MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

PHẦN I 3z

NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG 3

XÚC TIẾN XUẤT KHẨU 3

1. Những khái niệm cơ bản về xuất khẩu, xúc tiến thương mại và xúc tiến xuất khẩu 3

1.1 Khái niệm về xúc tiến thương mại 3

1.1.1 Khái niệm về xúc tiến 3

1.1.2 Khái niệm về thương mại 4

1.1.3 Khái niệm về xúc tiến thương mại 4

1.2 Khái niệm về xúc tiến xuất khẩu 7

1.2.1 Khái niệm về xúc tiến xuất khẩu 7

1.2.2 Phân biệt xuất khẩu và xúc tiến xuất khẩu 9

1.2.3 Phân biệt xúc tiến thương mại và xúc tiến xuất khẩu 10

2. Phân loại hoạt động xúc tiến xuất khẩu 11

2.1 Xúc tiến xuất khẩu quốc tế 12

2.2 Xúc tiến xuất khẩu quốc gia 12

2.3 Xúc tiến xuất khẩu ở doanh nghiệp 12

3. Vị trí, vai trò của hoạt động xúc tiến xuất khẩu 13

3.1 Vị trí của hoạt động xúc tiến xuất khẩu 13

3.2 Vai trò của hoạt động xúc tiến xuất khẩu 14

4. Các nhân tố ảnh hưởng đến xúc tiến xuất khẩu 16

4.1 Quy mô và khối lượng hàng hoá đưa vào lưu thông trong nền kinh tế 16

4.2 Sự phát triển của khoa học và công nghệ truyền thông 17

4.3 Sự cạnh tranh ngày càng lớn giữa các quốc gia và doanh nghiệp 17

4.4 Xu thế tự do hoá thương mại và toàn cầu hoá trong nền kinh tế thế giới.. 18

4.5 Sự quản lý vĩ mô của Nhà nước 18

4.6 Khả năng tài chính dành cho xúc tiến xuất khẩu 19

4.7 Nhân tố con người và khả năng tổ chức xúc tiến xuất khẩu 20

5. Xúc tiến xuất khẩu Chính phủ 20

5.1 Định nghĩa, mục đích, đối tượng của xúc tiến xuất khẩu Chính phủ 20

5.2 Vị trí, vai trò của xúc tiến xuất khẩu Chính phủ 21

5.3 Nội dung hoạt động xúc tiến xuất khẩu của Chính phủ 21

6. Kinh nghiệm xúc tiến xuất khẩu của một số nước điển hình trên thế giới  Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 24

6.1 Kinh nghiệm xúc tiến xuất khẩu của Nhật Bản 24

6.2 Kinh nghiệm xúc tiến xuất khẩu của Mỹ 28

6.3 Bài học cho Việt Nam 30

PHẦN II 32

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU VÀ XÚC TIẾN XUẤT HÀNG HOÁ CỦA VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU 32

1. Tổng quan về thị trường EU 32

1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của EU 32

1.2 Đặc điểm chung của thị trường EU 33

2. Tình hình xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường EU 36

2.1 Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU 39

2.2 Cơ cấu thị trường xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU 43

3. Thực trạng hoạt động xúc tiến xuất khẩu hàng hoá Việt Nam sang thị trường EU 45

3.1 Hệ thống các cơ quan xúc tiến xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam hiện nay 45

3.1.1 Các tổ chức xúc tiến thương mại của Chính phủ 45

3.1.2 Các tổ chức xúc tiến thương mại Phi Chính phủ 49

3.1.3 Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại 51

3.1.4 Các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu 52

3.1.5 Đánh giá chung về hệ thống tổ chức xúc tiến xuất khẩu hiện nay ở Việt Nam 52

3.2 Thực trạng các hoạt động xúc tiến xuất khẩu hàng hoá sang thị trường EU 55

3.2.1 Chính phủ với việc tạo dựng, hoàn thiện môi trường kinh doanh theo cơ chế thị trường thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu và xúc tiến xuất khẩu ở doanh nghiệp 55

3.2.2 Chính phủ với việc xây dựng chiến lược, quy hoạch xúc tiến xuất khẩu và phát triển xuất khẩu của đất nước 57

3.2.3 Chính phủ với công tác điều phối hoạt động xúc tiến xuất khẩu 59

3.2.4 Nhà nước ký kết các hiệp định song biên và đa biên 61

3.2.5 Tăng cường số lượng, nâng cao vai trò và trách nhiệm của các cơ quan đại diện thương mại của Việt Nam ở nước ngoài 62

3.2.6 Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho việc ra đời và hoạt động của các hiệp hội ngành nghề sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam 63

3.2.7 Quỹ hỗ trợ xuất khẩu và thưởng khuyến khích xuất khẩu của Nhà nước 64

3.2.8 Chính phủ với việc thực hiện các hoạt động xúc tiến xuất khẩu cụ thể 65

4. Đánh giá chung về hoạt động xúc tiến xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường EU của Chính phủ Việt Nam 69

