MỤC LỤC

Phần mở đầu

Phần nội dung

Chương 1 : Những vấn đề chung về ngân hàng thương mại, quản trị kinh doanh ngân hàng và quản trị rủi ro tại các ngân hàng thương mại.

1.1 Những vấn đề chung về ngân hàng thương mại 1

1.1.1 Khái niệm .1

1.1.2 Chức năng của ngân hàng thương mại 1

1.1.2.1 Chức năng làm trung gian tài chính .1

1.1.2.2 Chức năng làm trung gian thanh toán 2

1.1.2.3 Chức năng cung ứng và dịch vụ ngân hàng .2

1.1.2.4 Chức năng tạo tiền .3

1.1.3 Các loại hình ngân hàng thương mại .3

1.1.4 Các nghiệp vụ của NHTM .4

1.1.4.1 Nghiệp vụ nguồn vốn 4

1.1.4.2 Nghiệp vụ sử dụng vốn .5

1.1.4.3 Dịch vụ ngân hàng và các hoạt động khác .6

1.2 Những vấn đề chung về quản trị kinh doanh ngân hàng .7

1.2.1 Khái niệm .7

1.2.2 Sự cần thiết của quản trị kinh doanh ngân hàng .7

1.2.3 Các lĩnh vực của quản trị kinh doanh ngân hàng 8

1.3 Những vấn đề chung về quản trị rủi ro trong kinh doanh NH .9

1.3.1 Khái niệm .9

1.3.2 Các rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHTM 9

1.3.2.1 Rủi ro tín dụng .9

1.3.2.2 Rủi ro tỷ giá 12

1.3.2.3 Rủi ro thanh khoản 14

1.3.2.4 Rủi ro lãi suất 15

1.3.2.5 Rủi ro giá cả 17

1.3.2.6 Rủi ro pháp lý 17

1.3.2.7 Rủi ro chiến lược .17

1.3.2.7 Rủi ro uy tín .18

1.3.3 Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro 18

1.3.4 Các bước quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHTM .18

1.3.4.1 Xác định hạn mức rủi ro 18

1.3.4.2 Đánh giá rủi ro 19

1.3.4.3 Theo dõi rủi ro .20

1.3.4.4 Kiểm soát rủi ro 20

1.3.5 Các nguyên tắc trong việc quản trị rủi ro ngân hàng .20

1.3.6 Sự cần thiết phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro tại các

ngân hàng thương mại Việt Nam .20

Chương 2 : Thực trạng hoạt động kinh doanh ngân hàng và công tác quản trị rủi ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

2.1 Sự đóng góp của NH VN trong tiến trình phát triển kinh tế – xã hội 22

2.2 Sơ lược quá trình hoạt động kinh doanh của các NHTMVN trong

những năm gần đây .23

2.2.1 Diễn biến lãi suất trên thị trường tiền tệ 24

2.2.2 Diễn biến thị trường ngoại hối trong thời gian qua 27

2.2.3 Tình hình hoạt động kinh doanh và sự cạnh tranh về dịch vụ giữa

các ngân hàng thương mại .28

2.3 Phân tích và đánh giá thực trạng các loại rủi ro trong kinh doanh

ngân hàng thương mại Việt Nam 29

2.3.1 Thực trạng hoạt động tín dụng tại các NHTM .30

2.3.1.1 Phân tích và đánh giá rủi ro tín dụng 30

2.3.1.2 Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng .34

2.3.1.3 Các biện pháp phòng ngừa rủi ro và nâng cao chất lượng

tín dụng hiện nay .37

2.3.2 Thực trạng hoạt động ngoại hối tại các NHTM .38

2.3.2.1 Phân tích và đánh giá rủi ro ngoại hối 38

2.3.2.2 Đánh giá hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại NHTMVN 40

2.3.2.3 Nguyên nhân gây ra rủi ro ngoại hối hiện nay 42

2.3.2.4 Biện pháp phòng ngừa rủi ro ngoại hối đang áp dụng tại các

ngân hàng thương mại .43

2.3.3 Thực trạng cung-cầu thanh khoản tại các NHTMVN 45

2.3.3.1 Phân tích và đánh giá rủi ro thanh khoản .45

2.3.3.2 Nguyên nhân gây ra rủi ro thanh khoản hiện nay .46

2.3.3.3 Biện pháp hạn chế rủi ro thanh khoản hiện đang áp dụng 47

2.3.4 Rủi ro lãi suất và việc quản lý rủi ro lãi suất của NHTM .48

2.3.4.1 Phân tích và đánh giá rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh

doanh của NHTM 48

2.3.4.2 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro lãi suất .49

2.3.4.3 Biện pháp phòng ngừa rủi ro lãi suất hiện nay 49

2.3.5 Các rủi ro khác mà NHTMVN phải đối mặt hiện nay 51

Chương 3 : Một số giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong các ngân hàng thương mại Việt Nam

