Sau khi Cách mạng tháng 8 thành công, tháng 11 năm 1946 Quốc hội họp khóa thứ 2 đã thông qua Hiến pháp, bảo đảm các quyền tự do dân chủ cho nhân dân, trong đó có quyền tự do xuất bản: "Công dân Việt Nam có quyền tự do ngôn luận, tự do xuất bản...". Kể từ đó, Đảng và Nhà nước ta luôn có những bổ sung, sửa đổi các chủ trương, đường lối QLNN đối với xuất bản nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Hoạt động QLNN bằng pháp luật về xuất bản đã có những đổi mới đáng kể, mang lại những kết quả tích cực, đặc biệt là từ khi Luật xuất bản 1993 có hiệu lực thi hành và hiện nay là Luật xuất bản 2004. Tuy nhiên, QLNN đối với xuất bản ở nước ta hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế: Mô hình tổ chức và cơ chế chính sách cho hoạt động xuất bản còn nhiều bất cập, hoạt động xuất bản có những khó khăn, thách thức gay gắt, một số nhà xuất bản chỉ chú ý đến lợi ích kinh tế đơn thuần, coi nhẹ chức năng, nhiệm vụ chính trị, văn hóa; xuất hiện một số xuất bản phẩm có nội dung không lành mạnh, không phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam, bị dư luận phê phán; một bộ phận khác hoạt động kém hiệu quả, kém năng động, còn nặng về trông chờ, bao cấp. Nạn in lậu, in trái phép chưa được ngăn chặn, xử lý kịp thời, thị trường xuất bản phẩm chưa được quản lý chặt chẽ, hệ thống phát hành xuất bản phẩm Nhà nước không được quan tâm, củng cố đúng mức, đang có nguy cơ bị thu hẹp, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nghị quyết Hội nghị lần thứ IX - Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã chỉ rõ: "Công tác quản lý báo chí, truyền hình, Internet, xuất bản vẫn còn nhiều lơi lỏng, kém hiệu lực".

Từ những hạn chế trên đòi hỏi chúng ta phải tăng cường QLNN đối với xuất bản. Tăng cường QLNN đối với xuất bản được tiến hành trên nhiều phương diện. Pháp luật xuất bản là công cụ quan trọng nhất trong QLNN về xuất bản. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy: Bên cạnh những mặt ưu điểm, tích cực, pháp luật xuất bản còn chung chung, mang tính nguyên tắc, lạc hậu, không phù hợp với thực tiễn hoạt động xuất bản hiện nay. Văn bản pháp luật ban hành nhiều, nhưng một số quy định còn chồng chứo, khác biệt nhau;... Chính vì vậy, tăng cường QLNN bằng pháp luật về xuất bản là một đòi hỏi khách quan, vừa có ý nghĩa cấp thiết vừa mang ý nghĩa lâu dài. Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài: "Tăng cường quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay" để nghiên cứu luận văn thạc sĩ.

Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay

Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay

Chương 3: Quan điểm và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay