ỨNG DỤNG KỸ THUẬT ELISA XÉT NGHIỆM HÀM LƯỢNG PROGESTERONE SỮA GIÚP CHẨN ĐOÁN SỚM MANG THAI TRÊN BÒ KHÔNG ĐỘNG DỤC HOẶC PHỐI NHIỀU LẦN KHÔNG ĐẬU ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG KÍCH THÍCH TỐ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BÒ SỮA ĐỒNG NAI

TÓM TẮT

Đề tài: “Ứng dụng kỹ thuật ELISA xét nghiệm hàm lượng progesterone sữa giúp chẩn đoán sớm mang thai trên bò không động dục hoặc phối nhiều lần không đậu được điều trị bằng kích thích tố tại Công ty cổ phần bò sữa Đồng Nai” được tiến hành tại công ty cổ phần bò sữa Đồng Nai. Thời gian từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2007.

Số liệu ghi nhận trên 40 sữa sinh sản bình thường, bò sau khi sinh 90 ngày trở lên mà không có biểu hiện động dục hoặc phối nhiều lần không đậu. 30 bò sữa sau khi sinh không có biểu hiện động dục hoặc phối nhiều lần không đậu được điều trị PGF2 đối với bò tồn hoàng thể, tiêm Gonestrone đối với bò u nang noãn và tiêm huyết thanh ngựa chửa đối với bò teo buồng trứng. Tiến hành lấy mẫu sữa xét nghiệm hàm lượng progesterone bằng kỹ thuật ELISA vào các ngày 0, 7, 14, 21 và 24 sau khi phối. Kết quả xét nghiệm hàm lượng progesterone sữa chẩn đoán tình trạng mang thai sớm của bò và có kết quả như sau:

+ Hàm lượng progesterone trong sữa trung bình theo nhóm cao của bò sinh sản bình thường dao động từ 0,52 đến 2,86 ng/ml. Đối với nhóm bò có hàm lượng progesterone trong sữa thấp, hàm lượng progesterone trong sữa trung bình dao động từ 0,25 đến 0,60 ng/ml. Tỷ lệ đậu thai là 40%.

+ Hàm lượng progesterone trong sữa trung bình theo nhóm cao của bò tồn hoàng thể dao động từ 0,74 đến 2,77 ng/ml. Đối với nhóm có hàm lượng progesterone trong sữa thấp, hàm lượng progesterone trong sữa trung bình dao động từ 0,11 đến 0,95 ng/ml. Tỷ lệ đậu thai là 30%.

+ Hàm lượng progestereone trong sữa trung bình theo nhóm cao của bò u nang noãn dao động từ 0,59 đến 2,48 ng/ml. Đối với nhóm có hàm lượng progesterone trong sữa thấp, có hàm lượng progesterone trong sữa trung bình dao động từ 0,04 đến 0,29 ng/ml. Tỷ lệ đậu thai là 40%.

+ Hàm lượng progesterone trong sữa trung bình theo nhóm cao của bò teo buồng trứng dao động từ 0,24 đến 2,22 ng/ml. Đối với nhóm có hàm lượng progesterone trong sữa thấp, có hàm lượng progesterone trong sữa trung bình dao động từ 0,06 đến 0,30 ng/ml. Tỷ lệ đậu thai là 30%.

MỤC LỤC

TRANG

Lời cảm tạ i

Tóm tắt ii

Mục lục iv

Danh sách các hình vii

Danh sách các biểu đồ .vii

Danh sách các bảng ix

Danh sách các chữ viết tắt x

Phần 1 ĐẶT VẤN ĐỀ 1

1.1 Đặt vấn đề 1

1.2 Mục tiêu 2

1.3 Yêu cầu 2

Phần 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

2.1 Chu kỳ sinh sản 3

2.1.1 Sự thành thục tính dục 3

2.1.2 Chu kỳ động dục của bò 3

2.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chu kỳ động dục 5

2.2 Quá trình mang thai và sinh đẻ 5

2.3 Các hormone điều hòa quá trình sinh sản 7

2.3.1 Các hormone sinh sản 7

2.3.2 Chức năng vùng dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng trong điều tiết chu kỳ động dục 9

2.4 Một số bệnh sinh sản gây chậm sinh ở bò sữa 10

2.4.1 Buồng trứng không hoạt động 10

2.4.2 U nang buồng trứng 11

2.4.3 Viêm buồng trứng 13

2.4.4 Viêm tử cung 13

2.5 Động thái progesterone trong chu kỳ động dục bình thường, mang thai và một số trường hợp rối loạn sinh sản 14