3.1 Định hướng chiến lược hội nhập kinh tế quốc tế trong lĩnh vực

ngân hàng 53

3.2 Những thách thức đối với ngành Ngân hàng Việt Nam trong điều kiện

hiện nay 54

3.2.1 Về cơ chế quản lý .54

3.2.2 Về trình độ công nghệ và năng lực tài chính 55

3.2.3 Về hiệu quả và chất lượng hoạt động ngân hàng .56

3.3 Một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động NHTM 56

3.3.1 Các giải pháp hạn chế rủi ro chung cho các hoạt động NHTM 56

3.3.2 Các giải pháp hạn chế rủi ro riêng cho từng loại rủi ro của NHTM 58

3.3.2.1 Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng 58

3.3.2.2 Giải pháp hạn chế rủi ro ngoại hối .65

3.3.2.3 Giải pháp hạn chế rủi ro thanh khoản .67

3.3.2.4 Giải pháp hạn chế rủi ro lãi suất .67

3.4 Những đề xuất nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro của

các NHTMVN 68

3.4.1 Những đề xuất đối với các NHTM 68

3.4.1.1 Đẩy mạnh công tác kiểm soát nội bộ .68

3.4.1.2 Nâng cao chất lượng các công cụ đo lường rủi ro .68

3.4.1.3 Cần phân tích, tính toán các điều kiện kinh tế vĩ mô .69

3.4.1.4 Cần phân chia phù hợp nguồn vốn của ngân hàng với mức độ

rủi ro khi thực hiện các nghiệp vụ trong hoạt động ngân hàng .69

3.4.1.5 Thực hiện minh bạch và công khai hóa thông tin .69

3.4.1.6 Mở rộng hình thức đồng tài trợ với mục tiêu hợp lý hóa sử dụng

nguồn vốn và giảm thiểu rủi ro 69

3.4.1.7 Nâng cao chất lượng chuyên nghiệp của cán bộ, nhân viên 70

3.4.2 Những đề xuất đối với NHNNVN .70

3.4.2.1 Cần phối hợp với các bộ ngành liên quan hoàn thiện hệ thống

kế toán theo thông lệ quốc tế 70

3.4.2.2 Đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống giám sát ngân hàng theo

hướng nâng cao chất lượng phân tích tình hình tài chính và phát triển hệ

thống cảnh báo sớm những tiềm ẩn trong hoạt động của các TCTD 70

3.4.5.3 Nâng cao tiêu chí trong việc cấp giấy phép và đòi hỏi kỹ thuật

đối với các TCTD .70

3.4.5.4 Tiếp tục tiến hành sắp xếp lại hệ thống ngân hàng sao cho phù

hợp với xu hướng thị trường tài chính quốc tế .71

3.4.5.5 Tăng cường quản lý các ngân hàng thông qua các quy định về

kiểm toán bắt buộc và kiểm tra trình độ định kỳ 71

3.4.5.6 Đa dạng hóa các loại ngoại tệ trong dự trữ 71

3.4.5.7 Tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và triển khai mạnh hơn nữa

thị trường tiền tệ 71

3.4.5.8 NHNN nên thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo qua mạng về

các hoạt động kinh doanh trong ngân hàng, phân tích tình hình kinh tế

trong và ngoài nước 71

Phần kết luận

Tài liệu tham khảo

PHẦN MỞ ĐẦU

Trong tiến trình hội nhập nền kinh tế hiện nay, một trong những nguyên nhân

chính gây ra những cuộc khủng hoảng kinh tế là do sự yếu kém của hệ thống ngân

hàng. Mối quan hệ chặt chẽ giữa ngân hàng – khách hàng – nền kinh tế, đòi hỏi

các ngân hàng phải chủ động trong mọi tình huống, dự báo, dự đoán được khả

năng xảy ra và định lượng rủi ro. Từ đó có biện pháp phòng ngừa hạn chế thấp

nhất tác động của rủi ro trong vai trò trung gian tài chính của mình.

Thời gian qua, ngành Ngân hàng ở Việt Nam đã đóng góp rất nhiều cho sự

phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Bên cạnh những thành quả đạt được,

nhiều thử thách mới đã xuất hiện buộc Chính phủ phải quan tâm đến việc nâng

cao chất lượng và năng lực quản trị rủi ro của công tác quản trị hoạt động ở các

ngân hàng thương mại Việt Nam, nhằm hình thành một hệ thống các ngân hàng

có sức cạnh tranh cao, năng động và hoạt động an toàn, hoàn thành tốt vai trò

của ngân hàng trong quá trình phát triển của đất nước.

