PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Trong những năm gần đây, sự bùng nổ thông tin trên thế giới do sự phát triển nhanh chóng vượt bậc của khoa học kĩ thuật, đã làm xuất hiện rất nhiều những tri thức và lĩnh vực nghiên cứu mới. Trước những thay đổi ấy, nếu con người không tự trang bị cho mình những tri thức mới, hiểu biết mới sẽ trở nên lạc hậu với thời đại và nhanh chóng bị đào thải. Xã hội hiện đại đòi hỏi con người phải nhạy cảm với cái mới, biết nhanh chóng tiếp cận và nắm bắt các thành tựu khoa học kĩ thuật tiên tiến. Do đó, một vấn đề cần đặt ra đối với nền giáo dục của mỗi nước là cần phải tăng cường khả năng tự học, tích cực tìm hiểu và độc lập suy nghĩ, sáng tạo cho thế hệ trẻ.

Chính vì vậy, tại Đại hội XI Đảng ta đã nhấn mạnh: “Chúng ta đang phấn đấu để đưa giáo dục và đào tạo cùng với khoa học công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu thông qua việc đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo.” Do đó, ngành giáo dục nước ta đang thực hiện một cuộc cải cách lớn ở bậc PTTH và bậc đại học; cải cách ở bậc PTTH bao gồm đổi mới về chương trình, sách giáo khoa, phương pháp giảng dạy và cả KTĐG.

Hoạt động đổi mới KTĐG ở NTPT hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc sử dụng hình thức kiểm tra TNKQ và hình thức kiểm tra kết hợp giữa TNKQ và TNTL. Mặc dù hình thức TNKQ đã được áp dụng từ năm 2006 và được triển khai rộng rãi trong năm 2007-2008 qua các kì thi tốt nghiệp và đại học ở khá nhiều môn nhưng hình thức này vẫn còn mới đối với giáo viên và học sinh. Có thể nói đây là bước thay đổi thật sự trong khâu KTĐG kết quả học tập của học sinh. Điều này đòi hỏi người giáo viên cần phải có sự chuẩn bị chu đáo và cẩn thận cho sự thay đổi này.

Là một giáo viên Toán trong tương lai, tôi thiết nghĩ mình cần phải trang bị đầy đủ lí thuyết và kĩ thuật về TNKQ. Chính vì vậy, để được rèn luyện về chuyên môn và cọ xát với hình thức KTĐG mới này, tôi đã chọn đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình là:

“Thiết kế một số đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan Đại số 10”.

2. Mục đích nghiên cứu

Thiết kế bộ câu hỏi TNKQ môn Đại số 10 nhằm KTĐG kết quả học tập của học sinh qua đó góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lí luận về quá trình KTĐG chung và phương pháp KTĐG nói riêng.

- Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa đại số 10 (ban cơ bản và nâng cao) để nắm vững mục đích và yêu cầu cần đạt được của chương trình.

- Dựa trên cơ sở lí luận đó, thiết kế các đề kiểm tra TNKQ các chương của sách giáo khoa đại số 10.

- Tiến hành thực nghiệm sư phạm trên học sinh, sau đó phân tích thống kê các đề kiểm tra TNKQ nhằm đánh giá độ tin cậy, tính khả thi của các đề đó.

4. Đối tượng nghiên cứu

- Cơ sở thực tiễn của việc KTĐG kết quả học tập của học sinh ở NTPT.

- Cơ sở lí luận về phương pháp soạn thảo, phân tích hệ thống câu hỏi TNKQ.

- Nội dung, mục tiêu, chương trình sách giáo khoa đại số 10 (ban cơ bản và nâng cao).

5. Phương pháp nghiên cứu

+ Phương pháp nghiên cứu lí thuyết

- Nghiên cứu những tài liệu về phương pháp TNKQ .

- Nghiên cứu những tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học và KTĐG.

- Nghiên cứu chương trình đại số 10 và sách tham khảo liên quan.

+ Phương pháp thực nghiệm

- Ra đề kiểm tra và phân tích câu hỏi của đề kiểm tra.

6. Phạm vi nghiên cứu

Vì thời gian có hạn và trong khuôn khổ một khóa luận, tôi chỉ nghiên cứu hệ thống câu hỏi TNKQ và thiết kế một số đề kiểm tra TNKQ cho môn đại số lớp 10.

