận đại những thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp đã giúp con người sản xuất được máy hơi nước, ô tô, tàu hoả. Tốc độ vận chuyển nhờ đó tăng vọt. dòng thác du lịch phát triển nhanh chóng nhưng đại bộ phận những người đi du lịch là các nhà tư bản, các nhà giàu. số đông quần chúng không có điều kiện đi du lịch. Vào thời kỳ hiện đại đặc biệt từ thập kỷ 60 trở lại đây khi cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật lần thứ 2 đem lại những thành quả to lớn thì cũng là lúc du lịch bùng nổ trên phạm vi toàn thế giới.

Thuật ngữ du lịch bắt nguồn từ tiếng pháp : “Tour” nghĩa là đi vòng quanh, cuộc dạo chơi, còn “Tourist” là người dạo chơi. để hiểu rõ hơn hiện tượng này ta có thể xem xét định nghĩa của tổ chức du lịch thế giới về hoạt động du lịch: “hoạt động du lịch bao gồm mọi hoạt động của một cá nhân đi đến và lưu lại tại những điểm ngoài nơi ở thường xuyên của họ trong thời gian không quá 12 tháng với mục đích nghỉ ngơi công vụ và những mục đích khác”.

Như vậy hoạt động du lịch chỉ bao gồm những hoạt động của du khách ở ngoài nơi ở, làm việc thường xuyên của họ. nó bao gồm hoạt động vận chuyển bởi vì trong mọi trường hợp đi du lịch đều có sự tham gia của hình thức giao thông nào đó và hoạt động du lịch cũng chính là hoạt độngcủa các cơ sở vật chất khác nhằm thoả mãn các nhu cầu được khơi dậy trong quá trình du lịch của khách.

Khác hơn một chút so với hoạt động du lịch, hoạt động lữ hành nghĩa là việc thực hiện 1 chuyến đi từ nơi này đến nơi khác bằng bất kỳ phương tiện nào vì bất kỳ lí do gì có hay không trở về lúc xuất phát ban đầu. Tuy nhiên ta cũng có thể tiếp cận hoạt động lữ hành dưới 2 góc độ : rộng và hẹp.

Hiểu theo nghĩa rộng : hoạt động lữ hành bao gồm tất cả các hoạt động di chuyển của con người cũng như hoạt động liên quan đến sự di chuyển đó. Với cách tiếp cận này thì hoạt động du lịch có bao hàm các yếu tố lữ hành nhưng không phải tất cả hoạt động lữ hành là du lịch. Tại các nước phát triển đặc biệt là các nước Bắc Mỹ thì thuật ngữ lữ hành và du lịch được hiểu một cách tương tự vì thế người ta có thể dùng thuật ngữ lữ hành du lịch để ám chỉ các hoạt động đi lại và các hoạt động khác có liên quan tới các chuyến đi vói mục đích du lịch. Hiểu theo phạm vi hẹp hơn để phân biệt hoạt động kinh doanh du lịch trọn gói với các hoạt động kinh doanh du lịch khác như : khách sạn, vui chơi giải trí.. người ta giới hạn hoạt động lữ hành chỉ bao gồm hoạt động tổ chức các chương trình du lịch trọn gói. Tiêu biểu cho cách tiếp cận này là 2 định nghĩa của tổng cục du lịch Việt Nam về hoạt động lữ hành như sau:

Kinh doanh lữ hành ( tour operation business) là việc thực hiện hoạt động nghiên cứu thị trường, thiết lập các chương trình du lịch này một cách gián tiếp hay trực tiếp thông qua các trung gian hay các văn phòng đại diện, tổ chức các mạng lưới lữ hành kinh doanh đại lí lữ hành là việc thực hiện các dịch vụ đưa đón, đăng kí nơi lưu trú, vận chuyển hướng dẫn tham quan, bán các chương trình du lịch của doanh nghiệp lữ hành cung cấp thông tin và tư vấn cho khách du lịch nhằm hưởng hoa hồng.