Trong Mỹ thuật Việt Nam chúng ta thường gặp hình tượng bốn con vật thiêng mà người Việt gọi là tứ linh đó là Long, Lân, Quy, Phụng. Trong đó con rồng là thường gặp hơn cả và là đề tài không thể thiếu ở bất kỳ công trình kiến trúc nào của nền Mỹ thuật phong kiến Việt Nam

Con rồng đầu tiên mang bản sắc Việt Nam đầu tiên ra đời (rồng thời Lý) không những khẳng định được đẳng cấp và sự độc lập trong nghệ thuật biểu hiện của Mỹ thuật Việt Nam mà còn là bước ngoặt trong lịch sử Việt Nam, lịch sử 1000 năm văn hiến với kinh đô đầu tiên Thăng Long. Con rồng Việt Nam là trang trí kiến trúc, điêu khắc và hội họa mang bản sắc riêng theo trí tưởng tượng của người Việt.

Rồng là một hình tượng có vị trí đặc biệt trong văn hóa tín ngưỡng người Việt Nam, rồng là tượng trưng cho quyền uy tuyệt đối của các đấng thiên tử (Bệ rồng, mình rồng). Dân tộc ta có truyền thuyết về con rồng từ rất sớm bởi nó gắn với mây, mưa, với việc trồng lúa nước, vơi sự tích con rồng cháu tiên.

Qua thời kỳ Bắc thuộc dài đằng đẵng con rồng Việt Nam xuất hiện rõ nét dưới thời Lý, hình ảnh “rồng bay lên” Thăng Long tượng trưng cho khí thế vượt lên của dân tộc được đem đặt cho đất đế đô. Rồng thời Lý tượng trưng cho mơ ước của cư dân trồng lúa nước nên luôn luôn được tạo trong khung cảnh của nước của mây cuộn.

Từ nền tảng con rồng thời Lý qua các thời kỳ khác Trần, Lê Sơ, Nguyễn. Hình tượng rồng càng phát triển trên cơ sở kế thừa tạo nên một con rồng hùng mạnh vững vàng, hùng dũng như chính con người Việt Nam vậy. Vì vậy, đề tài rồng luôn là nguồn cảm hứng dồi dào bất tận, khơi dậy trí tim tòi nghiên cứu bất cứ ai yêu thích và biết về nó.

Kết cấu của đề tài:

I. Lịch sử hình tượng con rồng trong nền mỹ thuật Việt Nam

II. Rồng thời Lý

III. Rồng thời Trần

IV. Rồng thời Lê Sơ

V. Rồng thời Mạc, Trịnh – Nguyễn, Nguyễn