1. Tính cấp thiết của đề tài

Hàng năm, ở nước ta cần hàng triệu cây giống để phục vụ trồng mới: khoảng trên 20

triệu cây ăn quả, trên 40 triệu cây chè giâm cành và 587 triệu cây giống lâm nghiệp. Đến

nay, chúng ta mới đáp ứng được cho sản xuất khoảng 50% số lượng giống cây ăn quả,

khoảng 70% số lượng cây giống chè và chỉ có 30% số lượng cây giống lâm nghiệp có chất

lượng tốt.

Hầu hết các loại cây giống trên được sản xuất trong bầu ươm. Tuy giá bầu ươm chỉ

chiếm khoảng 8-15% giá bán cây giống, nhưng nó có ý nghĩa rất lớn, vì có bầu ươm tốt và

biện pháp chăm bón hợp lý, sẽ tạo ra được những cây giống khỏe mạnh, quyết định năng

suất của cây trồng sau này.

ở nước ta, phần lớn bầu ươm còn nhiều mặt hạn chế như: dung trọng lớn, khả năng giữ

nước và dinh dưỡng kém, nguyên liệu không ổn định.

Đến nay, thành phần, đặc tính của bầu ươm và vấn đề quản lý dinh dưỡng cho cây trong

bầu còn ít được nghiên cứu. Do vậy, việc nghiên cứu nguyên liệu tạo bầu ươm và quản lý

dinh dưỡng trong bầu là rất cấp thiết.

Đề tài “Nghiên cứu nguyên liệu tạo bầu ươm và quản lý dinh dưỡng khoáng đối với

cây giống trong bầu” được đặt ra nhằm góp phần làm phong phú thêm lý luận làm bầu

dinh dưỡng cây con và phục vụ sản xuất.

2. Mục tiêu nghiên cứu

- Đánh giá hiện trạng sản xuất, sử dụng bầu ươm và quản lý dinh dưỡng trong bầu ở một

số vùng trong nước.

- Xây dựng quy trình xử lý một số nguyên liệu hữu cơ, trên cơ sở đó xác định được tỷ lệ

phối trộn bầu ươm có đất và không đất thích hợp cho một số cây trồng (3 nhóm cây):

cây ăn quả (cây xoài ghép), cây công nghiệp (cây chè cắm hom) và cây lâm nghiệp (cây

thông trồng hạt).

- Xác định tỷ lệ, liều lượng dinh dưỡng NPK cân đối, hợp lý đối với cây xoài ghép, cây

chè hom và cây thông giống trong bầu ươm.

- Đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng bầu ươm mới và công thức phân bón mới đối với 3

loại cây trồng trên.

3. ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

ý nghĩa khoa học: Kết quả nghiên cứu của đề tài cung cấp những căn cứ khoa học để lựa

chọn nguyên liệu và xác định tỷ lệ phối trộn đất, chất hữu cơ và vô cơ thích hợp làm bầu

ươm cây; xác định tỷ lệ, liều lượng dinh dưỡng hợp lý bón thúc cho cây trong bầu; bổ sung

thêm nguồn tài liệu khoa học cho những nghiên cứu về bầu ươm. ý nghĩa thực tiễn: Góp

phần phục vụ Chương trình nghiên cứu giống Quốc gia và giúp các cơ sở sản xuất cây giống

phối trộn bầu ươm đảm bảo tiêu chuẩn quy định, có biện pháp kỹ thuật chăm bón hợp lý,

nâng cao hiệu quả sản xuất: tăng tỷ lệ sống, tỷ lệ cây xuất vườn, chất lượng cây giống tốt và

rút ngắn thời gian cây lưu bầu.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Cây xoài ghép, cây chè cắm hom và cây thông trồng hạt trong

bầu ươm. Phạm vi nghiên cứu: Nguyên liệu bầu ươm: phế thải nguyên liệu giấy, than

bùn, phân chuồng, vermiculit, bentonit, một số phân khoáng và dinh dưỡng đạm (N), lân

(P), kali (K) của thời kỳ cây con.

5. Những đóng góp mới của luận án

2

- Là công trình đầu tiên nghiên cứu cơ sở khoa học nguyên liệu tạo bầu và xác định tỷ lệ

phối trộn đất, chất hữu cơ và vô cơ thích hợp làm bầu ươm cây.

- Lần đầu tiên ở Việt Nam, nghiên cứu quản lý dinh dưỡng cây trồng trong bầu ươm, tiến

hành đồng thời xây dựng quy trình sản xuất bầu ươm và xác định nội dung quản lý dinh

dưỡng cho cây trong bầu.

- Hỗn hợp bầu ươm và công thức phân bón là sản phẩm mới của đề tài, được ứng dụng

rộng rãi trong sản xuất cây giống phục vụ một số chương trình, dự án trồng rừng phủ xanh

đồi núi trọc, chống sạt lở đường Hồ Chí Minh và mở rộng sản xuất rau an toàn đáp ứng

nhu cầu an sinh xã hội