Do hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại mang tính đặc thù, mặt

khác trong xu thế kinh doanh hiện đại các ngân hàng thương mại sẽ giảm dần tỷ

trọng tín dụng và tăng tỷ trọng dịch vụ, vì vậy có thể nói rủi ro ngân hàng rất đa

dạng và hầu như có mặt trong từng nghiệp vụ nếu những nghiệp vụ đó không

được quản lý theo một quy trình chặt chẽ. Vì đây là lĩnh vực quá rộng lớn, nên

đề tài chỉ chủ yếu tập trung vào phân tích và đánh giá 4 rủi ro chính đó là: rủi ro

tín dụng, rủi ro tỷ giá, rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất. Từ đó tìm ra những

yếu tố, nguyên nhân gây ra rủi ro của từng loại rủi ro và giúp cho những nhà

quản trị ngân hàng hay những cán bộ có thẩm quyền của ngân hàng tìm ra những

giảp pháp thích hợp nhằm để phòng ngừa và hạn chế rủi ro sao cho hiệu quả

nhất.

Có thể nói khi một nền công nghiệp dịch vụ tài chính- ngân hàng ngày càng

phát triển mạnh mẽ như hiện nay, đòi hỏi ngành Ngân hàng phải có những cải

cách mạnh mẽ để nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt là quản trị rủi ro trong

từng hoạt động dịch vụ. Xuất phát từ những thực tế đó mà tôi đã chọn đề tài:”

Một số giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro của các Ngân hàng thương

mại Việt Nam” để làm luận văn thạc sĩ kinh tế của mình.

1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Lợi nhuận và rủi ro là hai mặt của vấn đề vì muốn có lợi nhuận phải chấp

nhận rủi ro, và nếu rủi ro càng lớn thì lợi nhuận càng cao và ngược lại nếu rủi ro

thấp thì lợi nhuận thu được cũng sẽ thấp. Sự đối mặt và chịu tác động của rủi ro

có thể tác động xấu đến tất cảø các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các

doanh nghiệp ngân hàng nói riêng, thậm chí bị phá sản và bị loại ra khỏi thị

trường.

Đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, làm thế nào để quản trị rủi

ro một cách hiệu quả trong một môi trường kinh doanh mới và thị trường có

nhiều biến động như hiện nay. Vấn đề này chỉ có thể giải quyết thông qua việc

nâng cao năng lực quản trị rủi ro bằng một số giải pháp phòng ngừa và hạn chế

nó được đề xuất trong đề tài.

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

Đề tài nghiên cứu nhằm các mục tiêu sau:

- Nghiên cứu những lý luận cơ bản về ngân hàng thương mại, công tác quản

trị kinh doanh ngân hàng và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân

hàng. Đề tài nhấn mạnh vào các vấn đề liên quan đến rủi ro tín dụng, rủi ro tỷ

giá, rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất đối với các ngân hàng thương mại.

- Phân tích và đánh giá thực trạng rủi ro của các loại rủi ro trên, đồng thời

bên cạnh đó phân tích những nguyên nhân chủ yếu gây ra các rủi ro đó và cùng

với những vướng mắc khó khăn trong việc xử lý rủi ro của các ngân hàng thương

mại Việt Nam hiện nay.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro một cách an

toàn và hiệu quả hơn trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, chỉ chấp nhận các

loại rủi ro cho phép đối với từng nghiệp vụ sau khi đã phân tích chi tiết trên tất

cả các khía cạnh luật pháp và kinh tế.

3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đây là đề tài nghiên cứu chủ yếu dựa vào dữ liệu thống kê các hoạt động

của ngân hàng thương mại trong quá khứ, kết hợp sự quan sát những nguyên

nhân gây ra rủi ro. Từ đó đưa ra những giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro

trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Đề tài đã sử dụng kết hợp những phương

pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp duy vật biện chứng, duy vất lịch sử.

- Phương pháp phân tích, tổng hợp, giải thích, so sánh để thu thập số liệu

và phân tích số liệu

4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tập trung phân tích và đánh giá các

rủi ro trong hoạt động ngân hàng thương mại mà chủ yếu là rủi ro tín dụng, rủi ro

tỷ giá, rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất.

- Phạm vi nghiên cứu đề tài là nghiên cứu thực trạng các hoạt động kinh

doanh chủ yếu là hoạt động tín dụng và hoạt động kinh doanh ngoại tệ.

5. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

- Phần mở đầu : giới thiệu đề tài và trình bài những vấn đề liên quan đến

phương pháp luận nghiên cứu.

- Chương 1 : trình bày những lý luận cơ bản về ngân hàng thương mại,quản

trị kinh doanh ngân hàng và và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân

hàng.

- Chương 2 : Phân tích và đánh giá thực trạng của bốn loại rủi ro nói trên

trong hoạt động ngân hàng thương mại, các nguyên nhân gây ra rủi ro và nhận

xét các biện pháp hạn chế rủi ro đang được áp dụng hiện nay.

- Chương 3 : Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi

ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam.

- Phần kết luận

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra của đề tài là rất lớn, hơn nữa thời gian nghiên cứu

và khả năng người viết có hạn. Vì vậy, nội dung luận văn này chắc chắn không

tránh khỏi nhiều thiếu sót, kính mong nhận được sự chỉ dẫn của Quý Thầy Cô để

luận văn được hoàn thiện hơn