Buồng trứng là một tạng của cơ quan sinh dục nữ, vừa có chức năng nội tiết vừa có chức năng ngoại tiết, trong đó chức năng nội tiết là chủ yếu. U buồng trứng là sự phát triển bất thường ở buồng trứng. Phần lớn các khối u buồng trứng là lành tính, chủ yếu là u nang. UNBT là bệnh lý phần phụ thường gặp ở phụ nữ. Theo Đinh Thế Mỹ tỷ lệ mắc UNBT là 3,6%, có xu hướng gia tăng, gặp nhiều hơn ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ [11].

UNBT thường không có dấu hiệu lâm sàng điển hình nhưng rất dễ dẫn đến các biến chứng đòi hỏi phải can thiệp như xoắn nang, vỡ nang... Đáng sợ hơn UNBT có khả năng ung thư hoá, là một nguyên nhân gây tử vong cho phụ nữ bị ung thư sinh dục vùng tiểu khung [23], [97].

Ngày nay với sự trợ giúp của các phương pháp cận lâm sàng, đặc biệt là siêu âm, việc chẩn đoán UNBT trở nên dễ dàng hơn; tuy nhiên thái độ xử trí trên từng trường hợp cần xem xét kỹ, đặc biệt với phụ nữ trẻ, phụ nữ chưa có con nhằm đảm bảo tối đa quyền được sống và sinh sản của người bệnh. Việc loại trừ các UNBT được thực hiện với nhiều giải pháp khác nhau, can thiệp kinh điển là phẫu thuật mở bụng để cắt hoặc bóc tách khối u bảo tồn phần nhu mô lành buồng trứng [23], cũng có thể chọc hút nang dưới sự hướng dẫn của siêu âm [20]. Với sự phát triển của công nghệ, sự tiến bộ về kỹ năng của thầy thuốc, phẫu thuật nội soi trong điều trị UNBT được áp dụng rộng rãi, 80% bệnh nhân UNBT lành tính được điều trị bằng phẫu thuật nội soi.

Các biến chứng của UNBT có thể xuất hiện sớm hay muộn tuỳ từng bệnh nhân, như: xoắn u, vỡ u, nhiễm khuẩn u, chèn ép tiểu khung, ung thư hoá và một số biến chứng khác. U buồng trứng có thể gây vô sinh, gây xảy thai, doạ đẻ non, thành u tiền đạo ở phụ nữ có thai gây đẻ khó… Nhiều bệnh nhân vào viện với lý do đau bụng cấp cần chẩn đoán phân biệt với một số cấp cứu ổ bụng khác như: tắc ruột, chửa ngoài tử cung, viêm tiểu khung… Do đó việc chẩn đoán thường khó khăn, nếu xử trí muộn không những đe doạ tính mạng bệnh nhân mà còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, hoạt động sinh dục. Vì vậy, đề phòng biến chứng của UNBT là mục tiêu quan trọng. Kết quả điều trị UNBT và việc dự phòng các biến chứng phụ thuộc nhiều vào trình độ của cán bộ y tế, cơ sở vật chất, trang thiết bị của khoa sản nói riêng và bệnh viện nói chung.

Nội dung tóm tắt

Chương 1: Tổng quan

Chương 2: đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Chương 3: Kết quả nghiên cứu

Chương 4 bàn luận

Chương 5: kết luận