4.1 Những thành công đạt được 69

4.2 Những mặt hạn của hoạt động xúc tiến xuất khẩu sang thị trường EU 72

PHẦN III 78

ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG XÚC TIẾN XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU 78

1. Định hướng hoạt động xuất khẩu của Việt Nam nói chung và sang thị trường EU nói riêng 78

1.1 Định hướng xuất khẩu của Việt Nam đến 2020 78

1.1.1 Phương hướng chung 78

1.1.2 Chiến lược xuất khẩu của Việt Nam trong thời kỳ 2001 – 2010 80

1.2 Định hướng xuất khẩu của Việt Nam sang EU đến 2020 83

12.1 Căn cứ định hướng 83

1.2.2 Định hướng chung 86

1.2.3 Định hướng các nhóm hàng chủ lực 87

2. Quan điểm và phương hướng đối với hoạt động xúc tiến xuất khẩu 88

2.1 Những quan điểm cơ bản về phát triển xúc tiến xuất khẩu 88

2.1.1 Thống nhất nhận thức xúc tiến xuất khẩu theo nghĩa rộng nhằm phát triển xuất khẩu nhanh và bền vững 88

2.1.2 Thừa nhận tầm quan trọng chiến lược của công tác xúc tiến xuất khẩu đối với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước 90

2.1.3 Đảm bảo sự thống nhất giữa chính sách thương mại và chính sách xúc tiến xuất khẩu của đất nước 91

2.1.4 Thực hiện mạng lưới (network) xúc tiến xuất khẩu liên kết chặt chẽ mọi đối tác tham gia (Nhà nước, các TSIs và cộng đồng kinh doanh) 92

2.1.5 Thực hiện xúc tiến xuất khẩu trong mối liên kết chặt chẽ với các chiến lược xúc tiến đầu tư và phát triển công nghiệp 93

2.1.6 Thực hiện xúc tiến xuất khẩu theo các cụm (clusters) có nhu cầu chung 93

2.1.7 Thực hiện xúc tiến xuất khẩu đồng thời xây dựng nhanh chóng năng lực thương mại điện tử, ứng dụng và phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam 94

2.1.8 Công tác xúc tiến xuất khẩu chỉ có thể thực hiện thành công với việc phát triển nguồn nhân lực thương mại và xúc tiến xuất khẩu 95

2.2 Phương hướng hoạt động xúc tiến xuất khẩu ở Việt Nam 95

3. Triển vọng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường EU giai đoạn 2000 – 2010. 96

3.1. Những nhân tố tác động tới khả năng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường EU giai đoạn 2000 – 2010 96

3.1.1 Những nhân tố chung 96

3.1.2 Nhân tố phát sinh từ phía Việt Nam  Quá trình đổi mới nền kinh tế Việt Nam theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập. 101

3.2. Đánh giá triển vọng phát triển xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào thị trường EU giai đoạn 2005 – 2010 103

4. Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động xúc tiến xuất khẩu 106

4.1 Nhóm giải pháp vĩ mô 106

4.1.1 Tạo môi trường quốc tế thuận lợi 106

4.1.2 Hoàn thiện hành lang pháp lý cho các hoạt động xúc tiến xuất khẩu 107

4.1.3 Sắp xếp lại các tổ chức xúc tiến thương mại nhằm tạo một hệ thống xúc tiến thương mại hữu hiệu trong cả nước. 109

4.1.4 Tăng cường hỗ trợ tài chính cho công tác xúc tiến xuất khẩu 109

4.1.5 Nhà nước giúp cải tiến và nâng cao chất lượng các dịch vụ xúc tiến xuất khẩu. 110

4.1.6 Khuyến khích và tạo cơ chế để các tổ chức nước ngoài tham gia xúc tiến xuất khẩu từ Việt Nam 112

4.1.7 Tăng cường xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ cho công tác xúc tiến xuất khẩu ở trong và ngoài nước 112

4.1.8 Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực xúc tiến xuất khẩu 113

4.2 Nhóm giải pháp vi mô 114

4.2.1 Cần nâng cao nhận thức về xúc tiến xuất khẩu cho các doanh nghiệp và các tổ chức xúc tiến xuất khẩu 114

4.2.2 Cần đưa ra chiến lược, kế hoạch và mục tiêu xúc tiến xuất khẩu cụ thể 114

4.2.3 Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và các tổ chức xúc tiến xuất khẩu 115

4.2.4 Cần ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động xúc tiến xuất khẩu 115

4.2.5 Xác định và tăng ngân sách cho các hoạt động xúc tiến xuất khẩu 116

4.2.6 Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực 116

KẾT LUẬN 118