Lời Nói Đầu

1. Tính cấp thiết của đề tài

Những thành tựu khoa học đầu thế kỷ XX cùng với sự phát triển của CNTT với những ứng dụng của nó đã đưa loài người sang một kỷ nguyên mới-Kỷ nguyên của nền kinh tế tri thức mà cơ sở của nó là việc hình thành một phương thức kinh tế mới: thương mại điện tử (TMĐT). Sự ra đời và phát triển của TMĐT đã khiến các giao dịch thương mại ngày càng phát triển, mở rộng và tự do. Sự tự do ở đây không phải là thiếu tính kiểm soát mà nó thể hiện ở sự vượt qua những rào cản về không gian, thời gian của các quy trình giao kết trong thương mại truyền thống, đẩy nhanh tốc độ, khối lượng giao dịch cũng như nhanh chóng nắm bắt các cơ hội thiết lập các mối quan hệ đa phương của thương mại quốc tế. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của các phương tiện truyền thông hiện đại ấy thì việc đảm bảo những mối quan hệ kinh tế vẫn được sử dụng phương tiện chủ yếu là hợp đồng, có điều để thích ứng với những thay đổi từ thương mại truyền thống sang thương mại TMĐT thì hợp đồng được sử dụng bởi thuật ngữ hợp đồng điện tử (HĐĐT).

Với nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giơi, Việt Nam cũng đã và đang nhận thức được tầm quan trọng của những ứng dụng TMĐT trong các lĩnh vực, đặc biệt là thương mại quốc tế. Vận dụng được TMĐT trong phát triển giao dịch thương mại sẽ là bàn đạp giúp Việt Nam phát triển kinh nhanh hơn, mạnh hơn, nắm bắt được cơ hội thiết lập các mối quan hệ thương mại quốc tế tốt hơn. Tuy nhiên, TMĐT mà biểu hiện của nó ở việc giao kết HĐĐT cũng tiềm ẩn những khó khăn, nảy sinh những rủi ro hết sức phức tạp mà việc thiếu hiểu biết về những rủi ro này sẽ đem lại những khó khăn, tổn thất. hậu quả khó khắc phục đối với các doanh nghiệp cũng như cộng đồng người sử dụng. Vì vậy, để hiểu rõ HĐĐT là gì? Những rủi ro trong giao kết và thực hiện HĐĐT là gi, có tác động như thế nào đến hoạt động của doanh nghiệp? để từ đó có thể xem xét các biện pháp phòng tránh những rủi ro, em đã lựa chọn vấn đề: “Rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử và biện pháp phòng tránh ” làm đề tài nghiên cứu cho khoá luận tốt nghiệp của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

- Trên cơ sở làm rõ khái niệm về hợp đồng điện tử và những rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử mà các doanh nghiệp thường gặp phải, đề tài đề xuất giải pháp phòng tránh rủi ro trong việc ký kết và thực hiện hợp đồng điện tử.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

a. Đối tượng nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hợp đồng điện tử và rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử. Đối tượng của đề tài còn bao gồm cả các quy định về hợp đồng điện tử, về giao kết hợp đồng điện tử trong luật pháp Việt Nam, một số nước và quốc tế.

b. Phạm vi nghiên cứu

- Do giới hạn về thời gian, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu vấn đề giao kết hợp đồng điện tử và phòng ngừa rủi ro từ giao kết hợp đồng của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh

4. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện nghiên cứu vấn đề này người viết đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu tổng hợp như phương pháp thống kê phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp

5. Kết cấu của khóa luận

Ngoài lời nói đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo khóa luận gồm 3 chương:

Chương I: Tổng quan về hợp đồng điện tử và rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử.

Chương II: Thực trạng giao kết hợp đồng điện tử và những rủi ro thường gặp trong giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam .

Chương III: Giải pháp phòng tránh rủi ro khi giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam

MỤC LỤC

Lời Nói Đầu 1

Chương I: Tổng quan về hợp đồng điện tử và rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử 4

I. TMĐT và hợp đồng điện tử 4

1. Khái niệm và đặc điểm của TMĐT 4

1.1. Khái niệm TMĐT 4

2. Khái niệm và đặc điểm của hợp đồng điện tử 6

2.1. Khái niệm về hợp đồng điện tử 6

2.2. Đặc điểm của hợp đồng điện tử 7

II. Giao kết hợp đồng điện tử và những rủi ro thường gặp 9

1. Giao kết hợp đồng điện tử 9

1.1. Khái niệm giao kết hợp đồng điện tử 9

1.2. Chủ thể của hợp đồng điện tử 10

1.3. Hình thức hợp đồng điện tử 12

1.4. Thời gian và địa điểm giao kết hợp đồng điện tử 15

1.5. Nội dung của hợp đồng điện tử 18

1.6. Chữ ký điện tử và bằng chứng về hợp đồng điện tử 22

2. Rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử 23

2.1. Khái niệm rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử 23

2.2. Phân loại rủi ro 24

2.3. Tác động của những rủi ro đến việc thực hiện hợp đồng điện tử và những rủi ro phát sinh 32

Chương II. Thực trạng giao kết hợp đồng điện tử và rủi ro thường gặp trong giao kết hợp đồng điện tử tại Việt Nam 33