7. Cấu trúc khóa luận

- Phần mở đầu

- Phần nội dung

Chương I: Kiểm tra đánh giá trong nhà trường phổ thông

Chương II: Cơ sở lí luận của phương pháp trắc nghiệm khách quan

Chương III: Thiết kế đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan đại số lớp 10

Chương IV: Thực nghiệm sư phạm

- Phần kết luận

Tài liệu tham khảo

Phụ lục

CHƯƠNG I

KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở NHÀ TRƯỜNG THPT

1.1. Cơ sở lí luận của kiểm tra đánh giá kết quả học tập

1.1.1. Khái niệm kiểm tra đánh giá

Kiểm tra được xem là phương tiện và hình thức của đánh giá. Hoạt động kiểm tra cung cấp những thông tin, dữ liệu làm cơ sở cho việc đánh giá.

Đánh giá KQHT là quá trình thu nhận và xử lí thông tin về trình độ khả năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh; về tác động và nguyên nhân của tình hình đó nhằm tạo ra cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên, nhà trường và cho học sinh để họ học tập ngày càng tiến bộ hơn.

KTĐG là một quá trình gồm hai công việc đan xen với nhau một cách thứ tự, công việc đó nhằm để đánh giá KQHT của học sinh. Đối tượng của KTĐG là kiến thức, kĩ năng và kĩ xảo của học sinh, ở các mức độ nhận biết, thông hiểu và vận dụng. Qua đó giáo viên và học sinh biết được mức độ bền vững kiến thức đã được tiếp thu và tự điều chỉnh quá trình dạy và học cho phù hợp, cũng như mối quan hệ giữa tri thức và thực tiễn, kĩ năng vận dụng trong thực tiễn.

1.1.2. Ý nghĩa của KTĐG kết quả học tập

Ai cũng biết giáo dục có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với tiến trình phát triển của xã hội, giáo dục đào tạo ra thế hệ trẻ tương lai cho đất nước. Chính vì vậy, hoạt động KTĐG giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong giáo dục. Hoạt động này xem xét hoạt động dạy học đã đem lại kết quả cao nhất chưa, học sinh đã lĩnh hội được những gì và có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh.

KTĐG có ý nghĩa rất lớn đối với:

- Học sinh: KTĐG giúp học sinh nắm vững và củng cố những kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa, giúp học sinh hình thành kĩ năng, thói quen tự học, tự nghiên cứu. Học sinh biết sử dụng các phương tiện và áp dụng tri thức vào giải quyết vấn đề, biết cách trình bày, diễn đạt kiến thức bằng ngôn ngữ của mình. Đó không chỉ là biện pháp hoàn thiện tri thức mà còn là điều kiện để học sinh hình thành thái độ và phương pháp tự học thích hợp.

- Giáo viên: KTĐG giúp giáo viên nhận biết năng lực và trình độ của từng học sinh qua đó phát huy các khả năng và sửa chữa những khuyết điểm của các em. Không những thế, giáo viên tự đánh giá vốn kiến thức của mình, năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm; từ đó mỗi giáo viên tự học, tự nghiên cứu tu dưỡng để nâng cao uy tín, trình độ chuyên môn của mình.

- Cán bộ quản lý: việc KTĐG cung cấp cho cán bộ quản lý giáo dục những thông tin cơ bản về thực trạng dạy và học trong một đơn vị giáo dục để có những chỉ đạo kịp thời, kịp thời uốn nắn những lệch lạc, điều chỉnh hoạt động dạy và học, đảm bảo thực hiện tốt những mục tiêu giáo dục.

1.1.3. Chức năng, yêu cầu và các hình thức của KTĐG

a. Chức năng của KTĐG

Từ quan điểm của KTĐG, người ta có thể phân biệt các chức năng khác nhau của KTĐG tùy vào mục đích khác nhau.

Theo Trần Bá Hoành, KTĐG có ba chức năng chính: chức năng sư phạm, chức năng xã hội, chức năng khoa học. Trong đó, chúng ta đặc biệt quan tâm đến chức năng sư phạm của việc KTĐG. Chức năng này gồm ba chức năng cụ thể: chức năng chẩn đoán, chức năng chỉ đạo định hướng dạy