2.5.1 Động thái progesterone trong chu kỳ động dục bình thường 14

2.5.2 Động thái progesterone lúc mang thai 15

2.5.3 Động thái progesterone u nang noãn và tồn hoàng thể ở bò sữa 16

2.6 Các chỉ định và ứng dụng của xét nghiệm progesterone trong sữa 16

2.6.1 Xác nhận động dục 16

2.6.2 Chẩn đoán bò mang thai và không mang thai 17

2.6.3 Bò có các vấn đề về sinh sản 17

2.6.4 Các chương trình cấy truyền phôi 18

2.7 Nguyên tắc xét nghiệm hàm lượng progesterone bằng kỹ thuật ELISA 18

2.8 Các công trình nghiên cứu liên quan 19

2.8.1 Các nghiên cứu trong nước 19

2.8.2 Các nghiên cứu nước ngoài 19

2.9 Vài nét về điểm thực tập 20

2.9.1 Sơ lược về Công ty cổ phần bò sữa Đồng Nai 20

2.9.2 Tổ chức sản xuất 21

Phần 3 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 26

3.1 Thời gian, địa điểm và đối tượng khảo sát 26

3.2 Nội dung nghiên cứu 26

3.3 Vật liệu hóa chất 26

3.4 Phương pháp tiến hành 27

3.4.1 Bố trí điều trị bò không lên giống hoặc phối nhiều lần không đậu 27

3.4.2 Bố trí số mẫu sữa khảo sát 28

3.5 Kỹ thuật ELISA 30

3.6 Tính toán kết quả và hiệu quả kinh tế 32

3.7 Phương pháp xử lý số liệu 32

Phần 4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 33

4.1 Hàm lượng progesterone sữa trung bình ở bò sinh sản bình thường, bò tồn hoàng thể, u nang noãn hoặc teo buồng trứng 33

4.1.1 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò sinh sản bình thường 34

4.1.2 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò tồn hoàng thể 35

4.1.3 Hàm lượng progesterone sữa ở bò u nang noãn theo nhóm 37

4.1.4 Hàm lượng progesterone sữa ở bò teo buồng trứng theo nhóm 38

4.2 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm máu ở bò sinh sản bình thường, bò chẩn đoán tồn hoàng thể, u nang noãn hoặc teo buồng trứng 39

4.2.1 Hàm lượng progesterone sữa ở bò sinh sản bình thường

theo nhóm máu 39

4.2.2 Hàm lượng progesterone ở bò tồn hoàng thể theo nhóm máu 41

4.2.3 Hàm lượng progesterone ở bò u nang noãn theo nhóm máu 43

4.2.4 Hàm lượng progesterone ở bò teo buồng trứng theo nhóm máu 44

4.3 Hàm lượng progesterone theo lứa đẻ ở bò sinh sản bình thường, bò chẩn đoán tồn hoàng thể, u nang noãn và teo buồng trứng 46

4.3.1 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 1 47

4.3.2 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 2 48

4.3.3 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 3 49

4.3.4 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 4 50

Phần 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 52

5.1 Kết luận 52

5.2 Đề nghị 53

TÀI LIỆU THAM KHẢO 54

PHỤ LỤC 55

DANH SÁCH CÁC HÌNH

HÌNH TRANG

Sơ đồ 2.1 Mối quan hệ giữa các nội tiết tố trong quá trình sinh đẻ 6

Hình 2.1 Hình thái u nang noãn trên buồng trứng 11

Hình 2.2 Diễn biến hình thành u nang noãn 12

Hình 2.3 Hình thái u hoàng thể ở bò 12

Hình 2.4 Sơ đồ phản ứng ELISA 18

Hình 2.4 Sơ đồ phản ứng ELISA 18

Biểu đồ 2.1 Động thái progesterone trong chu kỳ động dục bình thường ở bò 14

Biểu đồ 2.2 Động thái progesterone giúp chẩn đoán sớm có thai 15

Biểu đồ 2.3 Động thái progesterone u nang noãn và u hoàng thể ở bò sữa 16

DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò sinh sản bình thường 34

Biểu đồ 4.2 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò tồn hoàng thể 35

Biểu đồ 4.3 Hàm lượng progesterone sữa ở bò u nang noãn theo nhóm 37

Biểu đồ 4.4 Hàm lượng progesterone ở bò teo buồng trứng theo nhóm máu 38

Biểu đồ 4.5 Hàm lượng progesterone sữa ở bò sinh sản bình thường

theo nhóm máu 40

Biểu đồ 4.6 Hàm lượng progesterone ở bò tồn hoàng thể theo nhóm máu 42

Biểu đồ 4.7 Hàm lượng progesterone ở bò u nang noãn theo nhóm máu 43

Biểu đồ 4.8 Hàm lượng progesterone theo nhóm ở bò teo buồng trứng 45

Biểu đồ 4.9 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 1 47

Biểu đồ 4.10 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 2 48

Biểu đồ 4.11 Hàm lượng progesterone theo nhóm ở bò lứa 3 49

Biểu đồ 4.12 Hàm lượng progesterone sữa theo nhóm ở bò lứa 4. 50

ỨNG DỤNG KỸ THUẬT ELISA XÉT NGHIỆM HÀM LƯỢNG PROGESTERONE SỮA GIÚP CHẨN ĐOÁN SỚM MANG THAI TRÊN BÒ KHÔNG ĐỘNG DỤC HOẶC PHỐI NHIỀU LẦN KHÔNG ĐẬU ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG KÍCH THÍCH TỐ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BÒ SỮA ĐỒNG NAI