Mục lục

Trang

Mở đầu 1

Phần I: Cơ sở lý luận, phương pháp luận đánh giá điều

kiện tự nhiên, tài nguyên cho mục đích phát triển Kinh

Tế - X∙ hội các huyện đảo ven bờ Việt Nam . 13

Chương 1 - khái quát về hệ thống đảo ven bờ và các huyện đảo venbờ .13

1.1. Khái quát về hệ thống đảo ven bờ Việt Nam 13

1.1. Điều kiện tự nhiên 13

1.2. Vị thế và tài nguyên thiên nhiên 16

1.3. Những vấn đề môi trường của hệ thống đảo ven bờ . 18

1.2. Khái quát về các huyện đảo ven bờ .20

2.1. Đặc điểm phân bố và dân số . 20

2.2. Tiềm năng phát triển kinh tế các huyện đảo ven bờ Việt Nam 21

Chương 2 - Cơ sở lý luận và thực tiễn cho định hướng phát triển bền vững các huyện đảo .27

2.1. Cơ sở lý luận 27

1.1. Tiếp cận nghiên cứu cơ sở khoa học cho định hướng phát triển 27

1.2. Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế biển . 28

1.3. Phát triển bền vững và kinh tế - sinh thái: mục tiêu và nội dung phát triển kinh

tế biển và hải đảo 30

1.4. Nghiên cứu đánh giá tiềm năng các huyện đảo ven bờ: yêu cầu một cách tiếp

cận mới 31

2.2. Cơ sở thực tiễn .33

2.1. Biển Đông với bối cảnh quốc tế và khu vực 33

2.2. Bối cảnh trong nước và yêu cầu cấp bách phát triển kinh tế biển . 34

2.3. Những cơ hội mới cho phát triển của các huyện đảo ven bờ . 35

2.4. Những “đầu cầu” quan trọng trên đất liền của các huyện đảo 36

2.5. Vấn đề di dân ra đảo . 37

2.3. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo 39

3.1. So sánh sự phát triển kinh tế - xã hội giữa các huyện đảo . 39

2. Các ngành kinh tế khu vực I . 42

3.2. Đánh giá kinh tế các huyện đảo theo 3 vùng biển (Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam

Bộ) .51

3.3. Nhận xét chung về phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo 55

Chương 3 - Về Lý luận và phương pháp luận đánh giá tổng hợp hệ thống đảo và huyện đảo ven bờ .58

3.1. Những vấn đề lý luận tiếp cận tổng hợp 58

3.2. Những vấn đề phương pháp luận đánh giá tổng hợp các điều kiện tự nhiên, tài

nguyên hệ thống đảo và huyện đảo ven bờ 60

2.1. Quan điểm chung đánh giá tổng hợp các đảo và huyện đảo . 60

2.2. Về phương pháp tiếp cận nghiên cứu 62

2.3. Về hệ thống chỉ tiêu lựa chọn và các tiêu chí để đánh giá . 65

3.3. Các tiêu chí cụ thể áp dụng trong đánh giá tổng hợp tiềm năng huyện đảo cho

phát triển kinh tế - xã hội .70

3.1. Tiêu chí đánh giá vị thế huyện đảo . 70

3.2. Tiêu chí về sức chứa và điều kiện môi trường . 71

3.3. Tiêu chí về khoảng cách với đất liền 72

3.4. Tiêu chí về mức độ thuận tiện và đảm bảo an toàn giao thông trên biển . 72

3.5. Tiêu chí về các điều kiện tự nhiên . 73

3.6. Tiêu chí về tiềm năng tài nguyên . 74

3.7. Tiêu chí về mức độ rủi ro, thiên tai 76

3.8. Tiêu chí về mức độ đồng nhất cộng đồng 77

3.9. Tiêu chí về sự thống nhất trong chỉ đạo phát triển kinh tế huyện đảo . 78

3.4. Thủ pháp đánh giá tổng hợp tiềm năng huyện đảo .79

Chương 4 - định hướng phát triển kinh tế - x∙ hội các huyện đảo và các giải pháp cơ bản . .83

