Đề tài: Tư tưởng triết học trong các tác phẩm của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác(1720-1791) là một nhân cách sáng chói trong lịch sử tư tưởng và y học Việt Nam. Xuất thân trong một gia đình khoa bảng nhưng ông không chọn cho mình con đường công danh khoa cử mà lại đi theo con đường y thuật chữa bệnh cứu người. Hơn 30 năm làm nghề thuốc, ông đã đúc kết kinh nghiệm, khảo cứu sách vở viết ra bộ" Y tông tâm lĩnh" gồm 28 tập, 66 quyển để lại cho đời sau.

"Hải Thượng Y tông tâm lĩnh" là một tác phẩm y học đồ sộ. Tác phẩm còn chứa đựng một hệ thống những tư tưởng triết học hết sức sâu sắc. Do những tư tưởng triết học trong bộ sách này là rất rộng và rất sâu nên trong bài viết này người viết chỉ tập trung làm rõ những tư tưởng triết học trong" Phụ đạo xán nhiên"- một tập trong"Hải Thượng Y tông tâm lĩnh". "Phụ đạo xán nhiên" gồm 2 quyển nhỏ bàn về cách chữa các chứng bệnh của phụ nữ.

Trong thời đại ngày nay, khi những vấn đề về bình đẳng giới và sức khoẻ của người phụ nữ vẫn đang nhận được sự quan tâm của xã hội, việc tìm hiểu những tư tưởng trong"Phụ đạo xán nhiên"- tác phẩm đầu tiên trong lịch sử Việt Nam lấy đối tượng trung tâm là người phụ nữ sẽ cung cấp cho chúng ta những bài học để giải quyết những vấn đề của ngày hôm nay.

2. Tình hình nghiên cứu

Hơn hai thế kỉ nay người ta không ngớt lưu truyền tên tuổi của Lê Hữu Trác. Nhiều thế kỉ nay chúng ta đã không ngừng khám phá tư tưởng triết học và đạo đức của ông. Những tư tưởng đó đã khẳng định vị trí của ông trong hàng ngũ những nhà tư tưởng trưởng thành từ nghiệp y cũng như trong lịch sử tư tưởng dân tộc.

Ngay từ những năm đầu thế kỉ XX đã xuất hiện những công trình nghiên cứu về tư tưởng và sự nghiệp của Lê Hữu Trác. Đó là các bài viết của Nguyễn Trọng Thuật đăng trên báo" Nam Phong" năm 1923, và tác phẩm"Tân thuyên Hải Thượng Y tông tâm lĩnh toàn trật" của Vũ Xuân Hiên. Đặc biệt những tác phẩm của Lê Hữu Trác đã thu hút được sự chú ý của các nhà nghiên cứu nước ngoài như tác phẩm"Lãn Ông et la medicine Sino- Vietnamese"(Lãn Ông và nền Đông y Việt Nam) của hai tác giả P. Huard và Durand.

Năm 1970, nhân kỉ niệm 250 năm ngày sinh của Lê Hữu Trác, một hội thảo khoa học về ông đã được tổ chức ở Hà Nội và tập kỉ yếu của hội thảo này đã được xuất bản. Bên cạnh đó còn có tác phẩm"Hải Thượng Lãn Ông- nhà y học lớn, nhà văn hoá lớn" của tác giả Nguyễn Văn Thang, và nhiều bài viết đăng trên các tạp chí như: "Hải Thượng Lãn Ông- một nhân cách sáng chói trong lịch sử y học Việt Nam" của Ngô Trọng Kim đăng trên tạp chí "Y học cổ truyền Việt Nam" số 309 .nhưng những công trình viết về tư tưởng triết học của Lê Hữu Trác trong bộ"Hải Thượng Y tông tâm lĩnh" là còn rất ít. Mảng nghiên cứu này hầu như còn bỏ ngỏ, đáng chú ý nhất là bài viết" Lê Hữu Trác- nhà tư tưởng lớn trưởng thành từ nghiệp y" trong cuốn" Lịch sử tư tư tưởng Việt Nam"(tập 1) của Nguyễn Tài Thư và"Cơ sở triết học của bộ "Lãn Ông Tâm lĩnh" và hiện thực lịch sử nước ta hồi thế kỉ 18" của tác giả Nguyễn Đức Sự. Tuy nhiên trong các bài viết này , các tác giả mới chỉ cung cấp cho người đọc một cái nhìn chung và khái quát nhất về tư tưởng triết học của Lê Hữu Trác trong "Hải Thượng Y tông tâm lĩnh". Xuất phát từ nền tảng này, niên luận bước đầu đi vào tìm hiểu tư tưởng triết học của Lê Hữu Trác trong một tác phẩm cụ thể của ông là: "Phụ đạo xán nhiên"