1. Khái niêm

Bia là một loại nước uống chứa cồn được sản xuất bằng quá trình lên men của đường

lơ lửng trong môi trường lỏng và nó không được chưng cất sau khi lên men. Nói một cách

khác, bia là loại nước giải khát có độ cồn thấp, bọt mịn xốp và có hương vị đặc trưng của

hoa houblon. Đặc biệt CO2 hòa tan trong bia có tác dụng giải nhiệt nhanh, hỗ trợ cho quá

trình tiêu hóa, ngoài ra trong bia còn chứa một lượng vitamin khá phong phú (chủ yếu là

vitamin nhó B như vitamin B1, B2, PP. . .). Nhờ những ưu điểm này, bia được sử dụng rộng

rãi ở hầu hết các nước trên thế giới với sản lượng ngày càng tăng. Đối với nước ta bia đã trở

thành loại đồ uống quen thuộc với sản lượng ngày càng tăng và đã trở ngành công nghiệp

mũi nhọn trong ngành công nghiệp nước ta.

Quá trình sản xuất bia được gọi là nấu bia. Do các thành phần sử dụng để sản xuất

bia có khác biệt tùy theo từng khu vực, các đặc trưng của bia như hương vị và màu sắc cũng

thay đổi rất khác nhau và do đó có khái niệm loại bia hay các sự phân loại khác.

 Bia là một trong các đồ uống lâu đời nhất mà loài người đã tạo ra, có niên đại ít nhất

là từ thiên niên kỷ thứ 5 trước công nguyên và đã được ghi chép lại trong các thư tịch cổ

của Ai Cập cổ đại và lưỡng hà (Mesopotamia).

 Giống như phần lớn các chất chứa đường khác có thể bị lên men một cách tự nhiên,

rất có thể là các đồ uống tương tự như bia đã được phát minh một cách độc lập giữa các

nền văn minh trên toàn thế giới. Việc kiểm định hóa học các bình gốm cổ phát hiện ra rằng

bia (tương tự như rượu vang) đã được sản xuất khoảng 7.000 năm trước ở khu vực ngày

nay là Iran và là một trong số các công nghệ sinh học đã biết, trong đó các quy trình sinh

học của sự lên men được áp dụng.

 Tại Lưỡng Hà, chứng cứ lâu đời nhất về bia được cho là bức vẽ 6.000 năm tuổi của

người Sumeria miêu tả những người đang uống một thứ đồ uống bằng các cần hút bằng

sậy từ thùng công cộng. Bia cũng được đề cập tới trong thiên sử thi Gilgamesh, một bản

trường ca 3.900 năm tuổi của người Sumeria để tỏ lòng tôn kính nữ thần Ninkasi, vị thần

bảo trợ cho bia, nó chứa công thức làm bia cổ nhất còn sót lại và miêu tả việc sản xuất bia

từ lúa mạch thông qua bánh mì. Bia đã trở thành thiết yếu đối với tất cả các nền văn minh

trồng ngũ cốc ở thế giới phương Tây cổ xưa, đặc biệt là ở Ai Cập và Lưỡng Hà.

 Người Thracia cũng được biết là đã sử dụng bia sản xuất từ lúa mạch đen, thậm chí

từ thế kỉ 5 trước công nguyên, như Hellanicos đã viết trong vở các opêra. Tên gọi cho bia

của họ là brutos hay brytos.

 Sự bổ sung hoa bia vào bia để tạo vị đắng, bảo quản và hương vị cho bia là một phát

kiến tương đối mới: Trong thời trung cổ nhiều hỗn hợp khác của các loại thảo mộc thông

thường được cho vào bia chứ không phải hoa bia. Các hỗn hợp này thông thường được gọi

là “gruit “. Hoa bia đã được trồng tại Pháp sớm nhất là vào khoảng thế kỷ 9. Văn bản cổ

nhất còn sót lại có ghi chép về việc sử dụng hoa bia trong bia có niên đại vào năm 1067 bởi

nữ tu viện trưởng kiêm nhà văn Hildegard: "Nếu người ta định làm bia từ yến mạch, nó

được chuẩn bị cùng hoa bia."

 Tại châu Âu, trong thời Trung cổ, bia chủ yếu được sản xuất trong gia đình. Vào thế

kỷ 14 và 15, việc sản xuất bia đã dần dần chuyển từ hoạt động gia đình sang hoạt động thủ

công, với các quán bia và tu viện sản xuất bia của mình hàng loạt để tiêu thụ.

 Trong thế kỷ 15, ở Anh loại bia không có hoa bia được biết đến như là ale, còn việc

sử dụng hoa bia thì đồ uống đó gọi là bia. Bia có chứa hoa bia được nhập khẩu vào Anh từ

Hà Lan sớm nhất là từ năm 1400 ở Winchester, và hoa bia đã được trồng trên quốc đảo này

từ năm 1428. Tính phổ biến của hoa bia ban đầu là hỗn hợp — Công ty bia rượu London

đã đi xa tới mức ra thông báo "không hoa bia, không thảo mộc hoặc những gì khác tương

tự được cho vào bất kỳ ale hay rượu (mùi) nào sẽ được sản xuất — mà chỉ có liquor

(nước), mạch nha, và men bia". Tuy nhiên, vào thế kỷ 16, ale đã được dùng để chỉ các loại

bia mạnh (nồng độ cồn cao) bất kỳ, và tất cả ale và bia đều sử dụng hoa bia.