Mục lục

Lời mở đầu 1

PHẦN I : SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNGLAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV Ở VIỆT NAM. 4

I. Doanh nghiệp nhỏ và vừa. 4

1. Định nghĩa. 4

2. Đặc điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa. 6

2.1. Ưu thế của DNNVV. 7

2.2. Điểm yếu của doanh nghiệp nhỏ và vừa. 8

3. Vai trò của các DNNVV trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. 9

3.1. Đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. 10

3.2. Tạo việc làm cho người lao động. 10

3.3. Tận dụng được nguồn lực sẵn có trong xã hội. 11

3.4. Hỗ trợ các loại hình kinh tế khác. 11

3.5. Nâng cao thu nhập cho người dân. 12

3.6. Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế. 12

3.7. Tăng cường các mối quan hệ kinh tế. 13

3.8. Là “ lồng ấp “ cho những doanh nghiệp lớn. 14

II. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam. 14

1. Một số vấn đề chung về lực lượng lao động. 14

1.2.2. Khía cạnh chất lượng. 16

1.2.2.1. Trình độ văn hoá của lực lượng lao động. 16

1.2.2.2.Trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động. 17

1.2.2.3. Chỉ số phát triển con người ( HDI ). 18

1.2.2.4. Thể lực của người lao động. 18

1.3. Những nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng lao động. 19

Chất lượng lao động chịu ảnh hưởng của các yếu tố và các điều kiện cấu thành chất lượng nguồn nhân lực như : giáo dục-đào tạo, trình độ chuyên môn, thể lực, điều kiện sinh hoạt của người lao động. 19

1.3.1. Giáo dục – đào tạo. 19

1.3.2. Yêu cầu của sự phát triển kinh tế. 19

1.3.3. Mức sống của dân cư. 20

1.3.4. Chính sách của Chính phủ về nâng cao chất lượng lao động. 21

2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV. 21

2.1. Chiến lược về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam đến năm 2010. 22

2.2. Những yêu cầu mới đặt ra cho các DNNVV ở Việt Nam trong thời gian tới. 24

2.2.1. Yêu cầu về sản phẩm. 24

PHẦN II : THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV CỦA VIỆT NAM. 31

I. Thực trạng lao động trong các DNNVV. 31

1. Quy mô. 31

2. Cơ cấu lao động. 32

2.1. Theo loại hình doanh nghiệp. 32

2.2. Cơ cấu lao động theo vùng. 37

II. Phân tích chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam giai đoạn 2001-2005. 40

1. Tổng quan về chất lượng lao động trong các DNNVV. 40

2. Trình độ của chủ doanh nghiệp. 41

2.1. Trình độ văn hoá. 41

2.3. Khả năng quản lý của chủ doanh nghiệp. 53

3. Phân tích chất lượng đội ngũ lao động trong các DNNVV. 56

3.1. Trình độ văn hoá. 56

3.2. Trình độ chuyên môn. 58

3.2.1. Quy mô lao động qua đào tạo. 58

Số lượng lao động được đào tạo đang hoạt động trong các DNNVV biến động qua các năm, tỷ lệ lao động được qua đào tạo cũng được cải thiện. Với xu hướng chung của cả nước là lao động qua đào tạo tăng dần qua các năm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo trong các DNNVV tăng với tốc độ khác nhau trong mỗi năm. 58

Nguồn : Cục phát triển DNNVV. 59

III. Đánh giá chung chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam. 62

1. Những mặt được. 62

4. Nguyên nhân ảnh hưởng tới những hạn chế. 65

Những nguyên nhân đó được tổng hợp từ phía chủ doanh nghiệp và đội ngũ người lao động. 65

4.1. Đối với chất lượng của chủ doanh nghiệp. 65

PHẦN III : ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV ĐẾN NĂM 2010 68

I. Định hướng nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV Việt Nam. 68

1. Những căn cứ để xác định phương hướng nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV. 68

1.1. Kế hoạch chung của cả nước về phát triển DNNVV. 68

1.3. Thực trạng chất lượng lao động trong các DNNVV. 71

2. Quan điểm nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV. 72

2.1. Nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV là một bộ phận quan trọng trong quá trình phát triển DNNVV. 72

2.2. Nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV phải phù hợp với chiến lược phát triển nguồn nhân lực của đất nước. 73

2.3. DNNVV cần có sự hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực của các cơ quan Nhà nước. 73

3. Định hướng nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV 74

1. Nâng cao chất lượng đội ngũ giám đốc doanh nghiệp. 78

1.1. Tác dụng và sự cần thiết. 78

Vai trò của chủ doanh nghiệp nói chung và DNNVV nói riêng là rất quan trọng trong việc điều hành quản lý hoạt động của doanh nghiệp. Với chức năng của mình thì các chủ doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn tới quá trình phát triển của doanh nghiệp, những chiến lược hay kế hoạch kinh doanh đều được chủ doanh nghiệp xem xét và quyết định. Chính vì giữ vai trò lớn như vậy, nếu doanh nghiệp nào có giám đốc giỏi thì đó là một trong những điều kiện giúp doanh nghiệp phát triển nhanh và bền vững. Song thực tế hiện nay trình độ chủ DNNVV Việt Nam lại chưa cao, không đáp ứng được yêu cầu hiện tại. Trong thời gian tới với lộ trình hội nhập nền kinh tế với quốc tế thì việc các chủ DNNVV Việt Nam cần trang bị cho mình những kiến thức, sự hiểu biết là rất cần thiết. 78

1.2. Các hình thức nâng cao chất lượng đội ngũ giám đốc. 78

- Trẻ hóa đội ngũ giám đốc. 78

- Đào tạo lại đội ngũ giám đốc từ 40 tuổi trở lên. 79

- Nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giám đốc. 79

2. Đào tạo nghề cho người lao động. 81

2.1. Tác dụng và sự cần thiết. 81

Một doanh nghiệp mà có đội ngũ lao động với trình độ chuyên môn lành nghề cao thì năng suất lao động tăng cao góp phần thúc đẩy doanh nghiệp phát triển nhanh hơn và tạo sức cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thương trường. Điều này nói lên vai trò của đội ngũ lao động cũng không phải là nhỏ đến sự thành công của doanh nghiệp. Trong thời gian tới các DNNVV cần phải đào tạo để nâng cao chất lượng đội ngũ lao động là hết sức cần thiết, từ đó tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp và giúp doanh nghiệp có những bước tiến nhanh, xa hơn. 81

2.2. Các hình thức đào tạo. 81

3.1. Tác dụng của đào tạo tại chỗ. 84

Kết luận 87

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO : 89