Thống kê học là một môn khoa học xã hội, ra đời và phát triển theo nhu cầu của hoạt động thực tiễn xã hội và hoạt động sản xuất.

Nguồn gốc lịch sử phát triển của thống kê học là một quá trình tích luỹ kinh nghiệm từ giản đơn đến phức tạp, được đúc kết thành lý lụân khoa học và ngày càng đựơc hoàn thiện theo thời gian.

Qua những tài liệu khảo cổ được tìm thấy ở Trung Quốc, cô Hy Lạp, La Mã, Ai Cập... chúng ta tấy được ngay từ thời kì chiếm hữu nô lệ, các chủ nô đã biết tìm cách ghi chép, tính toán, để lắm được tài sản của mình thông qua số lượng: số nô lệ, số súc vật, đất đai... từ đó cho thấy tác dụng của việc tính toán ghi chép đã giúp cho việc quản lý tài sản của con người một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn. Nhưng công việc này còn rất giản đơn, phạm vi nhỏ hẹp phương pháp tuỳ tiện chưa mang tính chất rõ rệt. Nên dưới chế độ phong kiến do có sự phát triển hơn về tính chất xã hội và quan hệ sản xuất mà công tác thống kê đã có những bước phát triển rõ nét hơn. Hầu hết ở các quốc gia đều có tổ chức nhiều việc đăng kí kê khai với phạm vi rông lớn, nội dung phong phú, có tính chất thống kê rõ rệt như việc đăng kí nhân khẩu, kê khai ruộng đất và các tài sản khác... việc đăng kí và kê khai thường phục vụ cho việc thu thuế, bắt lính của giai cấp phong kiến thống trị. Giai đoạn này, thống kê tuy đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn chưa đúc kết được thành lý luận.

Vào cuối thế kỷ XVII, sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản suất đã làm cho phương thức sản xuất TBCN ra đời. Kinh tế hàng hoá phát triển, tính chất xã hội của sản xuất ngày càng cao, dẫn đến các ngàng sản xuất riêng biệt tăng lên phân công lao động xã hội phát triển thị trường tiêu thụ được mở rộng không chỉ trong phạm vi một nước mà còn trên phạm vi toàn thế giới. Hoạt động kinh tế phức tạp, để phục vụ cho các mục đích kinh tế chính trị và quân sự các nhà quản lí và các chủ tư bản cần thu thập thông tin một cách thường xuyên chính xác về thị trường giá cả, sản xuất, nguyên liệu, dân số. Do đó công tác thống kê phát triển nhanh chóng và ngày càng hoàn thiện hơn về lí luận. Yêu cầu phân tích và tìm hiểu các thông tin kinh tế xã hội thông qua các biểu hiện về mặt lượng đòi hỏi người làm công tác khoa học quản lý Nhà nước cần phải đi sâu nghiên cưú lí luận, tìm tòi các phương pháp tính toán số liệu thống kê. Đồng thời trong thời kì này thành tựu của một số môn khoa học như: lý thuyết xác suất và thống kê toán,kinh tế chính trị học, triết học... đã góp phần to lớn cho thống kê nhanh chóng hoàn thiện các hệ thống lý luận của mình.