4.1. Quan điểm phát triển kinh tế các huyện đảo .83

4.2. Phân loại các huyện đảo ven bờ 84

4.3. Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng - khâu đột phá 86

4.4. Phương hướng phát triển các ngành kinh tế 89

4.5. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo ven bờ Bắc Bộ 92

5.1. Huyện đảo Cô Tô (xem phần II, mục A) . 92

5.2. Huyện đảo Vân Đồn 92

5.3. Huyện đảo Bạch Long Vỹ . 99

5.4. Huyện đảo Cát Hải 103

4.6. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo ven bờ Trung Bộ 107

6.1. Huyện đảo Cồn Cỏ 107

6.2. Huyện đảo Lý Sơn (xem phần II, mục B) . 112

6.3. Huyện đảo Phú Quý 112

4.7. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo ven bờ Nam Bộ 117

7.1. Huyện đảo Côn Đảo 118

7.2. Huyện đảo Kiên Hải 125

7.3. Huyện đảo Phú Quốc 131

4.8. Giải pháp cơ bản cho phát triển kinh tế - xã hội các huyện đảo ven bờ 142

Phần II: Cơ sở khoa học và các giải pháp phát triển

Kinh Tế - X∙ Hội bền vững, đảm bảo an ninh quốc phòng

các huyện đảo Cô Tô và Lý Sơn 147

vi

A. huyện đảo Cô Tô tỉnh Quảng Ninh . 147

Chương 5 - vị thế, hiện trạng cơ sở hạ tầng huyện đảo Cô Tô trong chiến lược phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng biển đảo Việt Nam .147

5.1. Vị trí, vai trò và chức năng của huyện đảo Cô Tô trong các huyện đảo ven bờ

Việt Nam 147

1.1. Vị trí địa lý . 147

1.2. Vai trò và chức năng huyện đảo 147

5.2. Mối quan hệ của huyện đảo với khu vực biển và đất liền .149

2.1. Mối quan hệ biển - đất liền về an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế . 149

2.2. Vị trí và vai trò huyện đảo trong sơ đồ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng

Ninh và khu vực Vịnh Bắc bộ. 149

5.3. Tổng quan về hiện trạng cơ sở hạ tầng huyện đảo Cô Tô .150

3.1. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, công nghệ 150

3.2. Cơ sở hạ tầng văn hóa, xã hội . 151

Chương 6 - đánh giá tổng hợp tiềm năng tự nhiên, tài nguyên, kinh tế - x∙ hội và môi trường cho phát triển huyện

đảo côtô .152

6.1. Phương pháp luận và phương pháp đánh giá .152

1.1. Quan điểm chung về phát triển bền vững huyện đảo . 152

1.2. Phương pháp luận đánh giá tiềm năng tự nhiên, kinh tế - xã hội áp dụng cho

huyện đảo Cô Tô . 152

6.2. Đặc điểm các điều kiện tự nhiên, tài nguyên, kinh tế - xã hội - thế mạnh tiềm

năng cho phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh quốc phòng .155

2.1. Về tiềm năng tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên 155

2.2. Phân tích, đánh giá tiềm năng kinh tế, xã hội và nhân văn . 168

6.3. Đánh giá những hạn chế của huyện đảo trong phát triển kinh tế - xã hội và an

ninh quốc phòng .177

3.1. Hạn chế về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên . 177

3.2. Hạn chế về điều kiện kinh tế, xã hội và nhân văn 178

6.4. Những vấn đề môi trường trong phát triển kinh tế - xã hội huyện đảo .180

4.1. Hiện trạng môi trường huyện đảo . 180

4.2. Những vấn đề môi trường trong phát triển kinh tế huyện đảo Cô Tô 185

6.5. Đánh giá tổng hợp cho mục đích phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh

quốc phòng huyện đảo 186

5.1. Về đối tượng đánh giá 187

5.2. Lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá . 188

5.3. Một số kết quả đánh giá 190

Chương 7 - Định hướng và giải pháp phát triển Kinh Tế - X∙ Hội, đảm bảo an ninh quốc phòng cho huyện đảo Cô Tô 193

