TÓM TẮT

“ Nghiên cứu đa dạng di truyền của quần thể nấm C.cassiicola(Burt &Curt) Wei gây bệnh cho cây cao su tại trại thực nghiệm cao su Lai Khê, Viện Nghiên Cứu Cao Su Việt Nam bằng kỹ thuật RAPD”.

Bệnh rụng lá Corynespora gây ra bởi nấm C. cassiicola đang được xem là bệnh lá nguy

hiểm nhất cho các vùng trồng cao su trên thế giới. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện lần đầu

vào tháng 8 năm 1999 tại trại thực nghiệm cao su Lai Khê, Viện Nghiên Cứu Cao Su Việt

Nam. Hiện nay bệnh đang trong giai đoạn tích lũy và có thể bùng phát trong tương lai. Sự

quan tâm hiện nay là xác định sự đa dạng di truyền của nguồn bệnh.

Do đó 11 nguồn nấm gây bệnh cho các dòng vô tính cao su khác nhau được phân

lập, tách đơn bào tử, nhân sinh khối, ly trích DNA. Kỹ thuật RAPD sử dụng 3 primer

(OPL-08, OPM-O5,OPD - 18) đã được áp dụng để phát hiện sự đa dạng di truyền trên

11nguồn nấm trên. Phân tích dữ liệu RAPD của 11 nguồn nấm trên đã chia các nguồn

nấm thành hai nhóm lớn. Cây phả hệ (dendrogram) được có hệ số đồng dạng di truyền từ

0,43 – 0,94. Điều này cho thấy có sự đa dạng di truyền giữa các nguồn nấm được nghiên

cứu. Tuy nhiên, sự khác biệt về hình thái thì dường như không liên quan đến các nhóm

RAPD trong nghiên cứu này. Thông tin thu được từ nghiên cứu này có thể giúp hiểu biết

sâu hơn về sự bùng phát của nguồn bệnh, tiên đoán về sự phát triển của nguồn bệnh và

phát triển các chiến lược lai giống tạo các dòng vô tính kháng bệnh một cách hiệu quả

hơn. Kết quả cũng chỉ ra rằng kỹ thuật RAPD có thể mở rộng để đánh giá đa dạng di

truyền của nấm Corynespora cassiicola ở Việt Nam.

MỤC LỤC

PHẦN TRANG

Trang tựa

Lời cảm tạ .iii

Tóm tắt iv

Summary .v

Mục lục vi

Danh sách các chữ viết tắt ix

Danh sách các hình x

Danh sách các bảng xi

PHẦN 1. MỞ ĐẦU . 1

1.1. Đặt vấn đề 1

1.2. Mục đích 2

1.3. Yêu cầu 2

1.4. Nội dung công việc 2

PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

2.1. Sơ lược về cây cao su Hevea brasiliensis Muell. Arg .3

2.1.1. Phân loại học 3

2.1.2. Nguồn gốc 3

2.1.3. Đặc điểm thực vật học 3

2.1.4. Vai trò và tình hình sản xuất . 3

2.1.5. Sâu bệnh .4

2.2. Đặc tính sinh học của nấm C. cassiicola trên cây cao su. 5

2.2.1. Phân loại học 5

2.2.2. Giới thiệu về khuẩn ty, khuẩn lạc, bào tử . 5

2.2.3. Phổ kí chủ, sự xâm nhâm, lan truyền của nấm C. cassiicola . 7

2.2.4. Điều kiện nuôi cấy 7

2.3. Bệnh rụng lá Corynespora trên cây cao su Hevea brasiliensis Muell. Arg .8

2.3.1. Nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả và cách phòng trị của bệnh rụng lá Corynespora 8

2.3.2. Yếu tố phát sinh bệnh trên cây cao su và sự hình thành nòi mới của nấm C. cassiicola10

2.4. Giới thiệu về thông tin di truyền, tính đa dạng di truyền và chỉ thị . 11

2.4.1. Thông tin di truyền . 11

2.4.2. Tính đa dạng di truyền 12

2.4.3. Chỉ thị . 12

2.5. Kỹ Thuật RFLP (Restriction Fragment Length Polymorphisms) 13

2.6. Kỹ thuật PCR . 14

2.6.1. Giới thiệu kỹ thuật PCR . 14

2.6.2. Các bước cơ bản quy trình chuẩn của PCR. . 14

2.6.3. Thành phần cơ bản của phản ứng PCR và các yếu tố ảnh hưởng 15

2.7. Kỹ thuật SSCP (Single – Strand Conformation Polymorphism) . 19

2.8. Kỹ thuật STS (Sequence – Target Sites) .20

2.9. Kỹ thuật Microsatellites (SSR – Simple Sequences Repeat) .20

2.10. Kỹ thuật RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA) 20

2.10.1. Giới thiệu về kỹ thuật RAPD .20

2.10.2. Một số vấn đề trong thực tế khi thực hiện phản ứng RAPD thường gặp phải .22

2.10.3. Những ưu điểm của kỹ thuật RAPD .22

2.10.4. Những hạn chế của kỹ thuật RAPD 23

2.10.5. Ứng dụng của kỹ thuật RAPD 23

2.10.6. Sự cách tân của kỹ thuật RAPD .24

2.11. Kỹ thuật AFLP .24

2.12. Nghiên cứu trong và ngoài nước .25

2.12.1. Những nghiên cứu về C. cassiicola ngoài nước .25

2.12.2. Những nghiên cứu về C. cassiicola trong nước .28

PHẦN 3. VẬT LIỆU VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .29

3.1. Thời gian và địa điểm tiến hành 29

3.1.1. Giai đoạn 1 .29

3.1.2. Giai đoạn 2 .29

3.2. Đối tượng nghiên cứu 29

3.3. Nội dung và phương pháp 29

3.3.1. Phương pháp lấy mẫu .29

3.3.2. Phân lập 30

3.3.3. Nhân sinh khối 32

3.3.4. Tách chiết DNA 33

3.3.5. Thực hiện phản ứng RAPD 35

PHẦN 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .43

4.1. Kết quả lấy mẫu, phân lập và nhân sinh khối 43

4.1.1. Kết quả lấy mẫu, phân lập 43

4.1.2. Kết quả nhân sinh khối .47

4.2. Kết quả ly trích 48

4.3. Thiết lập qui trình RAPD và đánh giá độ đa dạng di truyền của các chủng nấm C. cassiicola

phân lập được từ vườn tuyển non Lai Khê thuộc Bộ Môn Giống –trại thực ngiệm Lai Khê–

VNCCSVN (Bình Dương). .51

4.3.1. Thí nghiệm 1: khảo sát qui trình RAPD của Silva và cộng sự, 2003. 51

4.3.2. Thí nghiệm 2: khảo sát ảnh hưởng của yếu tố chu kỳ đến phản ứng RAPD 53

4.3.3. Thí nghiệm 3 Khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố MgCl , dNTP, primer, DNA, Taq -

2

polymerase (Promega) lên phản ứng RAPD. . 54

4.3.4. Đánh giá độ đa dạng di truyền của các chủng nấm C. cassiicola phân lập được từ vườn

tuyển non Lai Khê thuộc Bộ Môn Giống tại trại thực nghiệm Lai Khê – VNCCSVN (Bình

Dương) 55

4.3.5. Phân tích kết quả phản ứng RAPD bằng phần mềm NTSYS . 59

PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .63

5.1. Kết luận 63

5.2. Đề nghị .63

5.3. Hạn chế của đề tài 64

PHẦN 6. TÀI LIỆU THAM KHẢO .65

PHỤ LỤC . 6