I. Thực trạng khung pháp lý về TMĐT và giao kết hợp đồngt ở Việt Nam 33

1. Những thuận lợi 33

1.1. Đã ban hành hệ thống các chính sách khuyến khích TMĐT phát triển - cơ sở để hình thành khung pháp lý về giao kết hợp đồng điện tử 33

1.2. Những quy định cụ thể về giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam đã từng bước hình thành. 37

2. Những khó khăn bất cập 40

2.1. Những quy định hướng dẫn giao kết hợp đồng điện tử chưa đầy đủ, chưa cụ thể 40

2.3. Chưa có quy định cụ thể về hướng dẫn giải quyết tranh chấp liên quan đến giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử. 41

II. Thực trạng giao kết hợp đồng điện tử tại Việt Nam và những rủi ro phát sinh 42

1. Thực trạng giao kết hợp đồng điện tử tại Việt Nam. 42

1.1.Tổng quan về kết quả điều tra của Bộ Công Thương về các doanh nghiệp ứng dụng TMĐT năm 2007. 42

1.2. Hiệu quả ứng dụng TMĐT 44

1.2. Những kết quả đã đạt được 45

2. Những khó khăn, yếu kém và nguyên nhân 52

2.1. Khó khăn về phương thức thanh toán 52

2.2. Quy trình giao kết hợp đồng điện tử chưa được đầu tư xây dựng một cách bài bản 53

2.3. Chưa có biện pháp phòng ngừa rủi ro cho giao kết hợp đồng điện tử trong TMĐT 54

3. Những rủi ro thường gặp 54

3.1. Rủi ro về chữ ký điện tử 54

3.2. Rủi ro về mặt pháp lý làm hợp đồng điện tử vô hiệu 55

3.3. Rủi ro về mặt kỹ thuật gây hậu quả khó khăn khi xảy ra tranh chấp 56

3.4. Rủi ro do liên quan đến bản gốc và lưu hợp đồng điện tử, có ảnh hưởng lớn đến cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp 56

Chương III: Giải pháp phòng tránh rủi ro khi giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam. 57

I. Dự báo về tình hình giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam trong thời gian tới và khả năng phát sinh những rủi ro. 57

1. Xu hướng phát triển của TMĐT trên thế giới 57

2. Xét tốc độ và khuynh hướng phát triển của TMĐT ở Việt Nam 58

II. Giải pháp phòng tránh rủi ro trong giao kết hợp đồng điện tử ở Việt Nam trong thời gian tới 61

1. Nhóm giải pháp vĩ mô 61

1.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện khung pháp lý về giao kết hợp đồng điện tử 61

1.2. Nhóm giải pháp về đào tạo đội ngũ, đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền về Luật Giao dịch điện tử năm 2005 và khuyến khích việc giao kết hợp đồng điện tử giữa các doanh nghiệp. 64

1.2.1 Đẩy mạnh công tác đào tạo đội ngũ làm thương mại điện tử và chuyên trách giao kết hợp đồng điện tử. 64

1.2.2. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến về Luật Giao dịch điện tử năm 2005, về giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử. 66

2. Nhóm biện pháp vi mô 67

2.1. Đối với doanh nghiệp 67

2.1.1. Doanh nghiệp cần kiểm tra thông tin, thực trạng tài chính của khách hàng giảm thiểu rủi ro trong trường hợp bi lừa đảo, giả mạo. 67

2.1.2. Tạo lập cơ cấu chông lại vius và sự thâm nhập 68

2.1.3. Những khuyến cáo đối cụ thể với doanh nghiệp Việt Nam. 68

2.2. Giải pháp từ phía người tiêu dùng 77

2.2.1. Sử dụng các công cụ hỗ trợ khách hàng khi mua hàng trực tuyến 77

2.2.2. Một số phương thức đáng tin cậy giúp khách hàng trên mạng: 79

2.3. Nhóm các giải pháp khác 82

2.3.1 . Hạ tầng công nghệ thông tin 82

2.3.2. Hạ tầng cơ sở về nhân lực 82

2.3.3. Hạ tầng cơ sở kinh tế và pháp lý 83

2.3.4. Hạ tầng hệ thống thanh toán tài chính tự động 83

3. Các giải pháp khác 83

KẾT LUẬN 85

Danh mục tài liêu tham khảo 87