. Văn học Việt Nam kể từ sau 1975 đã bước sang một thời kì mới, với sự bừng nở của văn xuôi. Đặc biệt là từ giữa thập kỉ 80, khi ý thức văn hoá mới, hệ hình tư duy mới chính thức được khởi động thì văn học đã thực sự chuyển sang một hình thái khác trước đánh dấu một bước phát triển mới trong lịch sử văn học dân tộc. Văn xuôi đóng vai trò chủ lưu trong bước ngoặt của dòng chảy hiện đại ấy. Tuy vậy, cho đến nay tình hình nghiên cứu văn xuôi kì này đang còn hết sức bề bộn. Thực trạng ấy, trước hết có nguyên nhân từ chính sự phức tạp của thực tiễn văn học ; sau nữa, vì chưa có một độ lùi thời gian khả dĩ. Mặt khác, bản thân hệ thống lí luận, công cụ nghiên cứu ở ta chưa thực sự phong phú, những lí thuyết nghiên cứu mới dường như vẫn còn đang trong bước giới thiệu và thử nghiệm, tính hệ thống còn thấp. Có thể nói, văn xuôi Việt Nam sau 1975 vẫn đang là một đối tượng cần được nghiên cứu trên nhiều phương diện.

Sáng tạo văn học là sáng tạo thẩm mĩ. Văn học đổi mới, tất nhiên sẽ đổi mới phẩm chất thẩm mĩ. Sự đổi mới của văn học Việt Nam sau 1975 nói chung, văn xuôi nói riêng cũng không nằm ngoài quy luật đó. Cho nên, muốn nắm bắt được đặc trưng của văn xuôi thời kì văn học này không thể không nghiên cứu hệ thống thẩm mĩ mới của nó.

Tiếp cận văn xuôi Việt Nam sau 1975 ở đặc trưng hệ thống các phạm trù thẩm mĩ là một hướng nghiên cứu mới. Mới cả ở phương diện lí luận và thực tiễn. Trên phương diện lí luận, sự hệ thống hoá các phạm trù cái đẹp, cái cao cả, cái bi, cái cảm thương, cái hài, cái phi lí với bản chất vận động lịch sử của chúng, trong tình hình lí thuyết mĩ học ngày càng cởi mở hiện nay, dù dừng lại ở mức độ trang bị công cụ, là một việc làm thiết thực. Xu hướng vận động đa dạng của văn học Việt Nam sau 1975 tự nó đòi hỏi người nghiên cứu phải có một cái nhìn linh hoạt. Điều đó được hậu thuẫn khi các công trình mĩ học, lí thuyết nghiên cứu văn học hiện đại ngày càng được chú ý cập nhật giới thiệu vào nhằm cải thiện tình hình xơ cứng, lạc hậu về tư duy nghiên cứu, quan điểm phương pháp. Tình hình đó cũng đòi hỏi tăng cường khâu ứng dụng, để cái mới có điều kiện được kiểm nghiệm, đúc rút.

Ở phương diện thực tiễn nghiên cứu, mặc dù đã có những thử nghiệm tiếp cận theo hướng mới những về cơ bản đến nay chưa có công trình nào đi vào nghiên cứu chuyên biệt hệ thống thẩm mĩ của văn xuôi Việt Nam sau 1975. Mọi sự phân tích ở góc độ thẩm mĩ mới chỉ dừng lại ở những xem xét cục bộ hoặc thiên về những liên hệ, so sánh ít nhiều mang tính khơi gợi, đặt vấn đề.

Mọi nỗ lực nhằm trả lời câu hỏi Đâu là đặc trưng thẩm mĩ của văn xuôi Việt Nam sau 1975 ? không chỉ có ý nghĩa với quá khứ văn học mà còn giúp ra nhận thức cái bây giờ, đang tiếp diễn của xu hướng thẩm mĩ hiện tại trong văn xuôi, từ đó ngõ hầu góp phần tìm lời giải cho những câu hỏi lớn của văn học đương đại, của thị hiếu và hoạt động tiếp nhận hiện đại.

Văn xuôi Việt Nam sau 1975 có mặt ở hầu hết các chương trình giáo dục : từ Trung học Cơ sở, Trung học Phổ thông đến Cao đẳng, Đại học chuyên ngành Ngữ văn hoặc có liên quan như Việt Nam học,... Những kết quả nghiên cứu đã được ghi nhận và thống nhất phần lớn mới chỉ là những nét phác hoạ, chấm phá ban đầu. Như vậy, ở phương diện thực tiễn ứng dụng, nghiên cứu đặc trưng thẩm mĩ của văn xuôi thời kì này là hết sức cần thiết, kết quả nghiên cứu sẽ góp phần làm sáng tỏ những vấn đề còn bỏ ngỏ, mở ra một hướng tiếp cận giúp người học, người nghiên cứu và giảng dạy đối tượng văn học này khai thác sâu sắc hơn đặc điểm, thành tựu của một thời kì văn học đang còn mang tính thời sự.

Kết cấu đề tài:

Chương 1 : Tiếp cận sự đổi mới thẩm mĩ của văn xuôi Việt Nam sau

Chương 2 : Cái đẹp và cái cao cả trong văn xuôi Việt Nam sau

Chương 3 : Cái bi và cái cảm thương trong văn xuôi Việt Nam sau

Chương 4 : Cái hài và cái phi lí trong trong văn xuôi Việt Nam sau