7.1. Định hướng phát triển các lĩnh vực kinh tế và cơ sở hạ tầng .193

1.1. Định hướng cho đánh bắt và nuôi trồng thủy, hải sản . 193

1.2. Định hướng phát triển dịch vụ trên biển . 195

1.3. Phát triển hệ thống hậu cần dịch vụ trên đảo . 196

1.4. Định hướng phát triển nông - lâm nghiệp trên các đảo . 196

1.5. Định hướng phát triển du lịch biển đảo 198

1.6. Định hướng phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật . 199

7.2. Định hướng phát triển xã hội .200

2.1. Hình thành các cơ sở hạ tầng xã hội . 200

2.2. Định hướng nâng cao chất lượng cuộc sống . 200

7.3. Định hướng phát triển nguồn nhân lực 200

3.1. Dự báo nhu cầu phát triển dân cư và sức chứa 200

3.2. Dự báo nhu cầu lao động theo các kế hoạch phát triển kinh tế . 201

3.3. Định hướng đào tạo nhân lực cho các ngành kinh tế và quản lý xã hội 202

7.4. Tổ chức không gian huyện đảo .202

4.1. Tổ chức các khu nuôi trồng thủy hải sản 202

4.2. Tổ chức không gian du lịch trên các đảo 203

4.3. Tổ chức không gian phát triển nông - lâm nghiệp 204

4.4. Tổ chức không gian các cơ sở hậu cần dịch vụ tổng hợp . 205

4.5. Tổ chức các bãi trú đậu tàu thuyền tránh bão 205

4.6. Bố trí các cơ sở dịch vụ hướng dẫn tổng hợp trên biển 206

4.7. Tổ chức không gian các khu bảo tồn thiên nhiên trên biển 206

7.5. Một số mô hình và các giải pháp phát triển 207

5.1. Đề xuất một số mô hình phát triển huyện đảo Cô Tô . 207

5.2. Các giải pháp cho phát triển huyện đảo Cô Tô 212

B - huyện đảo Lý Sơn tỉnh Quảng Ng∙i 217

Chương 8 - vị thế, hiện trạng cơ sở hạ tầng huyện đảo Lý Sơn trong chiến lược phát triển kinh tế biển đảo, đảm bảo An

Ninh Quốc Phòng 217

8.1. Vị trí, vai trò và chức năng huyện đảo Lý Sơn trong các huyện đảo ven bờ

Việt Nam 217

1.1. Vị trí địa lý . 217

1.2. Vai trò và chức năng huyện đảo 218

8.2. Mối quan hệ của huyện đảo với khu vực biển và đất liền .218

2.1. Mối quan hệ về an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế . 218

2.2. Vị trí và vai trò huyện đảo trong sơ đồ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng

Ngãi và khu vực Nam Trung bộ . 219

2.3. Vai trò huyện đảo Lý Sơn trong giao lưu quốc tế . 220

8.3. Tổng quan hiện trạng phát triển cơ sở hạ tầng huyện đảo Lý Sơn 220

3.1. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, công nghệ 220

3.2. Cơ sở hạ tầng xã hội, nhân văn . 221

Chương 9 - đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và Điều kiện Kinh tế - x∙ hội cho phát triển bền vững huyện đảo Lý

Sơn 222

9.1. Phương pháp luận và phương pháp đánh giá .222

1.1. Quan điểm phát triển . 222

1.2. Các tiêu chí đánh giá tiềm năng tự nhiên, kinh tế - xã hội . 223

9.2. Phân tích đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, kinh tế - xã hội huyện

đảo cho mục đích phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh quốc phòng .229

2.1. Đặc điểm tiềm năng tự nhiên, tài nguyên thiên 229

2.2. Đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội và đặc điểm nhân văn . 237

9.3. Phân tích những hạn chế của huyện đảo trong phát triển kinh tế - xã hội và

đảm bảo an ninh quốc phòng .250

3.1. Hạn chế về điều kiện tự nhiên, tài nguyên và môi trường 250

3.2. Hạn chế về điều kiện kinh tế, xã hội và nhân văn 252

9.4. Những vấn đề môi trường trong phát triển kinh tế - xã hội huyện đảo .252

4.1. Hiện trạng môi trường huyện đảo . 252

4.2. Những vấn đề môi trường cấp bách 252

9.5. Đánh giá tổng hợp tiềm năng tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, kinh tế - xã hội

cho định hướng phát triển các lĩnh vực kinh tế huyện đảo Lý Sơn 258

5.1. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá 258

5.2. Kết quả đánh giá 261

Chương 10 - Định hướng và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng cho huyện đảo Lý Sơn 264

