1.1. Học sinh (HS) tiểu học (TH) học tiếng Việt với tư cách ngôn ngữ thứ hai bao gồm HS các dân tộc thiểu số (DTTS) trên lãnh thổ Việt Nam và HS người nước ngoài. Đối tượng này chiếm một số lượng khá lớn. Vì vậy dạy tiếng Việt cho HS TH học tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai trong đó có nội dung dạy học từ xưng hô là vấn đề cần được quan tâm.

1.2. Xưng hô trong giao tiếp tiếng Việt có một vai trò đáng kể đối với việc thiết lập quan hệ giữa những người cùng hội thoại. Nắm vững các từ xưng hô và cách xưng hô, sử dụng từ xưng hô phù hợp với văn hóa xưng hô tiếng Việt sẽ giúp HS giao tiếp thuận lợi.

1.3. HSTH người DTTS học tiếng Việt với tư cách ngôn ngữ thứ hai hiện nay còn gặp nhiều khó khăn trong học tập và sử dụng từ xưng hô tiếng Việt, do đó dẫn đến tâm lí e ngại, thiếu tự tin khi tham gia giao tiếp bằng tiếng Việt. Hơn nữa, việc dùng từ xưng hô không phù hợp còn có thể dẫn đến việc bị hiểu nhầm, bị đánh giá là thiếu hiểu biết, nặng hơn là vô lễ.

1.4. Ngôn ngữ của một số dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam so với tiếng Việt, ngoài sự khác biệt về hệ thống ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, còn có khác biệt đáng kể về các từ xưng hô và cách xưng hô. Sự khác biệt này chính là rào cản về ngôn ngữ và văn hóa làm cho HSTH người DTTS học tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai gặp khó khăn khi học tập và sử dụng từ xưng hô trong giao tiếp bằng tiếng Việt.

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn và nghiên cứu đề tài “Từ xưng hô tiếng Việt và dạy học từ xưng hô cho HSTH người DTTS học tiếng Việt với tư cách ngôn ngữ thứ hai ”.

Kết cấu đề tài:

Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho HSTH người DTTS

Chương 2: Nội dung, phương pháp dạy từ xưng hô cho HSTH người DTTS

Chương 3: Thực nghiệm sư phạm