10.1. Định hướng phát triển các ngành sản xuất 264

1.1. Đánh bắt và nuôi trồng thủy, hải sản 264

1.2. Phát triển dịch vụ trên biển và xây dựng hệ thống hậu cần cho hoạt động dịch

vụ trên huyện đảo . 268

1.3. Phát triển du lịch biển - đảo 270

1.4. Phát triển nông - lâm nghiệp . 271

1.5. Định hướng phát triển tiểu thủ công nghiệp . 272

1.6. Định hướng phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật . 272

10.2. Định hướng phát triển xã hội .273

2.1. Gắn kết phát triển kinh tế với đảm bảo chủ quyền quốc gia 273

2.2. Xây dựng các cơ chế chính sách phù hợp hoàn cảnh mới 274

2.3. Phát triển cơ sở hạ tầng xã hội 274

2.4. Định hướng nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư . 274

2.5. Định hướng phát triển nguồn nhân lực . 275

10.3. Tổ chức không gian trên huyện đảo 275

3.1. Tổ chức không gian ngành ngư nghiệp . 275

3.2. Tổ chức không gian các cảng dịch vụ và cơ sở hậu cần dịch vụ tổng hợp 276

3.3. Tổ chức không gian du lịch trên các đảo 277

3.4. Tổ chức không gian phát triển ngành nông - lâm nghiệp . 277

3.5. Tổ chức không gian phát triển khu bảo tồn thiên nhiên biển . 278

10.4. Một số mô hình và các giải pháp phát triển 278

4.1. Đề xuất một số mô hình phát triển huyện đảo 278

4.2. Các giải pháp phát triển 280

10.5. Một số kết luận và kiến nghị .283

Phần III: hệ thống Cơ sở dữ liệu về điều kiện tự nhiên,

tài nguyên thiên nhiên các huyện đảo ven bờ việt Nam

. 287

Chương 11 - Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu các huyện đảo ven bờ Việt Nam bằng Hệ thông tin địa lý . 287

11.1. Các khái niệm cơ bản về hệ thông tin địa lý .287

1.1. Định nghĩa . 287

1.2. Cấu trúc của hệ thống thông tin địa lý 288

1.3. Các chức năng chính của phần mềm hệ thống thông tin địa lý 288

1.4. Sử dụng hệ thông tin địa lý cho phân tích không gian 289

1.5. Một số vấn đề cơ bản trong xử lý không gian . 290

1.6. Các yếu tố cơ bản của thông tin không gian . 290

1.7. Tổ chức dữ liệu không gian của hệ thống thông tin địa lý 291

11.2. Các mô hình cấu trúc cơ sở dữ liệu .291

2.1. Khái quát chung 291

2.2. Mô hình cấu trúc dữ liệu Raster 291

2.3. Mô hình cấu trúc dữ liệu dạng Vector 292

2.4. Mô hình cấu trúc dữ liệu cung và điểm nút (Area-Node) 293

2.5. Mô hình mạng (Network Model) 294

2.6. Mô hình dữ liệu hướng đối tượng 294

2.7. Chuyển đổi khuôn dạng dữ liệu . 294

11.3. Điều khiển các lớp thông tin trong hệ thông tin địa lý 295

3.1. Điều khiển thông tin một lớp . 295

3.2. Phân loại tư liệu trong hệ thống thông tin địa lý (Data Classification) 295

3.3. Điều khiển thông tin nhiều lớp (multilayer operation) . 296

11.4. Phân tích mẫu điểm .297

11.5. Phân tích đường .298

Chương 12 - xây dựng cơ sở dữ liệu các huyện đảo ven bờ việt nam. .300

12.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu 10 huyện đảo ven bờ .300

1.1. Hệ thống tài liệu, số liệu và các báo cáo chuyên đề 300

1.2. Hệ thống các bản đồ chuyên đề 301

12.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu cho huyện đảo Lý Sơn .303

I.1. Hệ thống tài liệu, số liệu và các báo cáo chuyên đề huyện đảo Lý Sơn . 303

I.2. Hệ thống các bản đồ chuyên đề huyện đảo Lý Sơn . 303

12.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu cho huyện đảo Cô Tô 310

2.2. Hệ thống các bản đồ chuyên đề huyện đảo Cô Tô . 310

Chương 13 - hướng dẫn sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu các huyện đảo ven bờ việt nam . .315

13.1. Tìm kiếm và mở một bản đồ .315

13.2. Chỉnh sửa các dữ liệu cũ 316

13.2. Chỉnh sửa các dữ liệu cũ 317

13.3. Cập nhật dữ liệu mới .320

13.4. Lưu giữ cơ sở dữ liệu .324

13.5. In ấn cơ sở dữ liệu .327

Kết luận và kiến nghị 329

Tài liệu tham khảo